DE BILT – Wethouder Anne Marie ‘t Hart verlaat het sociale mediaplatform X, voorheen bekend als Twitter: ‘Je kunt niet meer tegen het algoritme vechten’. Sinds de overname door Elon Musk ziet ze het platform steeds verder verharden en de democratie ondermijnen. De druppel? Musks bemoeienis met de internationale verkiezingen en het Amerikaanse overheidsapparaat. “Het leek alsof iedereen die normaal en respectvol communiceert, verdwenen was.”
Hoewel de invloed van Elon Musk en het presidentschap van Donald Trump wereldwijd veel stof doet opwaaien, missen deze ontwikkelingen ook op lokaal niveau hun invloed niet. De recente koers van Musk, inclusief zijn initiatief DOGE (Department Of Government Efficiency), heeft ‘t Hart doen besluiten X te verlaten. “Ik vind X een mooie plek om meningen uit te wisselen en snel nieuws te krijgen, maar je merkt dat er steeds meer desinformatie wordt verspreid. Sinds Elon Musk het platform heeft gekocht en zich bemoeide met internationale verkiezingen, is dat alleen maar erger geworden. Ik vind het eng dat ons democratisch stelsel zo beïnvloed kan worden door mensen met zoveel macht en geld.”
Verharding van het debat en persoonlijke aanvallen
Volgens ‘t Hart heeft X niet alleen op internationaal niveau impact, maar draagt het ook bij aan de toenemende polarisatie in de lokale politiek. Ze heeft dit zelf ondervonden: ‘Hoe je in de politiek wordt aangesproken door sommigen, met name digitaal, maar ook wel eens in raadsvergaderingen, baart me zorgen. We lijken soms de grenzen van de beschaving los te laten.
Er moet ruimte zijn in de democratie om het oneens te zijn, een andere belangenafweging te maken. De ander is dan niet slécht, maar heeft andere idealen en overtuigingen. Het wordt soms zeer persoonlijk gemaakt in de politiek in De Bilt, en ook mijn integriteit wordt wel eens aangevallen, een enkele keer ben ik bedreigd of zijn spullen van mij beschadigd. Terwijl het niet persoonlijk ís, als wethouder werk je in opdracht van de gemeenteraad, die op zijn beurt weer democratisch is verkozen. Toch lijkt het steeds vaker gebruik om als je je zin niet krijgt een aanval dan maar persoonlijk te maken of te schelden en dreigen. Daarmee dreigen zachtere stemmen het onderspit te delven.’
De wethouder erkent bedrukt dat de verharde toon van het publieke debat haar raakt. “Ik kan me daar slecht tegen wapenen. Ik heb niet zo’n dikke huid. Ik werk met heel veel passie voor onze inwoners, met goede bedoelingen. Sommige mensen kunnen goed tegen persoonlijke aanvallen online, maar ik vind het moeilijk als het persoonlijk wordt en gewoon niet waar is.”
Daarnaast stelt ‘t Hart dat het algoritme van X geen accurate weerspiegeling meer geeft van de maatschappij. “Vooral extreem-rechtse meningen krijgen de ruimte.” Toch kijkt ze niet alleen negatief terug op haar tijd op het platform. “Ik heb veel mooie contacten gehad met inwoners en signalen opgepikt waar ik iets mee kon doen. Het was een thermometer voor de maatschappij. Dat mis ik wel.” Desondanks overheerst opluchting over haar vertrek. “Ik wil graag de wereld beter maken en dat mensen in harmonie met elkaar omgaan. Op X word ik daar ongelukkig van, door hoe mensen over en met elkaar praten.”
Op zoek naar een alternatief
Hoewel ze nog geen volwaardig alternatief heeft gevonden, gebruikt de wethouder nu BlueSky, een platform dat doet denken aan X vóór de overname door Musk. Wie X tegenwoordig opent, ziet vooral pro-Trump meningen bovenaan de tijdlijn verschijnen, terwijl BlueSky volgens haar een genuanceerder beeld geeft. Toch realiseert ze zich dat het vertrek van progressieve politici bijdraagt aan de vorming van een rechts-extremistische bubbel op X. Desondanks vindt ze dat geen reden om te blijven. “Ik ben lange tijd op X gebleven om een tegenstem te bieden, maar uiteindelijk kun je niet meer tegen het algoritme vechten. Je ziet hoe de redelijke stem steeds meer naar de achtergrond verschuift. Ik wil Musk en zijn platform niets meer bieden.”
