Aanstaande zondag (21 september) is het de Internationale Dag van de Vrede. Toch lijkt oorlog de laatste jaren dichterbij dan ooit. Van het conflict in Gaza tot de oorlog in Oekraïne, het wereldnieuws wordt er dagelijks door beheerst. Ook Nederland investeert inmiddels weer fors in defensie. Maar de vraag blijft: wat betekent dit concreet in tijden van oorlog, en is Nederland daar eigenlijk wel op voorbereid? 

 Commandeur en militair arts  Jelle Bos, tevens surgeon general van de Nederlandse krijgsmacht, legt uit dat Nederland in geval van oorlog waarschijnlijk vooral de rol van transferland zal krijgen. Wegens de geografische ligging zal er volgens hem niet snel op Nederlands grondgebied gevochten worden, maar wel zal via de havens en luchthavens de aanvoer van militairen en materieel naar het front verlopen. Andersom betekent dit dat gewonden vanuit het front naar Nederland zullen worden overgebracht, niet alleen Nederlandse militairen maar ook buitenlandse soldaten en burgers. 

 De militaire gezondheidszorg moet daarom snel opschalen en nauw samenwerken met de civiele zorg. Bos benadrukt dat Nederland hierop nog niet voldoende is voorbereid. “Nederland in oorlog is iets wat we al tachtig jaar niet meer kennen en is nu een stuk waarschijnlijker. En daar zijn we ons nu volop aan het voorbereiden.” Er bestaan al afspraken met veertien ziekenhuizen om extra bedden beschikbaar te stellen, maar die capaciteit is volgens hem onvoldoende bij een grootschalig conflict. Op de vraag of Nederland al klaar is voor een eventuele oorlog, antwoordt Bos duidelijk: “Nee. Dus we hopen dat we nog wel wat jaren de tijd hebben, om voor te bereiden.” 

 Voor Nederlandse burgers zou een oorlog vooral merkbaar zijn doordat de reguliere zorg zwaar onder druk komt te staan. Ziekenhuizen zullen oorlogsslachtoffers moeten opvangen, waardoor reguliere behandelingen en operaties worden uitgesteld of geschrapt. Ook dreigen tekorten aan medicijnen, bloedproducten en personeel. Zoals Bos samenvat: “Mijn boodschap is vooral: laten we klaar staan als het onverhoopt nodig is.” 

Deze zondag (19 september)  is het dus internationale dag van de vrede, maar toch groeit de angst voor oorlog onder Nederlanders. Daarom reed ik deze week het land door om er achter te komen of dat deze angst ook echt reëel is. Ik spreek met veteraan van Helten en hoogleraar Crump, die alles weet over oorlog en vrede.