Tekst: Maria Belkadi
Foto: Emma Daverveld

LOMBOK – Op 21 april zullen moslims de heilige vastenmaand Ramadan afsluiten met Eid al Fitr, ook bekend als het Suikerfeest of het ramadanfeest. Het is een feest dat vaak in gezelschap van familie en vrienden wordt gevierd na een volledige maand gevast te hebben. Voor moslims met een migratieachtergrond kan de viering van dit feest in Nederland echter anders zijn dan in hun moederland, omdat ze het feest hier zonder hun complete familie vieren en binnen de Nederlandse samenleving, wat kan verschillen van hun oorspronkelijk opvoeding met het feest.

Utrecht-West staat bekend als een multiculturele wijk met verschillende nationaliteiten en religies. Inclusie en verwelkoming zijn dan ook belangrijke aspecten van een multiculturele samenleving. De Ulu-moskee in Lombok heeft gedurende de ramadan al meerdere keren een gezamenlijke iftar georganiseerd, waar iedereen welkom was, ongeacht hun religie. Zelfs mensen die geen moslim zijn, konden deelnemen aan deze iftar. Aan het einde van de Ramadan vond er in de moskee ook een gezamenlijk ramadangebed plaats, waar iedereen aan kon deelnemen.

Alpay Denirci zit in het bestuur van de Lombokse Ulu Moskee, hij weet dan ook als geen ander hoe het ramadanfeest door de moslimse Utrecht westers gevierd wordt. ‘Het Ramadanfeest is bij elkaar komen wat vaak begint bij de moskee doormiddel van het ramadangebed. Daarna gaan mensen naar huis en langs familie, kennissen en vrienden’. Nederland is geen islamitische staat en toch vieren er jaarlijks duizenden moslims het feest. ‘Ik woon hier zelf al heel lang, het is voor mij vanzelfsprekend, het verschil is alleen dat het in Nederland maar een deel is van de bevolking en in een islamitische staat iedereen’. Alpay zelf vindt dan ook dat Nederland een tolerante staat hierin is, ‘Ik heb zelf kinderen en de school heeft aangegeven dat er een mail gestuurd kan worden als je moslim bent en het Ramadanfeest gaat vieren je dit gewoon kunt doorgeven’.

Salima is 47 en woont 23 jaar in Nederland, zij heeft een grote familie hier waar het feest uitgebreid gevierd wordt. Dit omdat haar man in Nederland op jonge leeftijd is gemigreerd is met zijn familie. Alsnog mist ook zij wel wat elementen die ze in Marokko heeft meegemaakt. ‘Het was voor mij toch wel even wennen, omdat je kringen verkleinen en je mist je ouders als geen ander bij zo’n belangrijk feest’ geeft Salima aan. Voor het feest bakt Salima allemaal lekkernijen die uitgedeeld kunnen worden tijdens het feest onder familieleden. ‘We proberen met de familie het leuk en vredig te hebben en delen is daar onderdeel van’.

De 48-jarige Nezha Rafia woont al 22 jaar in Nederland en voelt zich dan ook een Nederlandse Marokkaan, toch mist ook zij de sfeer wanneer het komt tot Eid al Fitr. ‘Ik ben de enige van mijn familie die hiernaartoe is komen wonen, mijn man heeft zelf ook geen broers of zussen in Nederland dus het is hij, mijn twee kinderen en ik gedurende het feest’, dit is anders dan in Marokko waar Nezha altijd met haar hele familie was en de islamitische buurt ook erg betrokken was. Gedurende het feest vraagt Nezha altijd vrij om tijd te maken met haar kinderen, samen proberen ze er wat van te maken.  ‘Ik ben hartstikke blij dat ik hier woon, ik heb het goed, alleen tijdens zo’n feest voel je een vorm van eenzaamheid omdat je het anders kende’ geeft ze aan.  ‘Vroeger was het een andere vorm van blijheid, mijn ouders waren daar voor mij, mijn zussen en broers, je bent dan ook nog jong en onwetend’ vertelt ze met haar hoofd leunend op haar hand bezinkend in de herinnering. ‘Ik wist nog dat ik altijd alles de dag van tevoren paraat had zodat ik bij het feest alleen maar mijn kleding aan hoefde te trekken.’ Zegt ze lachend met haar Marokkaanse muntthee in de hand waarvan de damp de lucht in trekt. ‘Ik mis die dagen wel, maar ik heb nu een gezin en veranderingen moet je nou eenmaal accepteren’.