UTRECHT-WEST-De prijzen in de supermarkt rijzen de pan uit. Deze zullen hoogstwaarschijnlijk dit jaar alleen nog maar verder toenemen. Dit terwijl supermarktketens er met de winst vandoor gaan. Zo maakte Ahold Delhaize in 2022 nog een winst van 14 procent. Uit onderzoek uitgevoerd door de Westkant Courant onder bewoners van Lombok blijkt dat ook zij hun koopgedrag in de supermarkt hebben aangepast door de stijgende prijzen.
Sinds begin dit jaar neemt de inflatie in ons land steeds verder af door de dalende energieprijzen. Echter merken we dit nog niet aan ons kassabonnetje bij de supermarkt; deze prijzen nemen nog steeds met de dag toe. Marketingdeskundige Paul Moers vertelt in een uitzending van NPO 1 over de stijgende supermarktprijzen. ‘De oorzaak hiervoor ligt aan een aantal samenkomende factoren. De transport, verpakking, energie, loon en grondstofkosten zijn steeds duurder geworden. Daarnaast heb je ook nog te maken met de oorlog in Oekraïne. Dit alles bij elkaar zorgt voor de krankzinnig hoge prijzen.’
De hoge inflatie lijkt grote bedrijven als Ahold Delhaize niet te raken. Zij maakten in 2022 nog een winst van 13 procent. Uit onderzoek van de Europese Centrale Bank (ECB) blijkt dat juist die enorme winsten de reden zijn dat onze boodschappen zo duur zijn. Deze zorgen voor een groot deel van de prijsstijgingen. Ook uit het onderzoek dat wij hebben uitgevoerd onder bewoners van Lombok, blijkt dat slechts 9,8 procent van de ondervraagden het idee heeft dat supermarktketens genoeg doen om hun prijzen zo laag mogelijk te houden.
Toch is de oorzaak van de prijsstijging volgens Moers niet volledig te wijten aan de supermarkten. De winst van Ahold Delhaize komt volgens hem namelijk vooral uit Amerika. ‘De grondstofprijzen zijn inmiddels alweer flink aan het zakken. Het is alleen niet zo dat je het onmiddellijk merkt dat de grondstofprijzen nu laag zijn.’ Hij verwacht dat de prijzen hoogstwaarschijnlijk binnenkort weer zullen zakken.
De grote prijsstijgingen in de supermarkt hebben het koopgedrag van inwoners uit Lombok aanzienlijk veranderd. Zo geeft 70,5 procent van de respondenten aan door de stijgende prijzen eerder geneigd te zijn om voor een huismerk te kiezen in plaats van een A-merk. De fles Coca-cola en het potje Calvé pindakaas worden dus steeds vaker ingeruild voor een goedkoper alternatief. Daarnaast laten ze sommige producten zelfs vaker in de schappen liggen omdat ze simpelweg, te duur geworden zijn. Vooral producten als kaas, vlees en vis werden meerdere keren als voorbeeld genoemd. Bij de vraag welke producten volgens de inwoners uit Lombok het meest in prijs gestegen zijn, antwoorde het grootste deel vleeswaren en groente en fruit. Ook olie en vis werden vaak aangekruist.
Ondanks dat de prijzen in elke supermarkt duurder geworden zijn, zijn er grote verschillen per supermarkt. Uit recent onderzoek uitgevoerd door het programma KASSA bleek dat het mandje gemiddeld met 13,21 procent is gestegen. Bij Albert Heijn waren ze het duurst uit en bij Jumbo zijn de prijzen vergeleken met een half jaar geleden het meest gestegen, namelijk met bijna 17 procent. Het goedkoopst ben je volgens dit onderzoek uit bij de Dirk. Ook de inwoners in Lombok werden gevraagd welke supermarkt momenteel volgens hen het goedkoopst is. Uit deze vraag bleek dat Lombok de Aldi en de Lidl als goedkoopste supermarkt van het moment beschouwt.
Voor sommige mensen hebben de stijgende prijzen er zelfs toe geleid om over te stappen naar een andere supermarkt. 21,3 procent van de respondenten zegt onlangs overgestapt te zijn van supermarkt. Voor student en inwoner van Lombok Stijn Smudde was dit ook het geval, hij doet tegenwoordig zijn boodschappen bij de Nettorama in plaats van de Albert Heijn. ‘Ondanks dat dit voor mij wat langer fietsen is, heb ik het er zeker voor over. Ik ben gewoon veel goedkoper uit nu ik vaker naar de Nettorama ga. Voor sommige producten ga ik alsnog naar de Albert Heijn omdat daar een groter assortiment is, maar ik doe dit veel minder dan voorheen.’
De meest opvallende uitkomst van onze uitgezette enquête is dat maar liefst 85,2 procent van de ondervraagde inwoners uit Lombok aangeeft meer te letten op hoeveel geld zij uitgeven aan boodschappen dan voorheen. Stijn Smudde beaamt dit. ‘Ik merk dat ik steeds meer ben gaan letten op de prijzen die voor bepaalde producten gevraagd worden. Ik heb meerdere keren bij de kassa gestaan dat ik echt schrok van het bedrag dat ik moest afrekenen. Hierdoor probeer ik mijn boodschappenlijstje steeds meer aan te passen aan producten die in de aanbieding zijn en kijk ik wat vaker onder in de schappen voor een goedkoper alternatief.’
Verantwoording onderzoek
Het onderzoek van Westkant Courant is gebaseerd op basis van de antwoorden uit een steekproef die 61 anonieme inwoners uit Lombok hebben ingevuld. We hebben verschillende zowel multiplechoice, als open vragen gesteld in onze enquête die we in de periode van 18 tot 25 mei hebben verspreid door de wijk Lombok. Deze data zijn vervolgens verwerkt in Microsoft Excel en gevisualiseerd in Local Focus. De data, grafieken en bron maken dit een journalistiek data-nieuwsverhaal.
