AMERSFOORT — In Amersfoort is de opkomst bij de Europese Parlementsverkiezingen van 6 juni 2024 gestegen naar 52,6% volgens de Kiesraad. Dat is een grote stijging ten opzichte van 2019, toen 48,2% van de kiesgerechtigden kwam stemmen. Opvallend is dat Amersfoort hiermee opnieuw boven het landelijke gemiddelde uitkomt, dat in 2024 46,2% bedroeg.
Twintig jaar geleden, in 2004, lag de opkomst nog rond de 43,1%. In 2019 was dat gestegen en het is nu dus zelfs boven de 52%. Daarmee scoort Amersfoort opnieuw boven het landelijk gemiddelde. In heel Nederland kwam dit jaar 46,2% van de stemmers opdagen. Mensen in Amersfoort stemmen veel meer in de Europese verkiezingen dan de gemiddelde Nederlander.
Opkomstpercentage Europese verkiezingen
Waarom stemden meer mensen?
De hogere opkomst lijkt deels toe te schrijven aan het grotere gewicht dat kiezers hechten aan Europese thema’s. Uit opinieonderzoek van Ipsos I&O blijkt dat onderwerpen als migratie, veiligheid en klimaat belangrijker zijn geworden bij het bepalen van de stem. Steeds meer kiezers geven aan dat ze deze thema’s niet alleen nationaal, maar ook op Europees niveau belangrijk vinden.
Tegelijkertijd speelde de landelijke politieke strijd een grote rol in de mobilisatie van kiezers. Uit het Ipsos-rapport blijkt dat 56% van de mensen hun stem bij de Europese verkiezingen baseert op wat partijen in Den Haag doen, in plaats van Brussel. De verkiezing werd dus voor velen gevoeld als een soort ‘landelijke tussenstand’.
Strijd tussen PVV en GroenLinks-PvdA
In Amersfoort kreeg GroenLinks-PvdA 27,6% van de stemmen en werd daarmee de grootste partij. Die score lijkt niet los te zien van de landelijke campagne, waarin GroenLinks-PvdA en PVV in de peilingen een felle strijd uitvochten om de grootste te worden. Voor veel kiezers was dat reden om extra gemotiveerd naar de stembus te gaan.
Ook in Amersfoort boekte de PVV winst: met 6.763 stemmen (10,5%) eindigde de partij als vierde, een duidelijke groei ten opzichte van 2019. De sterke politieke tegenstelling tussen progressieve en populistische partijen zette veel kiezers ertoe aan om hun stem als een duidelijk signaal in te zetten.
Bij studenten in Amersfoort leefden de verkiezingen op uiteenlopende manieren. Megan Mawdesley (23), student en inwoner van Amersfoort, stemde bewust op GroenLinks-PvdA: “Voor mij voelde het alsof er veel op het spel stond. De PVV stond hoog in de peilingen en ik maak me zorgen over wat zij willen met Europa en klimaatbeleid. Mijn stem was een manier om daar een grens te trekken.”
Niet iedereen voelde echter de noodzaak om te gaan stemmen. Roos de Bruijne (22), ook student in Amersfoort, liet de verkiezingen bewust aan zich voorbijgaan: “Ik hoor wel dat het belangrijk is, maar ik weet er gewoon te weinig van. Ik volg het nieuws niet echt en dan voelt het raar om zomaar op een partij te stemmen. Misschien dat ik volgende keer beter voorbereid ben.”
Conclusie
In Amersfoort voelen steeds meer mensen zich betrokken bij wat er in Europa gebeurt. Grote onderwerpen zoals migratie, klimaat en veiligheid spelen ook hier. Veel inwoners zien dat besluiten in Brussel invloed hebben op hun leven, en willen daarom hun stem laten horen. De verkiezingsstrijd tussen GroenLinks-PvdA en de PVV heeft die betrokkenheid verder aangewakkerd.
Toch stemt niet iedereen in de stad. Sommige Amersfoorters geven aan dat ze zich niet genoeg verdiepen in de politiek, of denken dat hun stem toch weinig uitmaakt. Dat laat zien dat er nog kansen liggen om mensen beter te informeren over waarom stemmen belangrijk is: ook voor Europa.
Toch is het duidelijk: in een stad als Amersfoort, waar de opkomst hoger ligt dan gemiddeld, groeit het gevoel dat stemmen zin heeft. En dat laat zien dat Europese politiek hier leeft, misschien wel meer dan we dachten.
