Robert is slechthorend: ‘Er zou een bom naast mijn huis af kunnen gaan en ik zou doorslapen' (begrijpelijke taal)

Audiodescriptie headerbeeld: Robert staat op zijn balkon, met zijn hand in zijn zij. Hij kijkt de camera in. Robert is een witte man met blond haar en draagt een T-shirt met bloemen en een grijze spijkerbroek. In de achtergrond zijn huizen en bomen te zien. Foto: Aimée Kniese

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Volgens De Van Dale is een handicap¹ een belemmering². ‘Iemand wordt belemmerd in bepaalde dingen die hij of zij zou willen doen, maar vanwege een handicap niet (of beperkt) kan doen,’ schrijft het woordenboek. Maar die belemmering hoeft geen hindernis te zijn. Denk maar eens aan Lucille Werner³, die een lichte fysieke⁴handicap heeft, en onlangs gekozen werd bij de Tweede Kamer⁵verkiezingen. Veel mensen met een beperking⁶ zijn geen kasplantjes, maar staan midden in het leven. We spreken drie personen die ondanks een handicap een vol leven leiden, carrières⁷ hebben, en zich tegelijkertijd inzetten voor lotgenoten⁸.

Dit keer: Robert van der Vijver. Robert van der Vijver (26) is slechthorend¹. Ik spreek hem in zijn flat in Rijnsburg. We hebben het over zijn slechthorendheid, werk en zijn inzet voor andere slechthorende jongeren. Om ervoor te zorgen dat hij mij goed kan verstaan praat ik in een microfoon op tafel. Dit hoort hij in zijn gehoortoestellen².

Kun je iets over jezelf vertellen?

‘Ik heb eerst MBO³ Mediavormgeving gedaan. Daarna heb ik drie jaar Journalistiek gestudeerd op het HBO⁴. Ik heb alleen mijn Propedeuse⁵ gehaald, omdat de combinatie slechthorendheid en journalistiek niet zo lekker liep. Daarna ben ik stage gaan lopen bij een videoproductiebedrijf⁶. Deze was gericht op het maken van video’s en animaties. Dat eindigde in december 2019. In maart 2020 ben ik bij de post gaan werken als postsorteerder. Over twee weken begin ik bij Defensie⁷ op de communicatieafdeling.’

Kun je iets vertellen over je slechthorendheid? Wanneer is dat bij jou ontdekt?

‘Ik durf niet precies te zeggen wanneer mijn slechthorendheid ontdekt is. Rond een jaar of vier of vijf kwamen dokters erachter dat ik gehoorverlies had. Ze wisten niet waardoor het kwam. Mijn moeder heeft me wel verteld dat ik een virus⁸op mijn lever heb gehad toen ik geboren werd. Dat was het CMV-virus. In 2017 zijn wetenschappers erachter gekomen dat dat virus kan zorgen voor slechthorendheid. Bij mij is de slechthorendheid progressief⁹. Dat betekent dat ik vroeger meer hoorde dan nu. Het gaat langzaam achteruit. Nu is het stabiel. Maar het kan zijn dat mijn gehoor morgen of volgende week opeens een stuk slechter wordt. Op een gegeven moment kan ik helemaal doof worden.’

Hoe zou je je slechthorendheid omschrijven aan iemand die horend is?

‘Ik omschrijf het altijd zo: als er in mijn slaap een bom zou ontploffen in de straat, zou ik negen van de tien keer gewoon doorslapen. Als ik mijn gehoortoestellen uit heb hoor ik alleen harde geluiden zoals geschreeuw. Zachte geluiden zoals vogels of iemand die langsfietst, hoor ik dan niet.’

Zijn er naast je gehoortoestellen nog meer toepassingen die je moet maken in je leven?

‘Ik gebruik naast mijn gehoortoestellen bijvoorbeeld solo apparatuur¹⁰. Toen ik nog een opleiding deed, kon de docent bijvoorbeeld een microfoon om zijn nek doen. Daarmee kon ik via mijn gehoortoestellen horen wat hij zei. Die apparatuur kan ik ook aansluiten op de tv. En ik heb een trilwekker¹¹. Dat is een ideale oplossing omdat ik een normale wekker niet hoor. Die is ook weer gekoppeld aan het brandalarm en de deurbel. Als er iemand aanbelt, gaat dus mijn wekker af. Daarnaast zet ik nog weleens schrijftolken¹²in. Dan zit er iemand naast je met een toetsenbord. Diegene schrijft mee met alles wat er wordt gezegd. Ik kan dat dan zien op een tablet of laptop. En er zijn natuurlijk gebarentolken¹³. Dat zie je nu bijvoorbeeld met Irma Sluis tijdens de persconferenties¹⁴.

