Ieder jaar op de derde dinsdag van september spreekt de koning de Troonrede uit. Dit jaar ziet dat er anders uit, aangezien we te maken hebben met een demissionair kabinet. Wat betekent Prinsjesdag zonder een meerderheid in de Tweede Kamer?

Het belang van Prinsjesdag ligt niet alleen in de traditie van de gouden koets en de hoedenparade, maar ook in de officiële opening van het parlementaire jaar. Het staatshoofd opent op Prinsjesdag het jaar waarin de regering regeert en de Kamer haar werk kan doen. Ook met een demissionair kabinet wordt dit niet overgeslagen, al heeft het op de lange termijn minder betekenis. Volgens de Grondwet (artikel 65) moet de regering jaarlijks de plannen voorleggen aan het parlement. Ook een demissionair kabinet kan zich hier niet aan onttrekken. Het belangrijkste nadeel is dat de begroting in zo’n situatie vaak ‘beleidsarm’ is.

“Een beleidsarme begroting is een begroting waarin weinig nieuwe dingen staan, maar die precies genoeg is om het land draaiende te houden en eerder besloten beleid uit te voeren,” vertelt Leonard Zandijk, politiek bestuursvoorzitter van de jongerenorganisatie van de SGP. Grote en controversiële veranderingen moeten wachten tot de formatie van een nieuw kabinet.

Welke onderwerpen controversieel zijn, wordt door de Tweede Kamer bepaald. Daarbij wordt gekeken naar kwesties waar partijen het niet over eens zijn. “Verder is het vaak een koehandel met onderwerpen die partijen eigenlijk niet willen behandelen – die schuif je dus door naar een nieuwe formatie,” legt Zandijk uit.

Prinsjesdag met een demissionair kabinet heeft dus nog steeds een duidelijke functie, maar is tegelijkertijd een tactisch spel waarbij partijen vooruitdenken over beleid.