DE BILT – Elf jaar na zijn overlijden is kunstenaar Jits Bakker nog erg bekend in De Bilt. Zijn beelden staan op herkenbare plekken, zijn naam klinkt op basisscholen, en bezoekers uit heel Nederland komen nog steeds naar zijn beeldentuin. “Als je in De Bilt woont, móét je Jits Bakker kennen,” zegt Wilma van der Veen, secretaris van de Stichting Jits Bakker.

Van der Veen kende de kunstenaar goed. “Hij was een aimabele, stoere man. Een echte workaholic. Hij werkte door tot diep in de nacht, maar genoot ook van gezelligheid en lange gesprekken,” vertelt ze. “Wat hem bijzonder maakte, was dat hij altijd zichzelf bleef. Of hij nou met de koningin sprak of met een bekende voetballer, hij deed nooit anders.” Ook zijn zoon Tibo van der Zand herkent dat beeld van zijn vader. “Jits was een gepassioneerd en veelzijdig kunstenaar. Alles in zijn leven draaide om kunst. Hij was warm, inspirerend en kon met zijn verhalen iedereen boeien. Maar hij was ook kritisch en wist precies wat hij wilde. Kunst was zijn manier van leven. Hij begreep de levenskunst.”

Krachtige beelden
Het werk van Bakker spreekt volgens Van der Veen nog steeds aan omdat het zo veelzijdig is. “Hij kon het allebei: intieme kunst maken, zoals zijn beelden van moeder en kind, maar ook grote, dynamische werken als De Sliding. Je ziet daarin echt zijn kracht en emotie.” Van der Zand voegt daaraan toe: “Zijn werk raakt aan universele thema’s als liefde, strijd, verlies en verbondenheid. Thema’s die altijd relevant blijven. Zijn beelden leven, hij wist beweging te ‘bevriezen’ in brons.”

Jongste generatie
De beeldentuin speelt ook een rol in het lokale kunstonderwijs. Via Kunst Centraal komen basisschoolkinderen langs om een beeld van Jits te tekenen, en daarna op school na te maken met ijzerdraad. “Zo leren ze op jonge leeftijd niet alleen kijken, maar ook begrijpen,” zegt Van der Veen. “Dat ze zijn beelden op straat herkennen, maakt het tastbaar.”

De tuin ontvangt daarnaast een breed publiek. “We krijgen families, clubjes, vrije scholen. Soms komen ze tekenen, soms gewoon kijken. Een keer was er een kind dat tijdens de rondleiding geen moment stil kon zitten, maar zodra hij voor een kunstwerk zat en mocht tekenen, werd hij muisstil. Dat zegt alles over de kracht van Bakker zijn werk.”

Steeds meer belangstelling
Volgens Van der Veen is de belangstelling voor zijn werk de afgelopen jaren alleen maar toegenomen. “We staan regelmatig in lokale media zoals De Vierklank, en ook in Utrecht groeit de interesse. In aanloop naar de Vuelta in augustus 2023 is op het Ledig Erf een beeld van Bakker geplaatst: De Tourrenners, gemaakt in 2000. Dat is door onze stichting aan de stad geschonken. Het laat zien hoe actueel en zichtbaar zijn werk nog steeds is.”

Ankerpunt
“Hij had vaste werkplekken in Frankrijk en Spanje, maar kreeg altijd heimwee naar hier,” zegt Van der Veen. Ook Van der Zand noemt De Bilt het ankerpunt van zijn vaders leven. “Hij werkte internationaal, maar De Bilt bleef zijn thuis en bron van rust. Zijn belangrijkste levenswerken zijn daar ontstaan. Voor mij is het bijzonder en ontroerend dat zijn werk nog steeds zichtbaar is in De Bilt. Het voelt als een levende erfenis. Niet alleen voor mij, maar voor velen.”

Een kunstervaring die raakt
Wat mensen volgens Van der Veen vooral meenemen uit een bezoek aan de beeldentuin? “Blijdschap. Ik denk echt dat mensen gelukkig kunnen worden van mooie kunst.” Ze herinnert zich een bijzonder moment. “Een Oekraïense moeder en haar kinderen verbleven bij mijn zoon. Toen het meisje door de beeldentuin liep, zei ze: ‘Dit is de eerste keer in lange tijd dat ik me weer blij voel.’ Dát is wat kunst kan doen.”

Op 5 juni is het precies elf jaar geleden dat Jits Bakker overleed. Toch is zijn aanwezigheid in De Bilt nog dagelijks voelbaar. In beelden, in herinneringen, en in de jonge kinderen die zijn werk namaken zonder hem ooit ontmoet te hebben.