Op 11 maart is het precies vijf jaar, oftewel een half decennium, geleden sinds COVID-19 officieel werd verklaard tot een pandemie door de World Health Organization. In Nederland werden direct serieuze maatregelen genomen tegen de verspreiding van het virus, na de eerste landelijke besmettingen in februari 2020. De GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) heeft een belangrijke rol gespeeld in het informeren van burgers tijdens de coronaperiode. Esther Koeckhoven is strategisch communicatieadviseur van GGD-regio Gooi en Vechtstreek, waar gemeente Hilversum onder valt. Zij is werkzaam bij de GGD sinds oktober 2023. (Deels) sprekende namens haar collega’s vertelt zij hoe GGD-regio Gooi en Vechtstreek terugkijkt naar het begin de coronacrisis.
‘In de eerste weken van het coronavirus hadden we nog geen idee wat ons te wachten stond, net zoals de rest van Nederland. Het was een onzekere tijd. We konden moeilijk een inschatting maken over wat ons te wachten zou komen te staan. Ook veranderde onze houding van hoelang dit zou duren en hoe de vergaand maatregelen zouden zijn telkens binnen die eerste paar weken.
Na het signaleren van de eerste paar besmettingen werd binnen onze eigen regio, Gooi en Vechtstreek, een bron- en contactonderzoek uitgevoerd. Zo gaat dat eigenlijk bij de opkomst van elke infectieziekten. Hierbij werden handelingsperspectieven en maatregelen meegegeven aan de burgers. Het coronavirus was een nieuwe infectieziekten en daardoor voor ons en voor alle inwoners een spannende tijd.
De grootste logistieke uitdaging in de eerste fase van de pandemie was de grote schaarste in producten, zoals mondkapjes. Vanaf juni 2020 werd het dragen van mondkapjes landelijk verplicht. Ook kon iedereen met klachten zich vanaf juni laten testen op speciale testlocaties. In januari 2021 werd gestart met het vaccineren van mensen. Wat betreft de vaccinaties volgden wij de landelijke maatregelen op. De uitnodig voor de vaccinatie verliep via het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) en het prikken zelf werd door de GGD gedaan. Er waren geen specifieke uitdagingen in regio Gooi en Vechtstreek ten op zichten van andere regio’s. Dezelfde uitdagingen speelden bij ons als bij alle andere GGD’en door heel Nederland.
Om de verspreiding van desinformatie te voorkomen hadden we een regionaal callcenter waar mensen terecht konden met hun vragen. Ook was er een regionaal corona liveblog. Zo konden de inwoners van de regio op de hoogte blijven van de actuele ontwikkelingen. Het informeren over de maatregelen lag overigens niet bij de GGD, maar bij de overheid zelf. Het informeren over bijvoorbeeld test- en vaccinatielocaties was wel een belangrijke taak van de GGD.
Wat we met de kennis van nu anders zouden doen in de beginfase als er een nieuw virus zou uitbreken? Dat heeft vooral met capaciteit en de voorbereiding op grootschalige infectieziektenuitbraken te maken. Dit hangt weer samen met geld wat hiervoor wordt vrijgemaakt door het kabinet. Het is dan ook tegenstrijdig dat er bezuinigd wordt en er in ziekenhuizen nu minder ic-bedden zijn dan voor corona het geval was. Het maakt het voor de GGD en de zorg extra lastig om bij een nieuwe pandemie adequaat te kunnen handelen.’