[aesop_video src=”youtube” id=”xW53DXeWAps” align=”center” disable_for_mobile=”on” loop=”on” controls=”on” mute=”off” autoplay=”off” viewstart=”off” viewend=”off” show_subtitles=”off” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]

Audiodescriptie: Robert laat zien hoe zijn trilwekker werkt. De trilwekker is wit en staat op een nachtkastje links van Robert’s bed.

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Nu je het over Irma Sluis hebt, wat vond jij van de ‘hype’¹⁵ rondom haar?

‘Aan de ene kant vond ik het prettig. Je creëert bekendheid voor een doelgroep¹⁶ die normaal nooit persconferenties kan volgen. Maar aan de andere kant vergeten mensen door die hype de mensen waarvoor een tolk bedoeld is. Voor doven en slechthorenden, omdat alle aandacht nu ging naar Irma Sluis als persoon.’

En wat corona betreft, met mondkapjes op kun je natuurlijk niet liplezen¹⁷. Hoe heb je dit ervaren?

‘Ronduit kut. Ik heb op werk bijvoorbeeld gevraagd of mensen harder kunnen praten. Of ik heb gevraagd of ze hun mondkapje even af kunnen doen. Maar ik heb genoeg slechthorende vrienden waarvoor het echt niet te doen was. Uiteindelijk waren er gelukkig wel tolken¹⁸ die speciale mondkapjes droegen, met een doorzichtig stukje over hun lippen. Dat scheelde wel. Maar het had fijn geweest als daar meer over nagedacht was.’

Je zet je op verschillende manieren in voor andere slechthorende jongeren. Kun je me daar iets over vertellen?

‘Ik werk mee aan Sencity. Sencity is een festival voor dove en slechthorende jongeren. We proberen ook zoveel mogelijk horende mensen uit te nodigen. Zo kunnen we onze ‘wereld’ aan hen laten zien. Ik heb daar in 2019 aan meegewerkt. Dat was echt hartstikke leuk om te doen. Je denkt misschien, hoe kunnen doven en slechthorenden muziek volgen? Sencity probeert muziek te vertalen naar andere zintuigen¹⁹ zoals reuk en voelen. Er is bijvoorbeeld een speciale vloer die de muziek omzet in trillingen. Daarmee voel je de trillingen. En bij geur kun je bij een liedje over liefde bijvoorbeeld denken aan de geur van bloemen. Die geur wordt dan in de zaal losgelaten.’

‘Ik heb een kring vrienden die ook slechthorend of doof zijn. Die heb ik ontmoet bij SH-Jong. Dat is de Nederlandse vereniging²⁰ voor slechthorende jongeren. De een is meer slechthorend dan de ander. Er zitten ook een aantal mensen bij die doof zijn. Daar zit heel veel verschil in. Ik ben zelf ook heel actief bij de vereniging. Ik zit in het bestuur en ben veel bezig met het breder bekend maken van de organisatie. Ik ben ook bezig met de wensen van de leden. Wat mist de doelgroep nog? En hoe is het op scholen geregeld voor mensen met een gehoorbeperking?’

Hoe kan jouw gesprekspartner²¹ jou zo goed mogelijk helpen, zodat je ze goed verstaat?

‘Het fijnste is als degene mij aankijkt. Dan kan ik zijn of haar lippen zien. Dan is het goed te doen. Ook is het handig als mijn gesprekspartner om herhaling vraagt als die niet zeker weet of ik het goed verstaan heb. En natuurlijk duidelijk en rustig praten. Als je met iemand praat die slechthorend is, kun je het beste aan die persoon vragen wat hij of zij prettig vindt in de communicatie²².’

