DE BILT – De gemeente De Bilt kiest opvallend vaak voor lichte jeugdzorg. Cijfers van CBS laten zien dat aan het eind van 2024 bij meer dan 90 procent van de jeugdzorgtrajecten de jongeren lichte hulp ontvangen zonder verblijf, terwijl het landelijke percentage 85 procent is. Ook zwaardere vormen van hulp, zoals jeugdbescherming of verblijf, worden hier minder vaak ingezet dan gemiddeld.

De Bilt heeft een opvallend andere aanpak dan de rest van Nederland als het gaat om jeugdzorg. Bij meer dan 90 procent van de jeugdzorgtrajecten krijgen de jongeren in De Bilt lichte hulp zonder verblijf, terwijl het landelijke percentage 85 procent is. Het aantal trajecten met verblijf in een instelling ligt in De Bilt op 4,7 procent tegenover 7,7 procent landelijk. Ook jeugdbescherming komt minder vaak voor: 3,7 procent in De Bilt, tegen 6 procent landelijk.

Focus op ondersteuning
Ilse Enzerink, werkzaam bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in De Bilt, herkent dat de meeste hulp zonder verblijf plaatsvindt. Het CJG is verantwoordelijk voor hulpvragen van kinderen en gezinnen tot achttien jaar in de gemeente De Bilt, waaronder Bilthoven, Maartensdijk, Westbroek en Hollandse Rading. ‘Wij bieden ondersteuning bij ontwikkelings- en opvoedvragen en als er meer nodig is, verwijzen we door naar specialistische hulp,’ zegt Enzerink.

Voor jongeren met enkelvoudige vragen is er bij het CJG een team voor kortdurende ondersteuning. ‘Wanneer de hulpvraag in zo’n tien gesprekken opgelost kan worden, komt die terecht bij dit team,’ aldus Enzerink. Meer complexe vragen kunnen via het diagnostisch team of andere verwijzingen worden opgepakt. ‘We kijken altijd met ouders wat het meest passend is,’ zegt Enzerink.

Veel thuiszitters
Volgens Enzerink zijn er terugkerende thema’s binnen de hulpverlening in De Bilt: ‘We hebben veel te maken met jongeren die thuiszitten met geoorloofd of ongeoorloofd schoolverzuim. Ze zitten vaak al langere tijd thuis en zijn op verschillende manieren vastgelopen. Ook complexe scheidingen en angstklachten spelen een grote rol.’

De cijfers van het CBS tonen aan dat De Bilt een relatief grote groep jongeren met lichtere hulp bedient, maar Enzerink benadrukt dat dit niet betekent dat de problematiek altijd simpel is: ‘We krijgen juist veel vragen die diepgaand zijn, maar waar verblijf of jeugdbescherming niet altijd direct nodig is.’

Vrijwillig
De zwaardere vormen van jeugdhulp, zoals jeugdbescherming of verblijf, vallen grotendeels buiten de directe verantwoordelijkheid van het CJG. ‘Jeugdbescherming is een heel andere tak van sport. Wij werken in het vrijwillige kader, terwijl jeugdbescherming binnen het juridische kader valt,’ legt Enzerink uit.

Toch is het CJG wel betrokken als het mis dreigt te gaan. ‘We hebben procesregisseurs die ouders ondersteunen bij zwaardere problematiek, zolang het nog vrijwillig kan. Ze helpen gezinnen in de wirwar van hulpverlening,’ zegt Enzerink.

Verblijf komt dus wel voor, maar is zeldzamer, wat ook blijkt uit de CBS-cijfers. ‘Binnen het vrijwillige kader is verblijf minder vaak aan de orde en er zijn ook gewoon minder verblijfplekken beschikbaar,’ aldus Enzerink.

Minder wachttijd
Een belangrijk verschil met andere gemeenten is dat het CJG De Bilt in veel gevallen snel hulp kan bieden. ‘Bij de toegang is er amper wachttijd, we kunnen de hulp inzetten die nodig is. Daarentegen kunnen elders in het zorgtraject wachttijden nog wel voorkomen, maar dat is al stukken beter dan drie of vier jaar geleden,’ aldus Enzerink.

Volgens Enzerink is de aanpak verbeterd: ‘Het lokale team is nu veel beter ingericht op de vragen van deze tijd. De juiste hulp kan snel ingezet worden en ondersteuning op langere termijn is mogelijk.’

Duurzame hulp
Enzerink benadrukt het belang van duurzame hulp. ‘We moeten aandacht houden voor de voorliggende voorzieningen. Dat is minder kostbaar en vaak duurzamer. Hulp moet in principe binnen een jaar resultaat opleveren, en dan is het belangrijk dat iemand voor langere tijd betrokken blijft. Soms moet je ergens gewoon even doorheen. Dan heb je niet meteen zware hulp nodig, maar iemand die je tijdelijk ondersteunt,’ aldus Enzerink

De aanpak in De Bilt lijkt daar goed op afgestemd: relatief veel jongeren krijgen hulp zonder verblijf, een aanpak waar het CJG graag mee werkt. ‘We kijken altijd wat mogelijk is in de beginfase en we overleggen met ouders en jongeren wat het beste past bij hun situatie,’ aldus Enzerink.