Dit artikel is gepubliceerd op 13 november 2025
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op datum van publicatie.
In een opiniestuk van Trouw op 7 november 2025 schrijven de economen Philippe Aghion, Simon Bunel en Xavier Jaravel dat kunstmatige intelligentie (beter bekend als A.I.) niet alleen banen kan kosten, maar juist kan zorgen voor meer omzet en meer banen. Ze stellen bovendien dat massaal banenverlies door AI niet onvermijdelijk is. De claim is actueel en relevant: AI is een van de belangrijkste technologische ontwikkelingen van dit moment en heeft direct invloed op de arbeidsmarkt en economie. De uitspraak bevat een feitelijke verwachting, en is dus goed te checken.
De uitspraak komt uit een opinieartikel, geen onderzoeksrapport. De auteurs baseren zich op economische theorie, niet op nieuwe data. Ze verwijzen naar eerdere technologische revoluties waarbij innovatie uiteindelijk nieuwe banen creëert. Omdat het om een mening gaat, is het belangrijk te onderzoeken of die verwachting wordt ondersteund door actuele cijfers en deskundige inzichten.
Het artikel noemt geen concrete bronnen of onderzoeken. Daarom is het nodig om externe gegevens te raadplegen. Volgens het CBS (2024) gebruikt 22,7 procent van de Nederlandse bedrijven kunstmatige intelligentie. Dat aantal stijgt snel, vooral bij grotere bedrijven. Dit wijst op toenemende productiviteit en omzetmogelijkheden. Tegelijkertijd meldt De Senator (2025) dat ING tot 950 banen wil schrappen, mede door de inzet van AI. Ook volgens het AD (2025) daalt het aantal vacatures in Nederland, mede door AI-gestuurde automatisering.
De OECD Employment Outlook 2025 stelt dat AI de productiviteit verhoogt, maar dat de impact op werkgelegenheid sterk afhangt van opleidingsniveau en beleid. Een wetenschappelijk interview van Aghion (2025) laat zien dat AI de productiviteit in bedrijven met 20-30 procent kan verbeteren, maar dat netto effecten op banen onzeker blijven. Daarnaast publiceerde de Universiteit Leiden (2025) een opiniestuk waarin onderzoekers concludeerden dat AI “werk niet simpelweg vervangt, maar verandert”. Deze studies bevestigen dat de omzet claim plausibel is, maar dat de banengroei nog niet empirisch bewezen is.
Om deze claim beter te duiden, sprak ik met Friso Selten, onderzoeker aan de Universiteit Leiden, gespecialiseerd in arbeid en technologie. “AI vervangt niet zomaar mensen, maar verandert vooral de inhoud van werk. Er ontstaan nieuwe functies rond data, algoritmen en toezicht. Maar tegelijkertijd verdwijnen er routinematige taken. Banenverlies is niet onvermijdelijk, maar extra werkgelegenheid zie ik nog niet direct.” Selten bevestigt dus het genuanceerde beeld dat ook in andere onderzoeken naar voren komt: AI heeft potentie, maar er zijn voorwaarden nodig om tot meer banen te komen.
De gegevens laten een duidelijk patroon zien:
Meer omzet: goed onderbouwd. AI maakt productieprocessen efficiënter, vergroot productiviteit en kan bedrijfsomzet verhogen.
Meer banen: onduidelijk. Nieuwe beroepen onstaan (zoals AI-trainers en data-analisten), maar daar staat verlies van repetitieve functies tegenover. De totale balans is nog onzeker.
Beleid en scholing spelen een grote rol. Zonder investeringen in vaardigheden en herplaatsing is de kans groot dat sommige groepen juist banen verliezen.
De claim dat AI kan leiden tot meer omzet is waarschijnlijk waar: cijfers van het CBS en internationale studies bevestigen dat bedrijven met AI efficiënter werken. De claim dat AI kan leiden tot meer banen is echter nog niet bewezen. Er zijn evenveel signalen van banenverlies als van banencreatie, en het netto-effect is voorlopig onduidelijk
Eindoordeel is dus gedeeltelijk waar:
AI zorgt waarschijnlijk voor omzetgroei, maar de voorspelde banengroei is op dit moment te optimistisch en afhankelijk van toekomstig beleid en scholing
