Op donderdag 13 maart vond in Amersfoort een informatieavond plaats over effectief doneren, waarbij de vraag ‘Waar doet mijn gift het meeste goed?’ centraal stond. Marijn Lamers en vier anderen organiseerden deze avond. Lamers vindt effectief doneren ontzettend belangrijk en leert mensen graag hoe zij dit ook kunnen doen.

‘Je kunt veel impact maken met je donatie als je goed nadenkt over de effectiviteit,’ vertelt Marijn Lamers, vrijwilliger en organisator van de informatieavond. ‘Wil je iets betekenen voor een ander? Dan is het belangrijk om te kijken wat het bij de ander oplevert en niet bij jezelf.’ Effectief doneren is een benadering waarbij mensen hun geld zodanig doneren dat het de grootst mogelijke positieve impact heeft. De avond begon met een presentatie, gevolgd door gezamenlijk eten en werd afgesloten met een escape room-spel.

Effectiviteit van een goed doel
Om te bepalen welke goede doelen effectief zijn, zijn er onafhankelijke organisaties die daar wetenschappelijk onderzoek naar doen. ‘Evaluators’, noemt Lamers ze. Elk thema heeft zijn eigen evaluator, die per onderwerp vergelijkt welke goede doelen het meest effectief zijn om aan te doneren.‘Elk jaar besteedt een evaluator zoals Givewell minimaal vijftig duizend uur aan het onderzoeken welke goede doelen het “beste” zijn om aan te doneren.’ Lamers vindt het zelf heel belangrijk om te denken aan het belang van de grootste groep en aan onderbelichte onderwerpen. ‘Ik geef voornamelijk aan goede doelen die bewezen zeer effectief zijn. Als je voor hetzelfde geld, of zelfs voor minder geld, meer mensen kunt helpen, dan gaat mijn effectieve donatie naar die optie.’ 

Mensen helpen met effectief doneren
Veel mensen besteden onvoldoende aandacht aan hoe effectief hun donatie wordt besteed, simpelweg omdat ze vaak niet weten hoe ze effectief moeten doneren. ‘Je geeft dan maar geld aan iemand aan de deur of aan iemand die je aanspreekt op het station. Je doneert dan vaak aan wat je toevallig tegenkomt,’ vertelt Lamers. ‘Het is echt belangrijk om na te denken over je donatie, je maakt dan veel meer impact.’

Door de informatieavond hoopt Lamers mensen te helpen om betere keuzes te maken in hun donatiegedrag. Zo kwam de directeur van Doneer Effectief aan het woord om vragen van deelnemers te beantwoorden. Hoe weet je bijvoorbeeld wat effectiviteit is bij doneren? Lamers: ‘In werkelijkheid is het belangrijker waaraan je geeft, dan hoeveel.’ 

Door deelnemers te informeren over waar ze betrouwbare informatie over effectieve goede doelen kunnen vinden, vragen te beantwoorden en via een spel de deelnemers zelf te laten nadenken over de eerder gehoorde informatie, hoopt de organisatie mensen te helpen bij effectief doneren. Volgens Lamers is de makkelijkste manier dit te doen via Doneer Effectief. 

Effectieve donaties stimuleren
‘Nederlanders zijn heel rijk vergeleken met de rest van de wereld,’ vertelt Lamers. ‘Veel meer Nederlanders zouden effectief kunnen doneren.’ Daarom vindt Lamers het belangrijk om het gesprek over effectieve donaties in Nederland te stimuleren. In 2023 doneerde 76 procent van de huishoudens in Nederland aan een goed doel. Volgens het CBS blijft dit percentage de komende jaren waarschijnlijk gelijk. ‘Er is nog potentie om de wereld veel mooier te maken’, zegt Lamers.

Kritisch over doneren
Edgar Koning, deelnemer van de informatieavond, is kritisch over effectief doneren, vertelt hij. ‘Maar ik dacht: laat ik eerst maar eens gaan luisteren.’ Koning vindt dat doneren aan een goed doel soms voelt als een manier om je zonden af te kopen. ‘Voor veel mensen kan doneren een vorm van aflaat zijn: “ik blijf lekker vliegen, maar ik doneer wel aan een goed doel dat zich inzet voor het klimaat,” bijvoorbeeld.’

Maar zijn mening veranderde niet na de informatieavond, ook niet nadat hij er met een open blik naar had gekeken. Koning streeft naar een netto positieve impact en vertelt over de termen footprint en handprint. Een footprint is de negatieve impact die je maakt, terwijl je handprint je positieve impact vertegenwoordigt. ‘Als je je footprint verlaagt en je handprint verhoogt, dan heb je meer positieve impact,’ legt hij uit.

Aan het denken gezet
Ook al is zijn mening niet veranderd, de informatieavond heeft Koning wel aan het denken gezet. Hij noemt als voorbeeld ‘de drie stapels’. Tijdens de avond werd besproken dat donaties in drie categorieën vallen: Donaties die je voor jezelf doet, donaties die je een goed gevoel geven, en donaties aan doelen die je niet persoonlijk kent, maar waarvan bewezen is dat ze effectief werken. Koning kende dit onderscheid niet en wist niet dat de effectiviteit van donaties daadwerkelijk kon worden gemeten. Ook wist hij niet dat je met een klein beetje geld al ontzettend veel mensen kunt helpen.
Koning doneert geld aan Kiva, een non-profitorganisatie die microkredieten verstrekt aan ondernemers en kleine bedrijven in ontwikkelingslanden. Na de informatieavond heeft hij reviews over Kiva opgezocht en zag hij dat er ook negatieve recensies waren. Hij wil in de toekomst vaker reviews raadplegen. Koning vertelt dat hij graag vaker gesprekken zou horen over het verlagen van je footprint en het verhogen van je handprint.

Lamers hoopt dat hij mensen aan het denken heeft gezet en hij met de informatieavond mensen heeft geholpen met het geven van inzicht over effectief doneren.