Hilversum, 23 oktober 2024 – Onder een laaghangende, grijze lucht verzamelde zich een stille menigte bij het monument op het sportpark in Hilversum. Nabestaanden, bewoners en lokale politici kwamen bijeen om de verschrikkelijke razzia van 23 oktober 1944 te herdenken, waarbij 4.000  Hilversumse mannen uit hun huizen werden gehaald en naar Duitse werkkampen werden gedeporteerd.

De herdenking begon met een korte toespraak van stichtingsvoorzitter Robin Gouwswaard, die benadrukte dat de impact van de razzia diep doorwerkt in de geschiedenis en de identiteit van Hilversum. “De mannen die 80 jaar geleden uit hun huizen werden gesleurd, waren onze vaders, broers en zonen,” sprak hij somber. “Hun verhaal mag nooit verloren gaan, want het is een verhaal van lijden, maar ook van kracht en doorzettingsvermogen.”

Het verhaal van de razzia leeft nog steeds in Hilversum en de herdenking was dan ook goed bezocht. Van jonge gezinnen tot ouderen, de aanwezigen weerspiegelden de diversiteit van de gemeenschap. Velen droegen witte rozen en stonden in stilte bij het monument, dat door vrijwilligers was omringd met kaarsen en bloemen.

Tijdens de ceremonie sprak ik met mevrouw Johanna de Vries (76), wier vader als jongeman werd opgepakt en weggevoerd tijdens de razzia. “Ik was toen nog niet geboren, maar het verhaal heeft een groot deel van mijn leven gevormd,” vertelde ze. “Mijn vader kwam uiteindelijk terug, maar hij was nooit meer dezelfde zei mijn moeder. Dat verdriet droegen we allemaal, en tot op de dag van vandaag draag ik het nog steeds.” De Vries beschreef hoe haar vader, destijds twintig jaar oud, in de vroege ochtend van 23 oktober 1944 werd opgepakt, samen met honderden anderen. Hij keerde pas terug aan het einde van de oorlog, maar het trauma liet diepe sporen na in hun familie.

Mevrouw De Vries benadrukte hoe belangrijk ze het vindt dat jonge generaties zich bewust blijven van deze geschiedenis. “Veel mensen denken dat zoiets vandaag de dag niet meer zou kunnen gebeuren, maar de oorlog in Oekraïne laat zien dat dwangarbeid, vlucht en verzet nog steeds een rol spelen. Wij moeten waakzaam blijven,” aldus De Vries.

De herdenking eindigde met een afsluitend woord van Robin Gouwswaard, een moment van stilte en het neerleggen van bloemen bij het monument. Ook burgemeester Van den Top legde een krans en boog zijn hoofd uit respect. Hij sprak later over de lessen die deze gebeurtenis ons kan leren, niet alleen over het verleden, maar ook over de hedendaagse verantwoordelijkheid om onrecht te bestrijden en vrijheid te koesteren. “Herinneren is een taak die wij allen dragen,” zei hij in zijn slotwoorden. “Zodat we leren, en de vrijheid die we vandaag hebben nooit vanzelfsprekend achten.”

De herdenking op 23 oktober 2024 in Hilversum maakte één ding duidelijk: zelfs tachtig jaar later leeft de oktoberrazzia nog sterk in de harten van de inwoners. De woorden van stichtingsvoorzitter Gouwswaard blijven hangen: “Herinneren is onze verantwoordelijkheid.” De verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog mogen niet vervagen; het leed van destijds moet ons blijven inspireren om waakzaam te blijven en op te komen voor vrede en vrijheid.