AMERSFOORT- Het percentage huishoudens met een laag inkomen in Amersfoort is in tien jaar gedaald van 5,1% naar 2,2%, blijkt uit cijfers van het CBS. Toch zien hulporganisaties als Stadsring51 en Geld check033 de hulpvragen niet verdwijnen. Volgens hen verschuift het probleem naar nieuwe groepen die financieel in de problemen komen.
Dick van Maanen, directeur van Stadsring51, ziet geen afname in het aantal mensen dat hulp zoekt. ‘De inkomens zijn voor veel mensen verbeterd, maar de groep met ernstige schulden blijft bestaan.’ Volgens hem komt dat doordat vaste lasten nog altijd stijgen en mensen weinig financiële ruimte hebben. ‘Veel mensen leven op het randje. Als er iets misgaat, ontstaan er schulden.’Een van de grootste problemen is volgens hem dat mensen lang wachten voordat ze hulp zoeken. ‘Gemiddeld duurt het acht jaar voordat iemand met schulden zich meldt. Dat komt door schaamte en het idee dat ze het zelf nog kunnen oplossen.’ Van Maanen noemt het gebrek aan bestaanszekerheid een belangrijk knelpunt. ‘Minimuminkomens zijn vaak onvoldoende om van rond te komen.’
Gemiddeld duurt het acht jaar voordat iemand met schulden zich meldt. Dat komt door schaamte en het idee dat ze het zelf nog kunnen oplossen.’
Nieuwe groepen in beeld
Eveline Versluis, communicatieadviseur van Geld check033, ziet een verschuiving in de groep die hulp nodig heeft. ‘We zien nu juist veel mensen met een middeninkomen die vastlopen. Die kwamen voorheen niet in beeld, maar door bijvoorbeeld hoge energiekosten of een scheiding lukt het niet meer om de eindjes aan elkaar te knopen.’Volgens Versluis gaat het vaak om mensen die net te veel verdienen voor toeslagen of andere regelingen. ‘Ze vallen buiten het bestaande vangnet, maar hebben het niet per se makkelijker dan iemand met een uitkering.’Versluis merkt op dat veel mensen moeite hebben met het vinden van de juiste hulp. ‘Er zijn veel verschillende organisaties die iets doen. Dat is goed, maar het zorgt ook voor verwarring. Een centraal loket zou de drempel kunnen verlagen.’
‘Ze vallen buiten het bestaande vangnet, maar hebben het niet per se makkelijker dan iemand met een uitkering.’
Bereik en communicatie
Om mensen te bereiken die niet direct onder de lage inkomens vallen, werkt Geld check033 met laagdrempelige communicatie. ‘We hangen posters in de stad met de vraag: heb je moeite om je rekeningen te betalen? Daarmee proberen we ook mensen aan te spreken die zichzelf niet als “laag inkomen” zien, maar wel hulp nodig hebben.’Daarnaast verstuurt de organisatie nieuwsbrieven aan huishoudens met een laag inkomen. Daarin staan regelingen zoals een vergoeding voor dierenartskosten of een gratis ID-kaart voor kinderen. ‘Wat wij actief kunnen informeren, doen we ook’, zegt Versluis. Geld check033 maakt deel uit van het netwerk Samen Tegen Armoede, waarin twintig organisaties elke zes weken samenkomen. ‘We bespreken signalen uit de stad, houden de lijntjes kort en versterken elkaars werk.’
Jongeren eerder in beeld
Stadsring51 ziet een toename van schulden onder jongeren. ‘Jongeren maken sneller gebruik van “Buy Now, Pay Later”-diensten’, zegt Van Maanen. ‘Daardoor ontstaan betalingsverplichtingen die ze niet kunnen nakomen.’ De organisatie merkt dat jongeren minder snel zelf om hulp vragen. Daarom is er sinds twee jaar een aparte jongerenaanpak. Via social media en scholen probeert Stadsring51 jongeren eerder te bereiken. ‘We willen voorkomen dat schulden zich opstapelen voordat er hulp komt.’Een belangrijk onderdeel is het jongerenfonds, waarmee jongeren eerder een deel van hun schuld kwijtgescholden krijgen. ‘Als je bijvoorbeeld je opleiding afrondt of werk vindt, kun je tot 500 euro korting krijgen op je schuld. Daardoor lukt het soms om al binnen een jaar schuldenvrij te zijn.’
Cijfers tonen niet het hele verhaal
Volgens het CBS is het aantal huishoudens met een laag inkomen gedaald. Van Maanen erkent dat inkomens voor veel mensen zijn verbeterd. ‘Na corona en de energiecrisis kwamen er tijdelijke regelingen die mensen hebben geholpen. Voor een deel van de huishoudens heeft dat positief uitgepakt.’ Toch benadrukt hij dat de meest kwetsbare groep, mensen met problematische schulden, niet kleiner is geworden. ‘De bestaanszekerheid blijft fragiel. We zien die groep niet verdwijnen.’Versluis sluit zich daarbij aan. ‘We hebben misschien minder mensen met een geregistreerd laag inkomen, maar de financiële zorgen zijn niet weg. De druk is verschoven naar andere groepen.’
