AMERSFOORT – Afgelopen maand zijn er verschillende branden uitgebroken in historische gebouwen in Arnhem en Delft. De veiligheidsmaatregelen om branden onder controle te houden zijn niet altijd vanzelfsprekend, vooral niet in historische gebouwen, zoals ook het geval is in Amersfoort.

Systeem

De Sint Joriskerk is het oudste rijksmonument van Amersfoort. Nic van Tricht is de beheerder van deze kerk. Van Tricht legt uit dat elk jaar een controle plaatsvindt als het gaat om brandveiligheid. De Sint Joriskerk heeft in de jaren ’70 een brandblussysteem geïnstalleerd. Van Tricht: ‘Dat systeem werkt pas zodra de brandweer hier op het plein staat. Pas als de slangen zijn aangesloten gaan de sproeiers werken.’

Toen het hele systeem klaar was, gingen ze kijken hoe het systeem werkte. De brandweer ontdekte dat de brandtijd en de aansluittijd zo lang waren, dat ze besloten om bij een brand deze gecontroleerd te laten uitbranden. ‘Het is op dit moment nog steeds de situatie, dus we hopen dat het maar niet gaat gebeuren’, benadrukt Van Tricht.

Cor Vels heeft dertig jaar bij de brandweer gewerkt. Vels snapt deze beslissing van de brandweer: ‘Een sprinklerinstallatie is daarnaast heel duur. Vaak zijn historische gebouwen gebouwd met hout of hebben houten geraamten. Dus dan heeft een soortgelijke installatie eigenlijk geen zin.’

Oorzaken van brand

Van Tricht is niet bezorgd over de situatie bij de Sint Joriskerk. Hij zegt: ‘Bij blikseminslag zijn er bliksemafleiders. Bij kortsluiting van bijvoorbeeld de KPN-torens in onze toren, activeert onmiddellijk een anti-zuurstofbom.’ Een anti-zuurstofbom, oftewel een zuurstofreductie-systeem, zorgt ervoor dat het zuurstof van de brand wordt ontnomen. Hierdoor wordt de brand op die manier geblust.

Vels ziet ook nog een andere mogelijkheid van het ontstaan van brand, namelijk slecht omgaan met open vuur. ‘Kachels die worden gestookt en dan loopt iemand bij het vuur weg en dan kan het best zijn dat de schoonsteen in de brand staat. Vaak is er onwetendheid of onkunde. Mensen weten vaak niet hoe ze moeten omgaan met een verwarming.’

Ontruimingsplan

De vrijwilligers weten hoe ze het gebouw moeten ontruimen, aldus Van Tricht. ‘Wij hebben wel eens concerten of evenementen in de kerk, dus dan heb je per definitie al meteen een vluchtplan nodig. Die is sowieso bekend’, vertelt Van Tricht.  Ook de gemeenschap is op de hoogte van de situatie. Vels licht de situatie nog verder toe: ‘Bij dit soort situaties maken ze gebruik van een BHV, wat staat voor bedrijfshulpverlening. Dit is verplicht voor elk soort gebouw. Bij een kleine brand kunnen deze BHV’ers dit zelf oplossen. Bij een grote brand ontruimen zij het pand, zodat de brandweer er makkelijk bij kan komen.’

Toekomstige plannen

‘Kunstwerken en andere kostbare objecten gaan in vlammen op’, vertelt Van Tricht. ‘Hoe kan je het anders voorkomen? Als het gebeurt, gebeurt het. Dan zullen we wel weer zien wat de consequenties daarvan zijn. We gaan er gewoon vanuit dat het niet gebeurt, net zoals hoe het de afgelopen honderden jaren ook niet is gebeurd.’

Plannen om de brandveiligheid in de toekomst te verbeteren heeft de kerk niet. Van Tricht: ‘Het is voor ons niet noodzakelijk en zeker geen urgentie.’