AMERSFOORT CENTRUM – Books 4 Life is een tweedehands boekenwinkel voor het goede doel. Door boeken over te nemen en voor een kleine prijs te verkopen, is Books 4 Life niet alleen bedoeld voor de kleine portemonnee, de verzamelaar of boekensnuffelaar, maar doneert de organisatie haar opbrengst aan goede doelen zoals Amnesty International en Oxfam Novib. Met drie kernpijlers proberen zij hun missie over te brengen aan anderen. Gertine van der Vliet is in haar werkende leven directeur bij Utrecht Holdings. Toch zou ze graag iets willen doen met waar haar passie ligt: literatuur. Zo kwam ze bij Books 4 Life terecht.
Wat is Books 4 Life?
‘Books 4 Life is een stichting met een “geef een boek, koop een boek-idee”. Beiden zijn voor het goede doel. Als je een boek afstaat, dan steun je het goede doel, bijvoorbeeld mensen in de knel. En als je een boek koopt, steun je ook het goede doel. Het concept bestaat inmiddels zo’n vijftien jaar. Het is gebaseerd op drie pijlers: kwaliteit, maatschappelijke betrokkenheid en duurzaamheid.’
‘De kwaliteit wordt gebaseerd op een strenge selectie, namelijk op basis van gewildheid en hoe het eruit ziet. Dus geen oude troep. Als het gewild is, dan zou het wel kunnen, maar een oud bibliotheekboek waar de stickers nog op zitten, dat doen we niet. Dus het moet er goed uitzien. Kwaliteit is belangrijk.’
‘De tweede is maatschappelijke betrokkenheid. Dus de opbrengst gaat naar het goede doel, én je zet ook een vrijwilligersorganisatie op. Voor die mensen is het leuk om elkaar te ontmoeten, omdat je allemaal dezelfde passie hebt. En het is goed om jezelf te ontwikkelen. De derde pijler is duurzaamheid, dat gaat over herbruikbare boeken en hoe Books 4 Life het hergebruik van boeken wil stimuleren.’
Books 4 Life heeft al meerdere vestigingen in Nederland. Waarom zou er ook eentje in Amersfoort moeten komen volgens u?
‘In Amersfoort hebben we wel een paar boekwinkels, maar niet echt overdreven veel. Daarnaast is er ook veel leegstand, dus er is ook ruimte voor meer. Maar misschien is het allerbelangrijkste eigenlijk wel dat het een zichtbaar teken van mens zijn is. We leven in een maatschappij die steeds technischer wordt. Er is steeds minder ruimte voor de producten van de geest. Dat is een boekhandel bij uitstek. Boeken zijn verbindend, want als je leest, dan kun je je verplaatsen in de ander en het stimuleert emotie. Het leidt tot uitwisseling, dus het is heel leuk om samen over een boek te praten. En het gaat polarisatie tegen. Dat zijn de aspecten die, denk ik, een hele positieve bijdrage leveren aan hoe je graag zou willen zien dat de maatschappij zich verder ontwikkelt.’
Want u ziet dat die verbinding mist in Amersfoort?
‘Ik denk dat deze verbinding breed in onze samenleving mist. Toevallig woon ik in Amersfoort, dus laat ik een bijdrage leveren aan mijn eigen omgeving. Maar het woord “verbinding” is wel heel belangrijk. Het moet leuk zijn om bij Books 4 Life te komen en daar te zijn. Je spreekt daar andere mensen, misschien kunnen we er zelfs een kleine horecagelegenheid erbij doen. Het moet er eigentijds en professioneel uitzien.’
Books 4 Life bestaat inmiddels twintig jaar. Heeft de stichting inmiddels het doel bereikt, of wordt er naar meer gestreefd?
‘Ik kan natuurlijk niet namens de landelijke organisatie spreken, want het is een parapluorganisatie. Die vestigingen zijn zelfstandige stichtingen. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen winkel, alleen houdt men zich aan het landelijke concept. Maar wat ik weet is dat ze heel graag willen dat het zich in andere steden gaat vestigen, dus ze zijn blij met de ontwikkeling in Amersfoort.’
Het idee erachter is om geld in te zamelen voor een goed doel. Heeft u een doel dat u hoopt te bereiken?
