Westbroek – Een stroomstoring van uren of zelfs dagen: geen internet, geen werkende pin en geen contact met de buitenwereld. Het klinkt als iets onwerkelijks, maar het is realistischer dan veel mensen denken. Recente gebeurtenissen in Zuid-Europa laten zien hoe ingrijpend zo’n situatie kan zijn. De Rijksoverheid voert daarom al enige tijd de campagne Denk Vooruit om inwoners aan te moedigen zich voor te bereiden op noodsituaties. Ook de gemeente De Bilt sluit zich hierbij aan.

Tijdens een persgesprek in de brandweerkazerne van Westbroek op maandag 12 mei spraken burgemeester Marcel Fränzel en crisismanager Stef Hanken van de Veiligheidsregio Utrecht (VRU) openhartig over het belang van zelfredzaamheid, de inhoud van een noodpakket en waarom juist nu het moment is om daarover na te denken. Hun boodschap is duidelijk: een ramp overkomt ons misschien niet vandaag, maar dat betekent niet dat we ons niet hoeven voorbereiden. Met aandacht in de pers, advertenties en posters willen ze de inwoners van De Bilt hiervan bewust maken.

Noodpakket
Zorg voor een noodpakket. Niet morgen, maar vandaag. De aanleiding is serieus. “We hebben het recent in Spanje gezien,” begint Fränzel. “Een groot land dat urenlang platligt. Geen stroom, geen communicatie, geen voorzieningen. Dan pas beseffen mensen wat ze missen.” Zijn toon is kalm, maar de urgentie is duidelijk. Achter hem staat op een tafeltje alles wat je nodig hebt als het misgaat: flessen water, houdbaar voedsel, een radio op batterijen, kaarsen, contant geld. “De overheid adviseert om 72 uur zelfstandig te kunnen overbruggen. Dat betekent per persoon 9 liter water. Tel maar uit als je een gezin hebt. Het klinkt veel, maar het is de basis.” Fränzel wijst naar de noten, blikken bonen en couscous op tafel: “Voedzaam en lang houdbaar.”

Op jezelf aangewezen
Fränzel en Hanken brengen hun verhaal met nuchterheid en denken mee met iedereen: van gezinnen tot alleenstaanden. “We willen niemand bang maken,” zegt de burgemeester, “maar wel aan het denken zetten. Veel mensen hebben al spullen in huis. Kaarsen, blikken eten. Het gaat erom: heb je het op één plek liggen? Ligt het voor het grijpen als je het huis uit moet?” Crisismanager Hanken legt uit waarom dit belangrijk is: “In de eerste fase na een ramp zijn wij als hulpdiensten bezig met mensen die echt in nood zijn. We kunnen niet meteen naar iedereen toe. Dus: de eerste uren ben je op jezelf aangewezen. Dan helpt het enorm als je iets hebt voorbereid.”

Volgens Hanken is de Veiligheidsregio Utrecht goed voorbereid op noodsituaties. “We zijn op veel voorbereid: vervuild water, grote stroomstoringen, digitale dreigingen… maar de samenleving verandert. Rampen zijn niet meer alleen natuurrampen of branden. Het kan ook gaan om ontwrichting van de samenleving: geen internet, geen elektriciteit, geen toegang tot je geld. Dat vraagt een andere mindset.”

Astronautenvoer
Die verandering in denken is precies wat Fränzel probeert te stimuleren in zijn gemeente. “Zelfredzaamheid is het sleutelwoord. Niet meteen denken: de overheid regelt het wel. Nee, wat kun jij zelf doen? Heb je een kopie van je identiteitsbewijs, reservesleutels, een zaklamp, een powerbank?” Het gesprek raakt ook mensen met een smalle beurs. “We snappen dat je geen 250 euro aan astronautenvoer uit kunt geven,” zegt Fränzel. “Maar water is goedkoop, blikken bonen kosten bijna niks. Het gaat niet om luxe, maar om logica.”

We moeten het samen doen
Voorbereiden doe je niet alleen voor jezelf. “Denk ook aan anderen in je buurt,” zegt Fränzel. “Bijvoorbeeld de buurvrouw die slecht ter been is. Of mensen zonder netwerk. We moeten het samen doen.” En de oproep aan ouders: “Praat erover met je kinderen, maak er een spel van. Wat hebben we nodig? Waar leggen we het neer? Zo maak je het onderwerp bespreekbaar op een positieve manier en geef je kinderen een gevoel van betrokkenheid.” De boodschap is helder: de wereld is onvoorspelbaar geworden. En Nederland is daarin geen uitzondering. “Juist omdat het hier meestal goed gaat, zijn we misschien wat laks geworden,” zegt Hanken. “Maar die rust is misleidend. Het is belangrijk om vooruit te denken, voor jezelf, je gezin en je buurt.”