De Spaanse regering heeft besloten 53.000 vakantiehuurwoningen om te zetten naar permanente verhuur. Het is een opvallende stap die past in het socialistische beleid van premier Pedro Sánchez, waarin wonen nadrukkelijk boven winst wordt geplaatst.

‘Overwegend positief’

Volgens hispanist Sebastiaan Faber wordt de maatregel onder de bevolking ‘overwegend positief’ ontvangen. ‘De woningnood en de stijging van de huren (veel sneller dan de inflatie) wordt in Spanje als ernstige problemen ervaren. Wel is het waarschijnlijk dat zich als rechts identificerende kiezers welke maatregel van deze regering dan ook met wantrouwen bekijken.’

Kritiek vanuit toerisme-sector

Faber benadrukt dat de toeristische sector kritischer is. ‘Men klaagt dat de nieuwe regels te streng zijn of willekeurig, dat ze niet stroken met de regels van gemeentes en autonome regio’s, en dat het verwijderen van een advertentie niet automatisch betekent dat een appartement beschikbaar komt voor residentiële huur.’ Maar veel keuze hadden sites als Airbnb niet: ‘Airbnb is na enig tegenstribbelen overstag gegaan. De toeristische sector is kritisch.’

Onenigheid in beleid

De uitvoering van dit beleid is nog niet landelijk, zo kunnen regionale partijen er een stokje voor steken. ‘In de regio’s en gemeentes die door de conservatieve partij Partido Popular (PP) of door de radicaal-rechtse Vox bestuurd worden, wordt de maatregel verworpen en zelfs tegengewerkt.’ Zegt Faber. Dat maakt de bredere strategie van de regering kwetsbaar. ‘Dit is een van de grote nationale uitdagingen waarvoor een breed akkoord tussen links en rechts nodig is—een akkoord dat de huidige politieke polarisatie zo goed als onmogelijk maakt.’

Vooruitblik

Volgens Faber is de beslissing een stap in de goede richting: ‘Dat de wildgroei aan (illegale) vakantie-appartementen de woningmarkt (zowel koop als huur) verpest kan iedereen zien. De vraag is of dit besluit op zichzelf voldoende is als er niet verder wordt ingegrepen in de woningmarkt (met name de mensen en bedrijven die grootbezitters zijn) én als de regionale regeringen tegenwerken.’

Het socialistische beleid van Spanje maakt het land een uitzondering in Europa. Of de koers daadwerkelijk leidt tot betaalbare woningen én minder druk van toerisme, zal afhangen van politieke samenwerking, en juist die lijkt voorlopig ver weg.

In deze explainer legt Luuk de Bruijn uit hoe het overtoerisme probleem in Spanje werkt.