AMERSFOORT- Het woningtekort blijft een probleem en dat terwijl de leegstand van woningen in Amersfoort het afgelopen jaar is gestegen naar 1300 woningen. De raadsleden van de gemeente Amersfoort zijn verdeeld over wat de juiste aanpak zou zijn voor de leegstand. Noëlle Sanders van de politieke partij Beter Amersfoort wil strengere maatregelen, terwijl Joyce Huurman van de VVD hierin terughoudend wil blijven. Wel zijn ze het met een ding eens: de gemeente moet er iets aan gaan doen.

Oorzaken van leegstand

De oorzaken van leegstand in Amersfoort zijn divers. Volgens Sanders staan woningen bewust leeg voor belegging. Deze beleggers wachten met de verkoop van de woning, totdat deze in waarde is gestegen. Ook kan leegstand van een fabriekspand ontstaan als hier geen woningen in gebouwd mogen worden. Dit is vaak door de verouderde bestemmingsplannen. ‘Dat is zo zonde, want de ruimte is er,’ zegt Sanders. Huurman wijst vooral op persoonlijke omstandigheden: ‘Woningen kunnen leegstaan door verblijf in het buitenland, ziekte of overlijden. Wanneer iemand zonder directe familie komt te overlijden, kan het soms wel een jaar duren voordat de erfgenamen zijn gevonden. Dat is geen onwil, maar de realiteit.’

Negatieve kant van leegstand

Langdurige leegstand heeft negatieve gevolgen. Zowel Sanders als Huurman maakt zich zorgen over de zichtbare gevolgen. ‘Een woning die een langere tijd leegstaat raakt in verval. De tuin verwildert en de post stapelt op,’ zegt Huurman. ‘Leegstand trekt vandalisme en graffiti aan. Hierdoor kunnen omwonenden een onveilig gevoel krijgen.’ Ook kan leegstand een gevoel van oneerlijkheid met zich meebrengen. ‘Door de woningnood moeten sommige mensen noodgedwongen bij familieleden wonen. Als ze dan zien dat er in dezelfde wijk een woning voor langere tijd leegstaat, krijgen ze een raar gevoel. Zij wachten al zo lang op een woning, waarom staan er dan woningen leeg?’ zegt Sanders.

Huidig beleid

Er zijn in Amersfoort geen leegstandbelastingen of andere maatregelen. Ook is volgens de twee raadsleden de leegstandsverordening die in de zomer van 2024 zou plaatsvinden, nooit uitgevoerd. Wel kunnen woningeigenaren een vergunning aanvragen voor tijdelijke verhuur. Hier heeft de gemeente een “matchmaker” voor. ‘De matchmaker kijkt of panden geschikt zijn voor de tijdelijke verhuur. Dit gaat om woningen, maar ook om winkels. Op die manier komt er meer antikraak en komen er pop-up stores in de binnenstad,’ aldus Huurman. Sanders vindt het huidige beleid nog niet genoeg: ‘De gemeente moet actiever bezig zijn met de leegstand. Zo moet er nu wel een leegstandsverordening gaan plaatsvinden en moeten er strengere maatregelen komen als panden leeg blijven staan.’

Leegstandsbelasting

Beide raadsleden erkennen dat leegstand bijdraagt aan de woningnood. Sanders ziet een leegstandsbelasting als effectief. ‘Als mensen doorhebben dat ze moeten gaan betalen als het pand langer dan 6 maanden leegstaat, dan ondernemen ze sneller actie en gaan ze iets met het pand doen.’ Huurman is het hier niet mee eens: ‘De gemeente moet faciliteren, niet forceren. Het zou beter zijn om in gesprek te gaan met de eigenaren en kijken naar een passende oplossing. Natuurlijk ontkomt een eigenaar niet aan consequenties als die niet reageert op een gespreksverzoek. Maar een boete, dat zou ik niet doen. Er moet gekeken worden naar de situatie.’

Informeren en verleiden

Huurman geeft aan dat leegstaande panden ook leeg blijven door onwetendheid. Zo vindt ze dat de gemeente de eigenaren beter moet gaan informeren, zodat ze weten wat er allemaal mogelijk is bij leegstand. ‘Het moet veel gemakkelijker worden om tijdelijk te verhuren, daarmee verleid je eigenaren ook,’ zegt Huurman. Sanders denkt ook dat informeren en verleiden een goed idee is. ‘Negatieve impulsen werken, maar ik ben meer een voorstander voor verleiden. Dit kan met sluipregeltjes, antikraak, snellere vergunningen en meer bouw van woningen in bestaande bedrijfspanden.’