AMERSFOORT – Nadat er twee jaar lang een stijging is geweest in het aantal jongeren tussen de 0 en 18 jaar die in een traject zitten bij de jeugdzorg, is er sinds 2024 een daling waargenomen. Eind 2023 ontvingen nog 4950 jongeren een vorm van jeugdhulp; begin 2024 waren dit er 4535, zo blijkt uit cijfers van het CBS. De daling betekent echter niet dat de wachtlijsten binnen de jeugdzorg korter worden.
Daling onder jongeren
Uit een onderzoek van het CBS is gebleken dat er een daling is in het aantal jongeren tussen de 0 en 18 jaar die in een jeugdzorgtraject zitten. Onder de term ‘jeugdzorg’ valt volgens het CBS-onderzoek “het geheel van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering dat onder de gemeente wordt uitgevoerd volgens de Jeugdwet”.
Het aantal jongeren nam toe van 4300 eind 2021 naar 4950 eind 2023. Begin 2024 was er een daling van 415 jongeren. Een mogelijke verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat op 1 januari 2024 de overkoepelende jeugdhulporganisatie MetMaya de jeugdzorg in Amersfoort heeft overgenomen.
Op de vraag of MetMaya een verklaring had voor de daling in het aantal jongeren met een jeugdzorgtraject, meldde de organisatie in een schriftelijke reactie dat zij nog in opbouw zijn en geen tijd hebben om daar onderzoek naar te doen. Ook wethouder Nadya Aboyaakoub-Akkouh (GroenLinks), die verantwoordelijk is voor de jeugdzorg in Amersfoort, gaf geen gehoor aan de vraag waarom het aantal jongeren is gedaald.
Wachtlijsten
Ondanks de daling in het aantal jongeren met een traject binnen de jeugdzorg, lijkt dit niet te leiden tot kortere wachtlijsten. In een artikel van het AD van 4 november 2024 blijkt dat er bijna 900 jongeren op diverse wachtlijsten binnen de jeugdzorg staan.
Op een wachtlijst staan is extra zwaar voor jongeren die kwetsbaar zijn en dringend hulp nodig hebben. Dat vertelt ook Kelly van Beek, medewerker onderzoek bij Veilig Thuis:
“Als ik naar de wachttijden bij Veilig Thuis kijk en de zaken die daarop staan, dan zie ik dat er lang gewacht moet worden op hulp. Soms duurt dat wel een paar maanden. We verwijzen, waar mogelijk, zo snel mogelijk door naar passende hulp, maar ook daar zijn de wachttijden vervolgens weer lang,” aldus Van Beek. “Heel soms is het nu ook zo dat mensen juist expres aansturen op een melding bij Veilig Thuis, omdat ze dan sneller aan de beurt komen bij de vervolg-hulpverleners.”
Wel geeft Van Beek aan dat Veilig Thuis scherp toezicht houdt op de meldingen die binnenkomen:
“Er wordt altijd gekeken naar het hoogste risico voor de veiligheid. Kinderen of jongeren die in (levens)gevaar zijn, hoeven bij Veilig Thuis nooit te wachten. Daar hebben we spoeddiensten voor. Maar de vervolghulp, als de eerste crisis voorbij is, duurt wel langer.”
Ervaringsverhaal: Saïra (25)
De jongeren die hulp zoeken bij de jeugdzorg zijn een kwetsbare groep, die gebaat zijn bij het zo snel mogelijk ontvangen van hulp. Als dit niet gebeurt door lange wachttijden, kan hun situatie verergeren.
Zo vertelt ook Saïra (25 jaar). Zij heeft meerdere malen op diverse wachtlijsten gestaan voor hulpvragen:
“De eerste keer dat ik op een wachtlijst stond, was in groep 8 voor een autismeonderzoek. Daarna, toen ik 18 was, moest ik wachten op een psycholoog. De wachttijd toen was twee maanden, dat vond ik toen nog redelijk te overbruggen,” vertelt Saïra.“De heftigste wachttijd was voor mij toen ik 21 was. Ik had toen zo dringend hulp nodig, dat ik ook veel dingen overdreven heb om maar eerder aan de beurt te komen. Ik was op dat moment zwaar depressief, had een alcoholverslaving, en deed dagelijks aan zelfmutilatie (zelfbeschadiging).”
Bij de huisarts hoorde ze dat de wachttijd voor een intake twee maanden zou zijn, en dat het daarna waarschijnlijk nog twee weken zou duren voordat ze echt geholpen kon worden: “Ik had het vragen om hulp al zo lang uitgesteld, dat ik voelde dat ik echt op dat moment geholpen moest worden. Ik had gewoon geen kwaliteit van leven meer, ik was toen ook suïcidaal. Omdat ik geen ander uitzicht meer zag, heb ik mijn klachten overdreven, waarna ik ben opgenomen door de crisisdienst.”
Hulp tijdens wachttijden
Saïra geeft aan dat het fijn zou zijn geweest als er tijdens de wachttijden toch een vorm van hulp werd aangeboden:
“Het zijn soms kleine dingen, zoals een aantal gesprekken met een huisarts of een praktijkondersteuner, die al heel veel kunnen helpen tijdens het wachten.”Ook meedenken in beslissingen over het hulptraject kan al steun bieden:
“Als ik eerder zou weten wat voor behandeling ik zou krijgen, of gewoon een keer zou kunnen bellen met mijn behandelaar, dan zou ik me beter kunnen voorbereiden op de behandeling.”
