Dit artikel is gepubliceerd op 18 september 2025 en de fact check is uitgevoerd met de informatie die toen beschikbaar was

Naar aanleiding van de moord op politiek activist Charlie Kirk, schreef Michael Persson op 12 september een commentaar in de Volkskrant. In dit stuk zegt Persson: ‘Eén op de vier à vijf Amerikanen gelooft dat politiek geweld gepast kan zijn om het land op orde te krijgen.’

Bewering

Eén op de vier à vijf Amerikanen gelooft dat politiek geweld gepast kan zijn om het land op orde te krijgen.

Oordeel

Waar

De claim

De claim is dat één op de vier à vijf Amerikanen gelooft dat politiek geweld gepast kan zijn om het land op orde te krijgen. Michael Persson beweert dit in zijn column genaamd: ‘Dit is niet wat Amerika wil zijn, maar wél wat het is geworden.’ Deze column is op 12 september 2025 op de site van de Volkskrant geplaatst. Echter is in het bericht geen verwijzing naar een onderzoek te vinden. Het is dus niet duidelijk waar de cijfers vandaan komen en of deze kloppend zijn. 

Michael Persson is schrijver en voormalig Amerika-correspondent. Op dit moment is hij ook commentator van de Volkskrant. Hij schreef dus 12 september een stuk in de Volkskrant. Het stuk gaat over de gewelddadigheid en de politieke verdeeldheid in Amerika naar aanleiding van de moord op Charlie Kirk.

Waar kunnen de cijfers vandaan komen?

Een onderzoek van States United Democracy Center uit 2022 is gehouden onder 3000 Amerikanen en in dit onderzoek staat dat 78% van de ondervraagde Amerikanen aangeeft dat zij politiek geweld zien als een probleem. 2% vindt het helemaal geen probleem en de overige 20% vindt het een mild probleem of zijn neutraal. Deze 22% die het of geen/ een mild probleem vindt of dus neutraal is kan wijzen naar de één op de vier à vijf die Persson noemt in zijn stuk.  

Dit onderzoek komt wel uit 2022. Hierdoor kunnen de cijfers over de jaren veranderd zijn.

Wat zegt de schrijver?

Michael Persson, de schrijver van het stuk waar de claim uitkomt gaf aan dat de één op de vier à vijf komt van de nieuwswebsite The Hill uit 2024. Dit artikel verwijst onder andere naar een onderzoek van Marist poll, dit is een opiniepeiling organisatie. In het artikel staat dat ongeveer 20% van de Amerikanen geweld mogelijk nodig kan zijn om Amerika weer  ‘op het juiste spoor te krijgen.’ Dit onderzoek kan inderdaad wijzen op één op de vier à vijf die Persson benoemd in zijn commentaar.

Deskundige aan het woord

Amerika expert Kenneth Manusama zegt: ‘Politiek geweld in Amerika neemt toe, dat past in de lijn van het gepolariseerde Amerika wat we elke dag zien op bijvoorbeeld tv.’ Verder zegt hij dat nog maar 58% van de Amerikaanse Gen Z’ers politiek geweld veroordeelt. Manusama zegt: ‘De Amerikaanse maatschappij is zo gepolariseerd en de mensen staan zo ver van elkaar vandaan dat mensen eerder vinden dat politiek geweld acceptabel is. Ik denk dat wat politiek geweld betreft Amerika een voorbeeld is van hoe erg het kan worden.’

Conclusie

Het oordeel is dat de claim waar is. Ondanks dat er in het commentaar van Persson in de Volkskrant geen bron genoemd is, vallen er toch bronnen te vinden die kunnen bevestigen dat één op de vier à vijf Amerikanen gelooft dat politiek geweld gepast kan zijn om het land op orde te krijgen. Het onderzoek van States United Democracy Center en het onderzoek waar The Hill naar verwijst, geven inderdaad op ongeveer één op de vier à vijf Amerikanen aan. Een van de uiteindelijke onderzoeken komt uit 2022. Deze is al wel verouderd maar het tweede onderzoek van The Hill is recenter en geeft hetzelfde aan.