BILTHOVEN – In de Woudkapel in Bilthoven, vond afgelopen vrijdag het muziektheaterconcert De Weg plaats. De voorstelling, gemaakt door Leks compagnie, vertelde het autobiografisch verhaal van Ekaterina Levental, die begin jaren negentig naar Nederland vluchtte vanuit Oekraïne.  

Een ouder koppel loopt richting de ingang van de oude woudkapel, die zit verscholen achter bomen. Het koppel loopt naar binnen. Bij de entree worden ze hartelijk begroet door de gastheer. Hij staat bij een zwart aangeklede statafel. Het koppel pakt hun tickets uit de hun tas en laat ze scannen. Daarna hangt de man de jassen op. Als hij zich omdraait staat zijn vrouw al druk te kletsen met bekenden. “Het voelt hier als een hechte gemeenschap. Er worden veel leuke en bijzondere dingen gepland vanuit de Woudkapel. En dat brengt ons ook meer samen,” zegt de man blij.  

De deuren naar de grote zaal gaan open. De mensen druppelen langzaam binnen en zoeken een plekje. De stoelen staan in een halve cirkel om het podium heen. Als decor staat daar een harp, een piano en een grote landkaart. 

De Weg vertelt het waargebeurde verhaal van de joodse Ekaterina Levental. Als jong meisje maakte zij antisemitisme mee. “We wilden het verhaal invoelbaar maken voor een Nederlands publiek,” vertelde regisseur en oprichter van leks compagnie, Chris Koolmees. “Het gaat over herkenbare momenten: buitengesloten worden als kind, confrontatie op straat, dingen die iedereen kan begrijpen. De voorstellingen zijn een trilogie. Het begint bij het begin van Ekatarina’s reis, en gaat zo verder. De laatste voorstelling is het verhaal van haar oma.” 

Ekatarina omschreef zelf dat het maken van de voorstelling erg heftig voor haar was, maar noodzakelijk. “Het is belangrijk dat mensen een eerlijk, kwetsbaar verhaal horen. Een verhaal uit de eerste hand verbindt mij het beste met het publiek”, vertelt ze met emotie.  

Ze vertelt ook dat tijdens de voorstelling de impact op het publiek voelbaar is. “Ik zie vaak tranen van ontroering,” vertelde Ekatarina. “Dat kun je niet faken. Mensen voelen dat mijn verhaal waar is. Ze voelen die emoties. En ik voel dat het aankomt. Een ander is een mens. Een vluchteling is een mens.” 

“Kunst moet schuren, mensen iets laten voelen, en niet alleen in de veilige bubbel van wat bezoekers gewend zijn”, vertelt Chris. Het gezelschap reist met deze voorstellingen het hele land door. Dit bracht hen op plaatsen zoals kerkgemeenschappen en vrouwengenootschappen, waar ze vaak een nieuwe vorm van interactie ontdekten. “Het zijn soms de lastigste, maar ook de meest waardevolle voorstellingen,” zegt Chris lachend.  

“Het persoonlijke verhaal raakt omdat het universeel is,” zei een bezoeker na afloop. “Je voelt de worstelingen en de hoop.” Koolmees benadrukte dat het brengen van herkenbare taferelen cruciaal was: “Ekaterina ziet eruit als een ‘girl next door’ en spreekt perfect Nederlands. Het publiek ziet haar als een van hen, wat het verhaal des te krachtiger maakt.” 

Na de voorstelling stonden glazen op een lange houten tafel klaar voor een drankje. Bezoekers deelden ondertussen hun meningen. “Dit raakt je recht in het hart. Ik ben er ook helemaal ontroerd door,” zei een oudere vrouw. “Het verbindt ons met elkaar en het is een herinnering dat we allemaal mens zijn, hoe verschillend onze achtergronden ook zijn.”   

Na het drankje loopt iedereen weer de kapel uit. Terug de mist in, op weg naar huis.