Diana Vaartjes (53), algemeen bestuurslid van Pact Sam Sam: een stichting voor alle vrijwilligersinitiatieven die zich inzet voor armoedebestrijding. Zelf is ze opgegroeid in de bijstand en nu zet ze zich in voor de stichting waarmee ze op 19 maart festival HoopVol in Fluor, Amersfoort organiseert. Hoe gebruikt Diana haar persoonlijke ervaring met armoede om bewustwording te creëren en positieve verandering teweeg te brengen met dit festival?

 Vaartjes zet zich al zo’n ruim twaalf jaar in voor Pact Sam Sam en ze vindt het van belang om armoede onder de aandacht te brengen. Op het einde van een woensdagmiddag ontmoeten we elkaar bij First Class op het station van Amersfoort. Het is een plek waar ze graag komt omdat het niet alleen horecagelegenheid biedt maar ook maatschappelijke betrokkenheid. Bij First Class kunnen jonge mensen met achterstand tot het reguliere onderwijs hun school volgen en ze kunnen hier aan het werk. We nemen plaats aan tafel en na enkele minuten wordt er koffie geserveerd. Zachtjes op de achtergrond horen we het jaren 70 nummer Hotel California afspelen.

“Ik wilde weg uit het milieu dat mij geen goed deed.”

Terwijl Vaartjes nog wat suiker in haar koffie doet begint ze te vertellen wat de reden van haar motivatie is van haar inzet voor Pact Sam Sam. “Zelf ben ik opgegroeid in een bijstands- gezin, in een tijd dat er eigenlijk nog maar weinig hulpverleners en organisaties waren. In die tijd was er bijvoorbeeld nog geen voedselbank. Als je opgroeide als puber in een bijstandsgezin en je ging net als iedereen een bijbaan zoeken moest werd dat geld dat je verdiende direct bij je ouders op de bijstand gekort. Ik vond dat echt zo onterecht”, vertelt Vaartjes.

Deze bijstandswet is op 1 januari 2015 veranderd. Dit blijkt uit artikel 31, lid 2 van de Participatiewet waarin staat dat tegenwoordig thuiswonende kinderen jonger dan 27 jaar onbeperkt mogen bijverdienen naast hun studie of andere activiteiten, zonder dat dit van invloed is op de hoogte van de bijstandsuitkering van het gezin.

“Op de middelbare school ben ik heel erg gepest. Als ik een keer iets nieuws aanhad dan was het bijvoorbeeld van de Zeeman of de Wibra en dan werd ik zebra genoemd. Dat was toen een scheldwoord. Ik had zelfs derdehands sokken en onderbroeken. Als mens vind je dat niet leuk maar als een tiener al helemaal niet”, vertelt ze.

Vaartjes zegt zelfverzekerd dat ze gelukkig goed kan leren. Dat was het verschil tussen haar en de buurt waarin ze woonde. Uiteindelijk is ze door haar oma in een andere stad gaan studeren om uit die negatieve omstandigheden te komen. “Ik wilde weg uit het milieu dat mij geen goed deed. Mijn oma heeft iedere dag mijn reisgeld betaald zodat ik in Hilversum naar school kon gaan.”

“Pak er eerst eens koffie of een theetje bij en vraag eerst is even.”

 “Hoe zit het in jouw leven en die van mij? Pak er gewoon een koffie of een theetje bij en vraag eerst is even. Vaak zijn er veel voordelen over mensen in de bijstand. We vergeten dan de factoren die meespelen die bepalend kunnen zijn voor je leven waardoor mensen in een bepaalde situatie terechtkomen. Kijk naar wat er allemaal kan gebeuren in mensenlevens”, benadrukt Vaartjes.

Volgens de GGZ blijkt uit onderzoeken dat armoede en financiële stress sterk zijn gerelateerd aan psychische gezondheidsproblemen zoals depressie, angst, posttraumatische stress stoornis. The Lancet bevestigt en toont aan dat de chronische stress die gepaard gaat met armoede niet alleen het mentale welzijn beïnvloedt, maar ook de fysieke gezondheid aanzienlijk verslechtert.

Vaartjes bestelt nog een latte en vertelt vervolgens dat er tegenwoordig heel veel plekken zijn waar je hulp kan vinden maar die lastig te vinden zijn. De manier waarop je die aan moet vragen kan ingewikkeld zijn. De hulp is afhankelijk van de juiste papieren. Ook een veel voorkomend probleem is dat mensen niet meer hun post durven te openen. Ze zijn bang voor nog meer financiële problemen. Bovendien is het zo dat als ze eenmaal geholpen worden ze vaak meerdere keren aan verschillende mensen hun verhaal moeten vertellen. Deze moeilijkheden kan om hulp vragen ingewikkelder maken.

Pact Sam Sam streeft ernaar dat een hulpvrager zijn of haar verhaal niet steeds opnieuw moet vertellen, maar kan rekenen op goede communicatie tussen de organisaties die hulp bieden.

HoopVol

“Met festival HoopVol willen we armoede onder de aandacht brengen. Door een creatieve, culturele en informele bijeenkomst voor de initiatieven te organiseren die zich inzetten voor armoedebestrijding. Het doel van dit festival is dat het de mensen inspireert, energie geeft en een lichtpuntje biedt in het onderwerp armoede. Het blijft gewoon een rotonderwerp dat vaak zwaar is. Daarom willen wij met het festival de mensen en vrijwilligers een hart onder de riem steken: jongens er gebeurt al heel veel wat al wel goed gaat”, zegt Vaartjes met veel moed.

Het thema van Hoopvol dit jaar is ‘Eindjes knopen’ dit symboliseert de dagelijkse strijd van mensen die met armoede te maken hebben. Het gaat hierbij niet alleen om financiële tekorten en de problemen die daarbij komen kijken maar ook de sociale en psychologische gevolgen.

“Soms hebben vrijwilligers moeite om elkaar te vinden. HoopVol is ook een ontmoetingsplek waar zowel professionals als vrijwilligers samen komen. Je kunt op het festival kennismaken met alle initiatieven. Je krijgt kennis -en inspiratiesessies van verschillende sprekers die op een leuke en interessante manier hun verhalen gaan vertellen”, vertelt Vaartjes.