‘Voor de helft liggen de doelen al vast. Dat zijn Amnesty International met mensenrechten, en Oxfam Novib voor armoede. De andere vijftig procent mag je zelf bepalen, maar de parapludoelstelling is wel “mensen in de knel” helpen. Dus we gaan niet allemaal lantaarnpalen weggeven. Het kan bijvoorbeeld de voedselbank in Amersfoort zijn, of het kan een opvanglocatie zijn. Ik begreep bijvoorbeeld dat er bij een opvanglocatie in de binnenstad wel een mannenzaal is, maar geen vrouwenzaal. Ik denk dat er ook een opvanglocatie voor vrouwen nodig is.’
U bent op zoek naar een locatie in Amersfoort. Ik neem aan dat een plek in het centrum de voorkeur heeft?
‘De zoektocht naar een pand, die is uitdagend. Je kunt hele hoge eisen stellen, én je moet ook eisen stellen. Want als je op een plek gaat zitten waar niemand langskomt, gaat het ook niet werken. Dus je wil wel langs een natuurlijke doorgangsroute zitten. Dat zou in de Langestraat kunnen zijn. Maar je zou ook op een bedrijventerrein kunnen liggen. Op de Isselt heb je twee kringloopcentra en een hele grote loods met allemaal tweedehandswinkeltjes. Daar zou je je ook bij kunnen bevinden. Dan krijg je het concept van de leerlooiers van vroeger waar iedereen bij elkaar gaat zitten. Dan zit je wel weer op een bedrijventerrein, maar daar gaan mensen wel specifiek naartoe.’
‘Een alternatief is dat je inderdaad in de binnenstad zit of in de aanlooproute. Dat zijn allemaal commerciële tarieven. Dat is de uitdaging nu, dat we een partij vinden die zegt, want ik ben ervan overtuigd dat die mensen er zijn, die zeggen: “Je mag voor één euro een jaar in het pand.” Of een half jaar, we houden er rekening mee dat het iets minder is. Dat we een keer moeten verhuizen, of dat ze zeggen: “Je mag tegen een maatschappelijk tarief erin.” Dan gaan wij fondsen werven. Daar zijn we nu mee bezig. We hebben een heel plan gemaakt, ook om geld te werven. We hebben dus niet veel vestigingseisen. We zullen niet gauw nee zeggen, maar één belangrijke eis is wel dat er een auto voor de deur kan laden en lossen, want soms heb je een hele inboedel.’
Als ik het goed begrijp, hopen jullie dat er een plek tevoorschijn of beschikbaar komt waar jullie gratis of goedkoop in mogen. Hoe bereiken jullie die mensen?
‘We proberen deze mensen te bereiken via de ondernemingsvereniging “De Binnenstad”. Daar is iemand die heel actief meedenkt. Ik kreeg ook een bericht dat een paar partijen geïnteresseerd zijn via een makelaar die inmiddels gepensioneerd is, maar nog wel een netwerk heeft. Dat is het tweede lijntje. En ik ben nog in gesprek met een derde lijntje, dus je moet zorgen dat je in het goede netwerk terecht komt. Dat je connecties legt met de mensen die ertoe doen in de binnenstad.’
Zou u een boekenclub of wekelijkse leesclub willen organiseren?
‘Ja, je pelt mijn droom langzaam af. Books 4 Life is eigenlijk de voordeur, het is tastbaar. Maar binnen is waar het gebeurt. Het is mijn droom, dan moeten we wel een tijdje verder zijn, om te gaan uitbreiden. Dus inderdaad debattenavonden, boekenclubs, een cultureel centrum. En dat voor heel veel categoriemensen. Mensen met een kleine portemonnee, voor de snuffelaar, de verzamelaar. Maar ook voor jonge mensen vind ik het heel belangrijk, dat niet alleen de 70-plussers daar komen. Dus ik zou het ontzettend leuk vinden als een groepje jongeren de “young-adult categorie” onder hun hoede neemt.’
Wanneer denkt u dat Books 4 Life in Amersfoort kan beginnen?
‘Begin volgend jaar, dat zou heel mooi zijn. Dat is in ieder geval wel het plan.’
