Na bijna negen jaar leegstand heeft de gemeenteraad van De Bilt groen licht gegeven voor de transformatie van de Immanuëlkerk aan de Soestdijkseweg Zuid tot een appartementencomplex. Het plan voorziet in elf woningen, waarvan vijf in het sociale segment. De beslissing kwam niet zonder discussie, met name vanwege cultuurhistorische bezwaren van partijen zoals de ChristenUnie.

Waarom verdwijnt de kerk?
De Immanuëlkerk staat al sinds 2016 leeg, nadat de kerkgemeente ermee stopte. Sindsdien zijn er verschillende plannen geweest voor herbestemming, van een brasserie tot woningbouw. Eigenaar Marc van Olderen koos uiteindelijk voor appartementen vanwege de woningnood in de regio.

Het gebouw kampte echter met problemen: asbest, lekkages en een ondergelopen kelder maakten het ongeschikt voor bewoning. Anti-krakers werden aanvankelijk ingezet om leegstand te voorkomen, maar moesten vertrekken vanwege gezondheidsrisico’s. In de zomer van 2024 bezetten krakers het pand kortstondig, maar zij werden gewaarschuwd voor de gevaarlijke situatie.

Politieke verdeeldheid: behoud versus woningnood
Tijdens de raadsvergadering bleek dat niet iedereen enthousiast was over de plannen. Ralph Jacobs (VVD) wees op het langdurige uitstel van projecten onder de tien woningen, wat volgens hem de leegstand verklaarde. Wethouder Dolf Smolenaers benadrukte dat de kerk onder de oude regels viel, waarbij sociale huur pas vanaf twintig woningen verplicht was.

Raadslid Jansen (Christenunie) betoogde dat kerken een symbolische en maatschappelijke functie hebben: “Kerken brengen mensen samen, van arm tot rijk. In een polariserende samenleving hebben we zulke plekken hard nodig.” De partij vreest dat de transformatie cultuurhistorisch erfgoed aantast.

Aan de andere kant pleitte Menno de Boer (SP)  voor praktische oplossingen: “Een leegstaande kerk heeft niemand iets aan. Laten we hem een nuttige functie geven.” “Gaan met die banaan” Zijn partij steunde het plan dan ook volmondig.

Wat wordt het nieuwe plan?
Het project omvat:
– Zes koopwoningen(middensegment)
– Vijf sociale huurwoningen
– Een nieuwbouwgedeelte naast de kerk

Hoewel de raad akkoord ging, blijft de precieze timing onduidelijk. Vergunningen moeten nog worden verleend, en de asbestverwijdering is een flinke opgave.

Reacties uit de buurt
Mirjam (78), al jaren woonachtig in De Bilt, heeft gemengde gevoelens: “Het is jammer dat zo’n mooi gebouw zijn functie verliest. Maar aan de andere kant: liever woningen, mijn kleinkinderen zijn ook nog op zoek naar een huis”

Conclusie
De Immanuëlkerk wordt het nieuwste voorbeeld van hoe leegstand en woningnood tot lastige keuzes leiden. Voorstanders zien een oplossing, tegenstanders betreuren het verlies van een historisch monument. Met de raadsbeslissing lijkt het laatste woord echter gezegd: de kerk wordt straks een thuis voor elf huishoudens.