Factcheck: Waar komt dat “70% sharia”cijfer van de PVV vandaan?

In het verkiezingsprogramma van de PVV staat: “70% van de moslims vindt de sharia belangrijker dan de Nederlandse wet.” Het klinkt als een keihard cijfer, maar er wordt geen enkele bron gegeven. Wie de claim onderzoekt, ziet al snel dat dit percentage nergens op gebaseerd is.
Eindoordeel: Ongefundeerd.

Geen bron, wel een percentage

De claim komt letterlijk uit het verkiezingsprogramma van de PVV (2025–2027). Maar opvallend genoeg staat er geen verwijzing naar een onderzoek of rapport. Normaal zouden dit soort cijfers uit het CBS, het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) of internationale studies komen. Hier ontbreekt elke onderbouwing.
De PVV is gevraagd naar de bron van dit percentage, maar gaf geen reactie.

Wat zeggen bestaande onderzoeken?

Het SCP onderzocht in 2018 uitgebreid hoe moslims in Nederland hun geloof beleven. Daaruit blijkt dat 61% van de moslims minstens één keer per week bidt, en dat religie vooral draait om persoonlijke rituelen als bidden, vasten of huwelijk. Het gaat níet om het vervangen van de Nederlandse grondwet door islamitisch recht.

Het CBS liet in 2023 zien dat ongeveer 5% van de Nederlandse bevolking moslim is, waarvan bijna de helft zichzelf als praktiserend beschouwt. Maar nergens in die cijfers is er bewijs dat een meerderheid de sharia boven de wet zou plaatsen.

Ook internationaal onderzoek van Pew Research laat zien dat antwoorden sterk afhangen van de vraagstelling. Als je vraagt of religieuze regels belangrijk zijn, zegt een meerderheid “ja”. Maar dat is iets heel anders dan: “Religieuze regels moeten boven de Nederlandse wet staan.”

Wat zeggen experts?

Volgens hoogleraar Thijl Sunier (VU) is het cijfer om meerdere redenen misleidend:

“Het idee dat sharia en de Nederlandse grondwet elkaars tegenpolen zijn klopt niet. Zulke cijfers zijn vaak uit de lucht gegrepen of aangepast voor politiek gebruik. Bovendien zijn moslims geen homogene groep, en religieuze overtuiging laat zich nauwelijks in cijfers vangen.”

Ook universitair docent Tarek Ghanem (VU), gespecialiseerd in islamitische rechtsbronnen, legt uit dat het beeld van de PVV niet klopt:

“Sharia doesn’t mean militant groups taking over and imposing things on others. Sharia is simply a collection of religious laws and theological principles. Muslims want to eat halal, just like Jews want to eat kosher. That’s it.”

Bestuurder K. Ahalli van de Stichting Saada in Amstelveen bevestigt dat beeld uit de praktijk:

“Sharia respecteren we, maar net zo sterk respecteren we de Nederlandse wetgeving. Dat kan heel goed samengaan.”

Waarom dit getal?

Waarom gebruikt de PVV dan toch een exact cijfer van 70%? Volgens deskundigen is dat politieke framing. Een percentage klinkt hard en betrouwbaar, ook al ontbreekt de bron. Het voedt vooral gevoelens van angst over islam en integratie.

Sunier benadrukt dat achter dit soort cijfers verborgen aannames schuilgaan: het idee dat moslims minder loyaal zouden zijn, dat ze een “parallelle samenleving” vormen, en dat er een groeiende islamisering is. Zulke aannames zijn ongegrond, maar ze passen wel in een politiek frame.

Conclusie

De claim dat “70% van de moslims de sharia boven de Nederlandse wet stelt” is nergens op gebaseerd. Er is geen enkel onderzoek dat dit bevestigt. Wat wél uit cijfers en interviews blijkt: moslims beleven hun geloof vooral via persoonlijke rituelen en passen zich daarbij gewoon aan de Nederlandse context aan. Sharia en grondwet hoeven elkaar niet te bijten.

Eindoordeel: Ongefundeerd.

Bronnen

• Huijnk, W. (2018). De religieuze beleving van moslims in Nederland. SCP.
• CBS (2023). Religie in Nederland.
• Pew Research Center (2017). Muslims and Islam: Key findings in the U.S. and around the world.
• PVV (2024). Verkiezingsprogramma 2025–2027.
• Persoonlijke communicatie met Thijl Sunier (VU), 2 oktober 2025.
• Interview met Tarek Ghanem (VU), 30 september 2025.
• Interview met K. Ahalli Stichting Sada Amstelveen, 28 september 2025.