Hilversum- Een zonnige maar frisse ochtend markeerde het begin van de archeologische werkzaamheden in het centrum van Hilversum. Onder een strakblauwe hemel waren archeologen en vrijwilligers druk bezig met het uitgraven van een groot stuk grond. Wat op het eerste gezicht een bescheiden opgraving lijkt, zou uiteindelijk een cruciaal project kunnen zijn dat diepe inzichten in het verleden van Hilversum biedt.

Het onderzoek komt voort uit de wettelijke verplichting om archeologisch onderzoek uit te voeren voordat nieuwe bouwprojecten van start gaan. Deze plicht voorkomt niet alleen dat belangrijke historische resten verloren gaan, maar helpt ook om een vollediger beeld te schetsen van de lokale geschiedenis. Hilversum, dat zich in de 20e eeuw ontwikkelde tot een mediastad, bewaard eeuwen aan niet vertelde verhalen.

Rieke Roelofsen, de archeoloog die dit project leidt, benadrukt het belang van zorgvuldige planning en onderzoek voordat de schop de grond in gaat. ‘Er gaan heel veel stappen aan een archeologische opgraving vooraf,’ legt ze uit. ‘Als je overal zomaar een opgraving gaat doen, wordt het heel duur en zonder baten. We gaan eerst filteren: is er wat te vinden? Als er wat is, wordt het opgegraven.’ Deze methodische aanpak voorkomt niet alleen verspilling, maar zorgt er ook voor dat waardevolle vondsten behouden blijven.

De opgravingen vormen een weg naar het verleden en leggen restanten bloot die het verhaal vertellen van het oude Hilversum. Naast professionals, helpt ook een groep vrijwilligers mee met het werk. Een van hen, die zichzelf met een knipoog beschrijft als ‘archeoloog in spe’, vertelde over zijn motivatie: ‘In een vlaag van verstandsverbijstering dacht ik: goh, laat ik eens doen wat ik vroeger ook altijd wilde doen.’ Zijn enthousiasme is kenmerkend voor de energie die het project uitstraalt.

De opgraving in Hilversum laat zien waarom archeologisch onderzoek een essentieel onderdeel is van stedelijke ontwikkeling. Voordat bouwplannen werkelijkheid worden, wordt er gekeken of het verleden eerst nog een verhaal te vertellen heeft. Dit kan waardevolle inzichten opleveren die voor toekomstige generaties bewaard blijven.

Deze specifieke opgraving heeft al enkele interessante vondsten opgeleverd, waaronder aardewerkfragmenten en fundamenten van oude gebouwen. Deze schatten, hoe klein ook, dragen bij aan een bredere reconstructie van de geschiedenis van Hilversum. Het werk zelf vereist zowel geduld als een scherp oog voor detail, wat volgens Roelofsen niet altijd eenvoudig is: ‘Het kan soms een uitdaging zijn om te bepalen of je met iets unieks te maken hebt of met een alledaags object uit een latere tijd.’

De fascinatie voor archeologie beperkt zich echter niet alleen tot professionals. Bezoekers en voorbijgangers blijven even staan om de mensen die hard aan het werk zijn te aanschouwen en te leren over het proces. Deze verbinding met de gemeenschap benadrukt nogmaals waarom archeologisch onderzoek zo waardevol is. Het brengt verleden en heden samen en helpt mensen beter te begrijpen waar ze vandaan komen.

Volgens Roelofsen zijn dit soort onderzoeken belangrijk omdat ze een tastbare link bieden met geschiedenis. ‘Archeologie biedt ons verhalen die in boeken vaak niet verteld blijven. Het helpt ons om niet alleen de grootschalige historische gebeurtenissen te begrijpen, maar ook het dagelijkse leven van mensen die ooit in deze omgeving leefden.’

Het project herinnert ons eraan dat een blik op de bodem onder onze voeten ons niet alleen kennis geeft, maar ook perspectief. Want, zoals deze opgraving duidelijk maakt: de grond waarop we lopen is meer dan aarde alleen. Het is de drager van het verhaal van Hilversum.

In deze audioreportage vertelt Rieke Roelofsen over de achterliggende redenen voor de opgravingen en het belang ervan voor historisch onderzoek. Vrijwilliger Sjors Nelemans deelt zijn ervaringen en geeft inzicht in het proces en de ontdekkingen die tijdens de opgravingen zijn gedaan. Luister hier onder naar de audioreportage van Noura El-Ali.