VATHORST – De jaarwisseling staat bijna weer voor de deur en dat brengt een hoop angst mee voor verschillende huisdieren. Dierenartsen Amersfoort-Noord geeft op woensdag 10 december een lezing over vuurwerkangst bij honden en katten. Dierenarts Farah Bannink en praktijk assistent Phine de Korver geven de lezing en spreken zich uit over de preventieve stappen die huisdierbaasjes voor de jaarwisseling kunnen nemen.
Hoe ontstaat vuurwerkangst bij huisdieren?
Korver – ‘De effecten van vuurwerkangst kunnen vanaf jongs al ontstaan. Bij 40 tot 70 procent van de honden is er vuurwerkangst. Gelukkig is dit bij katten een stuk minder, maar er is nog steeds sprake van. Vaak ontstaat het tijdens een slechte socialisatie tijdens de pub- en puberperiodes van dieren. In de periodes waar veel gesocialiseerd wordt kunnen dieren veel prikkels tot zich krijgen, die ze dan als gewoonlijk moeten associëren. Als dit niet voorspoedig loopt kan het zorgen voor angst op een latere leeftijd. Als honden overmatig worden getroost wanneer er angst opspeelt, kunnen zij het gaan herkennen als een beloning. Vandaar raden wij het af om overmatig te troosten. Steunen mag, maar toon geen heftige reactie op het gedrag van de hond.’
Wat zijn de meest voorkomende signalen van stress of angst die eigenaren bij hun dieren kunnen herkennen tijdens vuurwerk?
Korver – ‘Signalen zoals: lippen likken, hijgen, traag bewegen en slaperig zijn, zijn hele duidelijke signalen van een angstige hond. Bij katten zijn de meest duidelijke signalen: verstoppen en schuilen, grote pupillen en trillen. Er kunnen echter ook gedragsveranderingen ontstaan bij het dier. Sommige hondenrassen zijn ook weer gevoeliger voor angst opbouwen. Dan spreken wij bijvoorbeeld over herdershonden. Uiteindelijk valt dit wel te beïnvloeden als je vanaf de pub- en puberperiode traint met het dier.’
Welke rol speelt training in het voorkomen van angst?
Korver – ‘De socialisatie is drie tot zestien weken, dus dat is echt de belangrijkste fase van de socialisatie. Vanaf een jaar of één leren honden minder gemakkelijk dingen aan. Als de training wordt gegeven op een latere leeftijd duurt het wat langer, voordat je verandering ziet. Het is dus belangrijk om vanaf pup in ieder geval te oefenen met geluiden. Zo spreken wij over: het dicht slaan van deuren, pannen en belletjes. Zo realiseren zij dat er geen angst om de geluiden heen hangt. Bouw het geluid af als er wel sprake van een echte schrik ontstaat. Je moet het dier geleidelijk laten wennen aan de geluiden en het niet afschrikken.’
‘Zorg dat honden tijdens de geluidentraining iets anders hebben om zich mee te vermaken. Goede hulpmiddelen zijn de snuffelmat of een zoekspelletje. Terwijl zij dan geluiden horen zijn ze met iets anders bezig dat zij associëren met iets positiefs. Bouw dit drie tot vijf dagen op en mocht het goed verlopen dan kan er een extra stap gezet worden. Ga dan naar buiten met een sterretje erbij en laat zij ook wennen aan de geur. Als het dier bang is voor de lichtflitsen tijdens oud en nieuw kan je met een zaklamp of een telefoonlamp de flitsen nabootsen.
Wat kunnen eigenaren op de avond zelf het beste doen om hun dier zo rustig mogelijk te houden?
Bannink – ‘Het allerbelangrijkste is rustig blijven. Als jij kalm blijft voelt je huisdier dat ook aan. Korte aanrakingen kunnen helpen, maar ook hardop aangeven dat jij aanwezig bent. Misschien klinkt het heel gek, maar blijf tegen je hond praten. Als er een knal is geweest geef je dat rustig aan. Ook tijdens het wandelen op oudejaarsdag blijf je rustig in je energie. Neem wat extra koekjes mee of geef het dier wat lekkers als er een harde knal was te horen. Op een gegeven moment gaan ze de knal associëren met iets lekkers ontvangen. Zo geef je een positieve draai aan een harde knal.’
‘Wat een leuke extra tip kan zijn, is de vuurwerkdoos. Hierin stop je allerlei lekkere dingen en dan geef je af en toe iets lekkers daarvan uit. Dan kunnen zij de snoepjes gaan zoeken en dat zorgt voor endorfine bij de hond. Bij katten is er weer een heel ander reglement, want het liefst laat je de kat zelf kiezen waar zij behoefte aan hebben. Sommige zonderen zich volledig af en andere zoeken een vertrouwd plekje op. Laat dit ook gewoon gebeuren en ga er niet te veel achteraan.’
Wat moeten eigenaren vooral niet doen als het dier angstig blijkt te zijn op oudejaarsdag?
Bannink – ‘Het lijkt vanzelfsprekend, maar straf je dier niet. Door te straffen vergroot je de angst. Eigenlijk moet je gewoon doen alsof het een doodnormale dag is. Ander puntje dat misschien logisch blijkt is om niet naar buiten te gaan als het bijna twaalf uur is. Zorg echt ervoor dat je al eerder naar buiten bent geweest met je hond. En als je dan op het twaalf uur moment de buren wil gaan groeten, moet je ervoor zorgen dat je hond niet alleen binnen zit. Door je hond alleen te laten wordt de angst ook alleen maar meer vergroot. Forceer je hond ook niet om in de bench te gaan zitten, want misschien heeft het dier meer behoefte aan een plek op de bank naast je. Pak het dier dan ook gezellig vast en creëer een veilige sfeer.
