DE BILT – Het streven om aardgasvrij te zijn in 2050 is een visie die veel gemeenten delen. Gemeente de Bilt is daar ook druk mee bezig en werkt samen met organisaties die zich inzetten voor verduurzaming zoals BENG! en Duurzaam de Bilt om de plannen waar te maken. Alexander Hootsmans werkt bij de gemeente als communicatiemedewerker en houdt zich bezig met de energietransitie en klimaat. Samen met de organisaties en werkt mee aan projecten om wijken duurzamer te maken. Momenteel lopen er isolatie-acties, zijn er informatie-spreekuren en wordt er onderzoek gedaan naar aardwarmte. Maar hoe betrekt de gemeente minder welvarende huishoudens hierbij? Veel huishoudens spreken hun zorgen uit over het verduurzamen en wat dat hen wel gaat kosten, vertelt Hootsmans.
Hoe zet de gemeente de Bilt zich momenteel in om te verduurzamen?
‘Wij als gemeente zijn druk bezig met het verduurzamen van onze wijken. Waar we vooral mee bezig zijn is het verminderen van ons energieverbruik en het afstappen van het aardgas door middel van duurzame alternatieven. Een groot project is het nationaal isolatieprogramma, waar meerdere gemeenten mee bezig zijn. Dit programma houdt in dat huishoudens met een energielabel onder E subsidies aan kunnen vragen om hun woning beter te kunnen isoleren. Dit nationaal isolatieprogramma wordt georganiseerd en gefinancierd vanuit de overheid om het energieverbruik te verminderen en huishoudens te financieel te helpen. Ook de dierenbescherming is betrokken bij dit programma, omdat er dieren in kruipruimtes kunnen zitten van woningen. Hier worden huishoudens over geïnformeerd om onnodig dierenleed te voorkomen.’
Hoe verloopt het met de energietransitie binnen de Bilt?
‘Wij zijn al een tijdje bezig met het onderzoek naar een mogelijke collectieve waterpomp in de wijk Brandenburg-West. Deze wijk ligt namelijk naast een rioolzuiveringsinstallatie en zou mogelijk warmte kunnen opwekken en gebruikt zou kunnen worden voor de wijk. In deze wijk staan verschillende soorten woningen zoals koopwoningen, sociale huur en particuliere huur. Dit zou een grote stap zijn naar een aardgasvrije gemeente, alleen blijft het lastig, omdat niet alle bewoners hieraan deel willen nemen. Vooral door de kosten die het eventueel zou maken, maar simpelweg ook door andere persoonlijke redenen zoals ouderdom. Of dit project volledig wordt doorgezet hangt af van de interesse bij de huishoudens binnen die wijk. Als dat er niet is, zouden we op zoek moeten gaan naar een andere wijk.’
Hoe proberen jullie sociale huurders hierbij te betrekken?
‘Vve’s (vereniging van eigenaren) worden sowieso betrokken in het traject en daar spreken we ook mee. Alleen het betrekken van de bewoners van die woningen is erg lastig, omdat ze geen zeggen hebben over wat er gebeurt met het huis. Wij gaan dan wel in gesprek met de verhuurders, maar we weten nog niet hoe we de huurders financieel kunnen steunen als hun huisbaas besluit om mee te doen aan het project. Dat maakt het dus ingewikkeld met de verhuurders en huurders, want je wil niet dat de kosten naar de huurder worden verschoven. Het is wel zo dat er een maximale huurgrens is, maar hoe duurzamer je huis is hoe hoger dit maximum wordt. Dan worden die kosten doorberekend aan de huurder, wat kan compenseren met de verlaging van de energiekosten.
Horen jullie de zorgen bij huishoudens met een lager inkomen?
‘Ja, binnen deze groep zijn er regelmatig zorgen. Wij proberen huishoudens zo goed mogelijk te informeren over hun opties. Soms ga je van deur tot deur en hoor je dat mensen toch wat angstig kunnen zijn, omdat de verstrekte informatie niet volledig klopt. In Brandenburg West staat communicatie nu wel voorop om de zorgen bij de mensen weg te nemen en transparant te zijn over de plannen. Per wijk kunnen zorgen verschillend zijn, maar vaak zijn het financiële zorgen. Dus dan gaan we aan de keukentafel zitten om een persoonlijk gesprek te houden en kijken wat voor financiële steun er te bieden valt. Toch is het bij de minder brede inkomens altijd lastig, omdat het vaak gaat om een investering en dat staat dan meestal niet voorop.’
Wat voor financiële steun is er beschikbaar voor de huishoudens met een lager inkomen?
‘Alle mogelijke subsidies staan op onze site voor informatie en eens in de zoveel tijd krijgen mensen via de post informatie aangeleverd. Veel subsidies die worden verleent om te verduurzamen komen vanuit het Rijk en worden verstrekt door de gemeente, bijvoorbeeld die voor het nationaal isolatieprogramma. Hier gaat het om huishoudens met een energielabel E, F of G. Deze huishoudens hebben dan recht op subsidie. Er wordt dan alleen gekeken naar de energielabels en niet naar het inkomen. Het zou kunnen zijn dat elke inkomensklasse daar recht op heeft, maar dat weet ik niet zeker.’
Wat zijn verdere uitdagingen waar jullie tegenaan lopen als gemeente?
‘Het plan om energieneutraal te zijn in 2050 is ambitieus, en het vergt zowel tijd als aanzienlijke investeringen. Extra geld beschikbaar hebben zorgt wel voor meer slagkracht en kan dus een versnellend effect hebben, maar toch hangt alles af van de inwoners. 2050 voelt natuurlijk heel ver, maar energieneutraal, dat is een grote opdracht. Wij kunnen geen mensen dwingen om mee te doen aan het verduurzamen. Verder is het overvolle energienet natuurlijk ook een probleem waar heel Nederland mee zit en dat maakt de overstap van gas naar energie ook lastig. ‘En natuurlijk minder welvarende huishoudens betrekken, want op termijn kunnen maandelijkse kosten dalen, maar de initiële investering blijft een drempel.’
