AMERSFOORT – Sinds 2013 neemt het aantal basisschoolleerlingen in Amersfoort af, zo blijkt uit cijfers van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Tussen 2013 en 2024 daalde het aantal leerlingen in het primair onderwijs in Amersfoort met maar liefst vijftien procent. Maar experts zeggen dat dit niet lang meer zal duren.
Verplichte schoolleeftijd
Kinderen van vijf tot zestien jaar moeten verplicht naar school. In het primair onderwijs zitten kinderen tussen de vier en de twaalf jaar. In 2013 zaten 15.960 leerlingen op een Amersfoortse basisschool. In 2024 daalde dit aantal met vijftien procent.
Oorzaken daling
Stichting Meerkring is verantwoordelijk voor het onderwijs op 21 aangesloten basisscholen. Zij laten in een schriftelijke reactie weten dat deze daling voorkomt door het dalend aantal geboortecijfers in Nederland. Daarentegen verwachten ze dat het aantal basisschoolleerlingen zal stijgen in de Randstad, waarvan Amersfoort deel uitmaakt. Hierbij benoemen ze ook het onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek. In dit onderzoek wordt benoemd dat jonge vrouwen in deze periode hun moederschap uitstellen. In 2035 zal het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd naar verwachting tien procent groter zijn dan in 2021.
Er zijn veel oorzaken voor het afnemende aantal basisschoolleerlingen. Zo legt ook Laurens Steehouder van de afdeling Onderzoek en Statistiek van Gemeente Amersfoort uit. Hij is ondertussen vijf jaar werkzaam als data-analist bij de gemeente. ‘In Amersfoort is in de afgelopen twintig jaar ontzettend veel nieuwbouw bijgebouwd. Bijvoorbeeld Vathorst en Nieuwland zijn daar de afgelopen twintig jaar bijgebouwd. Daar hebben ze best wel veel eengezinswoningen gerealiseerd’, aldus Steehouder.
Jonge gezinnen zijn vervolgens in deze huizen komen wonen. Deze ouders hebben uiteindelijk kinderen gekregen. Steehouder: ‘Het zijn hele kinderrijke wijken geweest. Als er veel woningen worden gebouwd, komen er ook meer mensen naar de stad. Als deze mensen dan ook nog kinderen hebben of krijgen, dan is je stad ook heel kinderrijk. Deze kinderen moeten ook allemaal naar school toe.’
Veranderende demografie
Steehouder vertelt ook dat alle kinderen die toentertijd de basisschoolleeftijd hadden, nu werken of studeren. Sommige gezinnen wonen nog steeds op dezelfde plek, waardoor er minder ruimte is voor nieuwe basisschoolleerlingen. ‘In de komende vijftien jaar zullen er ook nog veel gebouwd worden, maar dat worden steeds minder eengezinswoningen. Er zullen veel meer appartementen komen, waardoor de verwachting is dat er nog wel kinderen bijkomen, maar niet zo sterk als voorheen’, aldus Steehouder.
Soorten onderwijs
Marin Kuijer doet nu de opleiding tot basisschoolleerkracht. Zij loopt daarnaast een paar dagen in de week stage op verschillende basisscholen. Kuijer: ‘De klassen worden wel echt kleiner, dat merk je vooral in de kleuterklassen. Maar je merkt ook dat het ligt aan het verband tussen het soort onderwijs wat wordt gegeven op basisscholen en de levensovertuiging van ouders. Ouders kiezen soms bewust voor montessori-onderwijs in plaats van een openbare school, waardoor het kan voorkomen dat leerlingen niet in dezelfde stad wonen als waar ze naar school gaan.’
Prognose leerlingenaantal
Data-analisten maken een prognose van het aantal basisschoolleerlingen. Ze kijken hierbij naar verschillende factoren, zoals het aantal vrouwen tussen de achttien en veertig jaar en hoeveel nieuwe woningen er worden gebouwd. Volgens data-analist Steehouder is vooral de woningbouw de belangrijkste en meest meewegenende factor.
