De vergrijzing in Nederland is de afgelopen 30 jaar sterk toegenomen, met flink wat gevolgen voor de samenleving. Waar in 1990 nog 13% van de bevolking boven de 65 jaar was, is dat percentage in 2023 gestegen naar 20%. Deze vergrijzing heeft niet alleen gevolgen voor de ouderenzorg, maar brengt ook op financieel gebied problemen met zich mee. Ook zijn er op regionaal niveau verschillen zichtbaar tussen de ouderen en de sterfte per gemeente in Nederland.
Uit cijfers van het CBS blijkt dat gemeenten met een hoger percentage ouderen over het algemeen ook een hogere sterfte kennen. Dit patroon is zichtbaar op de onderstaande kaart, waaruit blijkt dat naarmate het aandeel ouderen in een gemeente toeneemt, het aantal overledenen ook hoger ligt. Deze correlatie tussen het aantal ouderen en het sterftecijfer bevestigt de verwachtingen die vaak worden uitgesproken als het over de vergrijzing van de bevolking gaat.
Een opvallende afwijking van het zichtbare patroon binnen de data is de gemeente Bergen. De gemeente is volgens de data van het CBS en externe bronnen zoals Allianz Direct de plek met de meeste mensen boven de 65 plus. De sterfte binnen de gemeente ligt echter een stuk lager dan verwacht. Waar de gemeente als 1e is terug te vinden in de lijst van de meeste 65-plussers, is deze pas de 60e gemeente in de lijst als het gaat over het sterftecijfer.
Heel anders is dit bij de gemeente Laren. Deze gemeente komt net ná de gemeente Bergen als het gaat over het aantal 65-plussers. Het grote verschil met de gemeente Bergen is dat de gemeente Laren óók de gemeente is met het hoogste sterftecijfer van Nederland. Hier lijkt het verband tussen het aantal ouderen en de sterfte veel meer terug te komen. Op de meeste plekken in Nederland komt hetzelfde verband terug.
Wat dit betekent voor de gemeente Bergen is nog moeilijk te zeggen. De meest logische verwachting is dat het sterftecijfer niet zo laag kan blijven als het nu is, en op een gegeven moment stijgt naar een vergelijkbaar percentage als die van de gemeente Laren. Voor nu blijft de gemeente echter één van de weinige uitzonderingen op het gebied van vergrijzing.
Verantwoording:
De overlijdensdata van het CBS mannen en vrouwen is gecombineerd om een enkel getal te krijgen, hierdoor is de visualisatie beter te lezen. Daarnaast is er gekozen voor alle gemeentes in plaats van per provincie om meer inzicht te krijgen in alle stukken van Nederland. Dit zorgt ervoor dat wij dieper kunnen kijken dan alleen de algemene provinciale cijfers. Wij hebben gekozen voor twee kaarten omdat de hoeveelheid data die getoond moet worden op 1 kaart als ze gecombineerd worden te veel is en niet meer overzichtelijk voor de lezer.
