LEUSDEN – Nationaal Monument Kamp Amersfoort speelt een belangrijke rol in het levend houden van gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog. Door educatieve en innovatieprojecten proberen ze steeds meer het contact met de jongeren generatie op te zoeken. Zo hebben ze acht december in samenwerking met hogeschool Utrecht en Amnesty international een innovatieve dag georganiseerd, in de hoop meer jongeren te treffen. Keith Königel en ik Bo Brul hebben op een regenachtige winterdag een kijkje mogen nemen bij Nationaal Monument Kamp Amersfoort.
Zoektocht naar nieuw publiek
Naast jaarlijkse herdenkingen, zoals de ceremonie op negentien april ter ere van de overname door het Rode Kruis, ontwikkelt het centrum nieuwe initiatieven om jongeren te bereiken. Acht december was er een open dag in samenwerking met Hogeschool Utrecht en Amnesty International waarbij mensenrechten centraal stonden. Tijdens de Rights For Rights actie konden bezoekers die dag brieven schrijven voor Amnesty International. Deze brieven worden geschreven voor mensen die gevangenen zijn vanwege hun politieke overtuigingen of aan machthebbers. Deze brieven worden door Amnesty International verzameld en opgestuurd. Met de hoop dat gevangen vrij worden gelaten. Dit is natuurlijk niet altijd het geval, maar stelt communicatiemedewerker Corinna Billmaier: “In het verleden zijn mensen vrijgelaten, vanwege de druk die ontstaat”. De opbrengst van acht december was goed gelukt. Vooralsnog had Billmaier meer jongeren verwacht, aldus een kleine teleurstelling.
Daarnaast organiseert Nationaal Monument Kamp Amersfoort ook andere diverse activiteiten, waaronder een theaterprojecten met jongeren tussen 14 en 21 jaar waarin verhalen van het kamp tot leven worden gebracht. Ook worden er boekpresentaties gegeven, dit zie je terug in de ruimte die vol hangt met poster over de boeken. Daarnaast kan je een VR ervaring aangaan. In een ruimte vol met VR brillen beantwoord je vragen over oorlogssituaties. “wat zou ik doen in zo’n situatie? Je denkt niet verkeerd, je moet alleen terug naar het goede pad. Die zelfreflectie kom je onder ogen tijden de VR ervaring” stelt Broere.
Gecompliceerde doelgroep
Ondanks de rol die sociale media zou kunnen spelen bij het betrekken van jongeren, blijft het een uitdaging om vooral jongere doelgroepen te betrekken. “Social media is essentieel, maar hoe breng je een complex verhaal over in dertig seconden zonder oppervlakkig te worden?” vraagt communicatiemedewerker Corinna Billmaier zich af. Het centrum doet zijn best om deze balans te vinden door middel van korte informatieve post. Hoewel dit lastig blijft. Ook in het onderwijs speelt Nationaal Monument Kamp Amersfoort een belangrijke rol. Het centrum werkt samen met scholen om educatieve programma’s te ontwikkelen die aansluiten bij de belevingswereld van leerlingen. Door de plek open te stellen aan scholen, en rondleidingen te geven probeert het herinneringscentrum de geschiedenis tastbaar en relevant te maken voor nieuwe generaties.
Korte geschiedenis & functie
Kamp Amersfoort, oorspronkelijk opgericht in 1939, was tijdens de Tweede Wereldoorlog een SS-gevangenenkamp. Hier werden duizenden mensen onder afschuwelijke omstandigheden vastgehouden. “Sindsdien dient de locatie als plek van herinnering, educatie en bewustwording” verteld Harry Broere (vrijwilliger bij Kamp Amersfoort) vol passie. Tijdens een korte rondleiding in een goed verwarm ondergronds museum dat sinds 2021 geopend is, vertellen Broere en communicatiemedewerker Corinna Billmaier over de geschiedenis en functie van het museum. Het museum is donker ingericht en heeft geen ramen, gezien het ondergronds ligt. De voetstappen van de drie bezoekers galmen door de open grote donkere ruimte, waarin verschillende monumenten tentoon worden gesteld. Even later nemen we plaats in een kleine innovatieve ruimte met VR-brillen, waar ons interview plaatsvindt.
Nationaal monument Kamp Amersfoort biedt bezoekers de mogelijkheid om verhalen uit het verleden op een toegankelijke manier te ontdekken. Het museum maakt gebruik van moderne tentoonstellingsvormen, zoals een geprojecteerde film die je kunt bekijken en moderne technieken om via het internet overledenen op te zoeken. “We willen mensen laten zien waar uitsluiting en onvrijheid toe kunnen leiden,” vertelt Broere. “Vrijheid is niet vanzelfsprekend, en dat is een boodschap die we niet vaak genoeg kunnen herhalen.” Aldus Broere.
Verhouding tot andere monumenten
Het aantal bezoekers groeit gestaag, mede dankzij educatieve rondleidingen en speciale evenementen. Toch blijft het Amersfoortse herinneringscentrum relatief bescheiden in vergelijking met andere locaties in Nederland, zoals Kamp Westerbork of het Anne Frank Huis. “We zijn pas drie jaar actief in onze huidige vorm,” vertelt Broere. “Het kost tijd om een plek te krijgen in het collectieve geheugen.
Beluister hieronder een interview met Albert van ‘t Riet en Corinna Billmaier die uitleggen hoe Kamp Amersfoort hier verandering in wilt brengen.