[aesop_quote type=”block” background=”#282828″ text=”#ffffff” align=”left” size=”1″ quote=”Robert van der Vijver
Geboren op 3 mei 1995

2008-2012 VMBO-T aan Teylingen College Duinzigt
2012-2016 Mediavormgeving aan ROC Leiden
2017-2019 Journalistiek aan Hogeschool Utrecht
2019-2019 Editor/Motion Graphic Designer bij MotionPark
2019-2021 Postsorteerder bij PostNL
2021-heden Communicatiemedewerker bij Defensie
Van der Vijver is ook bestuursmedewerker bij SH-Jong en vrijwilliger bij Sencity.
” parallax=”off” direction=”left” revealfx=”off”]

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hieronder:

Woordenlijst intro:

Handicap = Een handicap is een aangeboren dan wel door ziekte of ongeval opgelopen beperking van lichamelijke, verstandelijke, psychische en/of sociale aard.
Belemmering = Iets dat je last bezorgt.
Lucille Werner = Een Nederlandse televisiepresentratrice en sinds 31 maart 2021 Tweede Kamerlid voor het CDA. Door zuurstofgebrek bij de geboorte heeft ze hersenbeschadiging waardoor ze moeilijk loopt.
Fysiek = Lichamelijk.
Tweede Kamer = De Tweede Kamer vormt samen met de Eerste Kamer de Nederlandse Staten-Generaal, de landelijke volksvertegenwoordiging voor Nederland.
Beperking = Iets in je lichaam waardoor je niet zonder medische hulp kunt leven.
Carrière = Het werk dat je in je leven hebt gedaan.
Lotgenoot = Iemand in dezelfde (vervelende) omstandigheden.

Woordenlijst:

Slechthorend = Het verminderd horen van geluid.
Geoortoestel = Een gehoortoestel (of gehoorapparaat) is een klein elektronisch apparaat waarmee slechthorenden beter geluid kunnen waarnemen.
MBO = Middelbaar beroepsonderwijs
HBO = Hoger beroepsonderwijs
Propedeuse = De propedeuse is een certificaat dat je krijgt door alle studiepunten (ECTS) uit het eerste jaar van de bachelor binnen een bepaalde periode te halen.
Videoproductiebedrijf = Een bedrijf dat video’s produceert.
Defensie = De Nederlandse defensieorganisatie. Deze bestaat uit het departement, de krijgsmacht, bijzondere organisatie-eenheden en ondersteunende organisaties.
Virus = Een ziekteverwekker die niet uit cellen bestaat, maar uit erfelijk materiaal (DNA of RNA).
Progressief = Regelmatig toenemend of afnemend.
Solo apparatuur = Solo apparatuur kan gezien worden als een speciaal soort hoorhulpmiddel dat de bron van de spraak dichterbij brengt. Bij solo apparatuur bevindt zich in de directe nabijheid van de spreker een microfoon en bij de luisteraar is er een ontvanger. De spraak die aan de kant van de spreker bij de microfoon binnenkomt wordt door een zender direct doorgestuurd naar een ontvanger die zich aan de kant van de luisteraar bevindt. Wanneer het signaal aan de kant van de ontvanger is opgevangen, wordt dit versterkt doorgegeven aan een hoofdtelefoon of aan de gehoortoestellen
Trilwekker = Een trilwekker is een wekker die slechthorenden wakker maakt door middel van trillingen.
Schrijftolk = Eenschrijftolk is een tolk die gesproken taal omzet naar tekst met een Velotype of veyboard zodat wat is verteld door de aanwezigen vrijwel direct te lezen is op een pc, laptop, tablet of telefoon.
Gebarentolk = Eentolk gebarentaal of gebarentolk, is een tolk die communicatie tussen gebarentaalgebruikers en horenden vertaalt via gesproken woord en gebarentaal.
Persconferentie = Een persconferentie is een conferentie, een bijeenkomst, georganiseerd voor journalisten, om de journalisten in te lichten over een bepaald onderwerp
Hype = Een verschijnsel dat tijdelijk bovenmatigemedia-aandacht krijgt en daardoor belangrijker lijkt dan het is.
Doelgroep = De doelgroep is een specifiekegroep mensen die een organisatie of instelling wil bereiken met een bepaald aanbod.
Liplezen = Liplezen is het aflezen van klanken van iemands mond gecombineerd met informatie uit non-verbale informatie zoals gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal.
Tolk = Iemand die gesproken woorden van de ene taal in de andere taal vertaalt.
Zintuigen = Elk van de vijf manieren waarop je de buitenwereld kunt waarnemen.
Vereniging: Een groep mensen met hetzelfde doel of gelijke interesses.
Gesprekspartner = Iemand die aan een gesprek deelneemt.
Communicatie = De manier waarop je contact hebt met een ander.

Klik hier voor het portret van Claudia Koehoorn.

Klik hier voor het portret van Annemiek van Munster.