AMERSFOORT-In Amersfoort zorgt het toewijzen van sociale huurwoningen aan statushouders voor discussie. De HuurdersBelangenVereniging Amersfoort (HBVA) erkent dat vluchtelingen recht hebben op huisvesting, maar ziet ook dat reguliere woningzoekenden zich achtergesteld voelen. ‘Iedereen verdient een woning, maar het moet wel eerlijk blijven,’ geeft Wil van Dasler aan, penningmeester van de HBVA. Ook een lokale hulporganisatie die statushouders begeleidt, benadrukt dat het een complexe situatie is waarin niemand kiest voor de positie waarin ze zitten. 

Een gevoelige balans
De HBVA komt op voor huurders van woningcorporatie De Alliantie in Amersfoort. Zelf wijst de organisatie geen woningen toe, maar ze wordt wel betrokken bij overleg met gemeenten en corporaties. ‘We hebben daar geen formele stem, maar wel een plek aan tafel,’ zegt van Dasler. Over de voorrang voor statushouders is de vereniging kritisch. ‘Een paar jaar geleden kregen statushouders zes weken lang als enige een woning toegewezen. Daar hadden wij grote moeite mee. Begrijp me goed, deze mensen zijn gevlucht, zijn erkend en hebben recht op huisvesting. Maar als je dan ziet dat anderen soms al veertien jaar op de wachtlijst staan, dan wringt dat.’

Verdeeldheid in de wijk
Volgens van Dasler leidt het beleid tot onvrede in buurten. ‘Het is niet dat mensen zeggen: ach, jammer. Het roept echt boosheid op. Je krijgt reacties als: ‘Zij krijgen weer alles, en wij niks.’ Dat zijn geen gezonde verhoudingen.’ Ze benadrukt dat HBVA niet tegen opvang is. ‘Natuurlijk moet je statushouders helpen. Maar regel het dan beter. Bouw sneller en zorg dat er voor iedereen woningen zijn. Nu trek je aan een veel te kleine deken, en dan wordt het vechten.’

Doorstroming is essentieel
Een belangrijk punt volgens HBVA is de doorstroming. ‘Als ouderen makkelijker kunnen verhuizen naar kleinere, passende woningen, komen er grotere woningen vrij voor gezinnen. Maar mensen blijven nu zitten omdat ze bij verhuizen duurder uit zijn. Dat snappen wij.’ Volgens van Dasler gaat het in andere gemeenten beter. ‘In Almere krijgen doorstromers bijvoorbeeld een verhuisvergoeding van 3.000 euro en vijf jaar huurgewenning. In Amersfoort is dat veel minder goed geregeld. Daar moeten gemeente en corporaties echt meer in investeren.’ Beperkte macht, maar betrokkenheid HBVA is geen beslissende partij, maar wordt wel gehoord. ‘We maken onderdeel uit van de prestatieafspraken met gemeente en corporaties. Onze invloed is beperkt, maar we blijven benoemen waar het wringt. Ook in dit dossier.’

De menselijke kant
Een lokale hulporganisatie die statushouders begeleidt, bevestigt het spanningsveld. ‘We begrijpen dat sommige mensen moeite hebben met de situatie. Niemand wil jaren wachten, en dan zien dat een ander snel een woning krijgt.’ De organisatie wil anoniem blijven, maar benadrukt dat ze statushouders juist helpt om goed te integreren. ‘We organiseren gesprekken in de wijk en proberen bruggen te bouwen. Als je elkaar leert kennen, verdwijnt vaak het wantrouwen. Dan zie je geen ‘voorrang’, maar gewoon een buur.’

‘Zolang er niet genoeg gebouwd wordt, moet je kiezen wie je helpt’

Zowel belangenbehartigers als hulpverleners zijn het erover eens dat de kern van het probleem ligt bij het woningtekort. ‘Zolang er niet genoeg gebouwd wordt, moet je kiezen wie je helpt,’ zegt van Dasler. ‘Maar dat maakt het voor iedereen ingewikkeld. En dan ontstaat er wrijving tussen mensen die daar zelf eigenlijk niks aan kunnen doen.’