Afgelopen dinsdag was het de internationale dag van de gebarentaal, op deze dag bij het belang van visuele communicatie voor de inclusiviteit voor dove en slechthorende. Het is niet alleen een moment van erkenning, maar er kan ook kritisch gekeken worden naar hoe toegankelijk het leven daadwerkelijk is voor doven en slechthorende. Zoals hoe toegankelijk studeren eigenlijk is voor dove en slechthorende, want hoewel gebarentaal steeds meer aandacht krijgt, blijft studeren voor deze groep vaak een uitdaging.

“De overgang naar het hoger onderwijs is voor studenten met een functiebeperking complex,” schrijft expertisecentrum ECIO in een rapport over toegankelijkheid, volgens het rapport participeren deze studenten minder vaak in het hoger onderwijs. Voor dove en slechthorende studenten zijn er vaak veel knelpunten: te weinig tolken voor in de colleges, groepsopdrachten waarin het moeilijk is om met mede studenten te communiceren en docenten die niet weten hoe ze rekening kunnen houden met dove en slechthorende studenten.

Volgens de European Agency for Special Needs Education is het belangrijk dat docenten inclusieve vaardigheden ontwikkelen. “Inclusieve leraren zijn in staat om barrières voor leren en participatie te herkennen en weg te nemen,” staat in hun rapport. Toch blijkt uit praktijkervaring dat deze vaardigheden nog lang niet vanzelfsprekend zijn en hier nog veel in moet veranderen. Uit onderzoek van ECIO blijkt daarnaast dat dove en slechthorende studenten vaak niet weten waar ze terecht kunnen voor hulp, en dat voorzieningen niet altijd goed vindbaar of toegankelijk zijn. Er is behoefte aan landelijke richtlijnen die duidelijk maken wat studenten minimaal kunnen verwachten met ondersteuning. ECIO wil daarom een landelijke norm voor toegankelijk onderwijs, zodat elke student weet waar hij of zij recht op heeft.

De dag van de Gebarentaal is een reminder dat taal meer is dan alleen woorden. Voor dove en slechthorende studenten is gebarentaal een van de sleutels tot gelijkwaardige deelname. Maar echte toegankelijkheid vraagt om meer: beleid dat werkt, docenten die weten wat nodig is, en een onderwijsomgeving waarin iedereen mee kan doen, ongeacht gehoor.

Bekijk hieronder de reportage over de toegankelijkheid van dove en slechthorende studenten: