De Bilt – In de gemeente De Bilt vond in 2023 een bevolkingskrimp plaats. Daarmee behoort De Bilt tot de 86 van de 342 Nederlandse gemeenten waar de bevolking in 2023 afnam in plaats van groeide, blijkt uit cijfers van het CBS. Vergelijk je de cijfers van De Bilt met die van omliggende gemeenten, dan zie je dat De Bilt de enige is waar sprake is van krimp.
Het aantal inwoners van de gemeente De Bilt daalde in 2023 met 166 personen. Dit is de sterkste daling in twintig jaar tijd. De Bilt is één van de 86 Nederlandse gemeenten waar het inwonertal is afgenomen, blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Wanneer je de cijfers van De Bilt vergelijkt met die van de meest vergelijkbare gemeenten Zeist, Soest en Baarn (volgens de Nederlandse Vereniging van Gemeenten) dan is De Bilt de enige gemeente met een negatieve bevolkingsgroei. Maar hoe komt het dat juist De Bilt te maken heeft met krimp?
Oorzaken
Volgens de gegevens van het CBS is de belangrijkste oorzaak van de bevolkingsdaling in De Bilt het negatieve geboorteoverschot, of beter gezegd: het geboortetekort. Een geboorteoverschot betekent dat er in een bepaalde periode meer mensen worden geboren dan overlijden. In De Bilt ligt dit cijfer op –5 per duizend inwoners. Dat duidt op een natuurlijke bevolkingskrimp. Ter vergelijking: Nederland als geheel heeft een natuurlijke krimp van –0,3 per duizend inwoners. Dat De Bilt hiermee te maken heeft, is op zichzelf niet bijzonder, ook vergelijkbare gemeenten kennen dit patroon. De Bilt en omliggende gemeenten zijn namelijk vergrijzende gebieden. Het aandeel ouderen neemt jaarlijks toe, wat ook leidt tot een stijging van het aantal sterfgevallen.
Wat de bevolkingsontwikkeling in De Bilt verder negatief beïnvloedt, is het binnenlands migratiesaldo. Dit houdt in: het verschil tussen het aantal mensen dat vanuit andere Nederlandse gemeenten naar De Bilt verhuist en het aantal dat vertrekt. Voor De Bilt is dat saldo negatief. Er vertrekken dus meer mensen dan er komen wonen. Vooral jongeren verlaten de gemeente, terwijl ouderen blijven. “Jongeren trekken naar de grote stad om te studeren, maar ook omdat daar voor hen meer te beleven valt,” aldus wethouder Pim van de Veerdonk.
Hans Elshof, sociaal-demograaf en gepromoveerd op het onderwerp bevolkingskrimp, vat de oorzaak samen met de term ‘huishoudensverdunning’: “Dat betekent dat het gemiddelde aantal personen per huishouden afneemt. Jongeren vertrekken naar de ‘grote stad’ in dit geval Utrecht.” Tegelijkertijd blijven ouderen steeds langer zelfstandig wonen, waardoor huishoudens kleiner worden. “Waar vroeger vier mensen in één huis woonden, zijn dat er nu gemiddeld nog maar 2,1. Met hetzelfde aantal woningen heb je dan dus bijna de helft minder inwoners,” zegt Elshof.
Gevolgen
De vraag is nu: wat betekent dit voor de gemeente De Bilt? Volgens wethouder Pim van de Veerdonk is er weinig reden tot zorg. “Het is natuurlijk jammer dat onze gemeente krimpt, maar het is zeker geen crisissituatie. We liggen gunstig, vlak bij de grote stad, dus ik denk dat we ons geen grote zorgen hoeven te maken,” aldus Van de Veerdonk. Ook Hans Elshof denkt dat de krimp geen probleem is voor De Bilt. “Voor De Bilt heeft krimp weinig directe gevolgen. Er is ook geen noodzaak om actief nieuwe inwoners van buiten aan te trekken. Mijn boodschap voor de gemeente zou zijn: richt je vooral op de mensen die er al wonen, en zorg goed voor hen.”
