De zaal in Museum Hilversum loopt al snel vol voor de onthulling van de tentoonstelling The Future is Under Construction. Op zaterdag 5 oktober wordt de tentoonstelling van Noor Boiten geopend, waarbij de centrale vraag is: hoe kunnen digitale ruimtes zoals het internet ons helpen om meer onszelf te zijn?
Nadat de bezoekers zijn verwelkomd met een glas jus d’orange of bubbels, spreekt Maarten Pel, de nieuwe voorzitter van het museumbestuur, om 14:00 de zaal toe. Hij introduceert de aanwezige gasten: kunstenaar Noor Boiten, conservator Fiepke van Niel, Jacqueline Kalk, wethouder Inclusie van de Gemeente Hilversum en Marco Altena, voorzitter van Stichting Gooi en Vecht Inclusief.
‘Het belangrijke thema in het werk van Noor is de impact van digitale cultuur op onder meer identiteitsontwikkeling en gender’, vertelt Pel. ‘Je kunt vrij je personage en je identiteit kiezen in een online omgeving en de vraag is: hoe kan ons dat helpen om ook meer onszelf te zijn?’
Na de korte toespraken van de gasten wordt de tentoonstelling officieel geopend door Jacqueline Kalk.
Na de opening kunnen bezoekers in kleine groepen naar de voorkamer van het museum, waar het werk van Noor wordt tentoongesteld. Wat als eerste opvalt, is de stijger die in het midden van de zaal staat. Aan de stijger staan twee buizen van golfplaten, waarin in elk een scherm te vinden is dat een video afspeelt. In de hoek van de zaal ligt op de grond nog een ander scherm.
Bezoeker bekijken de tentoonstelling Foto:Jenna van Veen
‘Ik wilde de toeschouwer dwingen om naar beneden te moeten kijken’, legt Noor uit. Bezoekers staan al op de steigers om de schermen beter te kunnen bekijken. Hierbij hebben ze ook een koptelefoon die de audio van de video’s afspeelt. ‘In plaats van dat je recht voor je kunt kijken, wat heel comfortabel is, wilde ik dat je jezelf eigenlijk een beetje op een soort imbalance moest positioneren om die schermen te kunnen zien.’
Met The Future is Under Construction wil Noor dat mensen die nog niet bekend zijn met non-binaire genderuitingen of fluïde genderuitingen, en die deze niet uit eigen ervaringen bij zichzelf kunnen herkennen, toch begrip kunnen tonen voor andermans wensen of ervaringen. De tentoonstelling nodigt uit om meer begrip te ontwikkelen voor mensen die bijvoorbeeld onderdrukking of juist vrijheid ervaren in hun zoektocht naar identiteit.
Verschillende leeftijdsgroepen zijn vertegenwoordigd tijdens de onthulling, van jonge bezoekers tot oudere generaties, waaronder de opa en oma van Noor. ‘Die zijn allebei heteroseksueel, geboren als man en vrouw, en die hebben hun hele leven zo geleefd. Ze identificeren zich daarmee.’, vertelt Noor. ‘Voor hen zijn dit concepten die ver van hun afstaan, maar ze begrijpen wel de struggle van het hebben van een identiteit die gemarginaliseerd en onderdrukt wordt. Ze begrijpen ook dat je op zoek gaat naar plekken waar je vrijheid voelt, zoals het internet, of de digitale ruimte als abstracter begrip.’
Gooische Pride
De tentoonstelling The Future is Under Construction vindt plaats in kader van de Gooise Pride Month, wat wordt georganiseerd door Stichting Gooi en Vecht Inclusief. ‘Voor ons is samenwerking met lokale partners eigenlijk essentieel. Om een succesvolle Pride neer te zetten’, vertelt Marco
Altena, voorzitter van Stichting Gooi en Vecht Inclusief, over de samenwerking met Museum Hilversum. Marco straalt trots uit wanneer hij spreekt over de Gooise Pride Month, die voorheen bekendstond als de Rainbow Week. ‘Als je ons nu vergelijkt, als Gooische Pride, met de eerste Rainbow Week in 2019, toen we slechts drie activiteiten hadden, dan zie je hoeveel we zijn gegroeid. Dit jaar hebben we ruim dertig activiteiten en nog veel meer verspreid over het jaar.’
Acceptatie van queer-identiteiten
Toch merkt Marco dat de acceptatie van queer-identiteiten is afgenomen. ‘De afgelopen twee jaar zijn in Hilversum veel vlaggen gestolen Ook worden drag queens lastiggevallen tijdens optredens of voorleesmomenten’, vertelt hij met teleurstelling in zijn stem. ‘ We krijgen signalen van mensen uit onze community die worden geïntimideerd.’
Noor Boiten beaamt dat hoewel digitale ruimtes, zoals social media, veilig plekken zijn voor mensen die hun identiteit willen ontdekken, de negatieve reactie hierop naar queer-identiteiten – met name richting transpersonen – toch toenemen. ‘Het internet heeft als ruimte heel veel potentie’, zegt Noor hoopvol. ‘Het kan die negatieve klanken tegengaan met een positief geluid.’
Social media platforms, zoals TikTok, bieden ruimte voor mensen om hun queer-identiteit te verkennen en zichtbaar te maken. Hierdoor ontstaat representatie.
Noor heeft een positieve en hoopvolle visie over hoe we de vrijheid en zelfexpressie die queer mensen online ervaren kunnen vertalen naar meer acceptatie en inclusiviteit in de fysieke wereld. ‘Als we als gemeenschap blijven zeggen: ‘’Dit mag er zijn. Dit is waardig. Dit is valide.’’ Dat we dan langzaam in ieder geval naar iets meer acceptatie komen.’
The Future is Under Construction is tot 5 januari 2025 te zien in Museum Hilversum.
