Tijdens de Week van Autisme en Wereld Autisme Dag op 2 april werd er extra aandacht gevraagd voor autisme. Toch blijft het onbegrip over deze ontwikkelingsstoornis in Hilversum groot. Ondanks de toegenomen kennis over autisme, is er nog steeds veel onduidelijkheid bij het brede publiek. Deskundigen en ervaringsdeskundigen pleiten voor meer voorlichting en bewustwording, zowel in het onderwijs als in de bredere samenleving.
Autisme is een ontwikkelingsstoornis die de communicatie, sociale interactie en het gedrag beïnvloedt. De symptomen kunnen sterk variëren van persoon tot persoon, waardoor de stoornis vaak onzichtbaar is voor anderen. Dit maakt het voor veel mensen moeilijk om te begrijpen wat autisme precies inhoudt. Heleen Croes, grootmoeder van een jongen met autisme, ervaart dit regelmatig in haar dagelijks leven. ‘Mensen zeggen vaak: Hij ziet er toch normaal uit? Ze begrijpen niet dat autisme niet altijd zichtbaar is,’ aldus Heleen.
Onvoldoende kennis in het onderwijs
Het gebrek aan kennis over autisme is een veelvoorkomend probleem in het onderwijs. Leerkrachten hebben vaak moeite om kinderen met autisme de juiste ondersteuning te bieden. Marijke, een juf van de Pauluschool in Hilversum, ervaart dit voortdurend. ‘Ik heb nu een leerling in de klas met autisme. Soms valt hij en begint hij te huilen. Ik mag hem dan niet troosten, omdat hij dat niet fijn vindt. Het is voor mij erg lastig, want ik wil hem graag helpen. Ik weet echter niet altijd wat het beste is om te doen,’ legt Marijke uit. Ze benadrukt dat meer training en voorlichting voor leerkrachten nodig is om beter in te spelen op de behoeften van kinderen met autisme. ‘Als we meer kennis hadden, zou het voor ons makkelijker zijn om de juiste ondersteuning te bieden,’ aldus Marijke.
Heleen haar kleinzoon ondervindt ook problemen op school. De school stelt voor dat hij een extra jaar in groep 2 blijft om zijn sociale vaardigheden te verbeteren. ‘Hij is alleen veel verder dan zijn leeftijdsgenoten wat betreft kennis. Hij kan het alfabet achterstevoren opzeggen, kan goed rekenen en maakt puzzels van 500 stukjes,’ zegt Heleen. ‘Het is moeilijk om te weten wat het beste is voor hem. Moet hij blijven zitten om sociale vaardigheden te ontwikkelen, of moet hij verder leren op zijn niveau?’
Pesten en sociale uitsluiting
Kinderen met autisme lopen een groter risico om buitengesloten te worden of gepest te worden vanwege hun beperkte sociale vaardigheden. Volgens het Autisme Centrum In Contact (ACIC) hebben kinderen met autisme vaak moeite met het oppikken van sociale signalen, wat hun gedrag anders maakt dan dat van hun leeftijdsgenoten. Dit kan leiden tot misverstanden en uitsluiting. ‘Het is belangrijk dat we kinderen leren hoe ze met autisme om kunnen gaan en begrijpen dat het gedrag niet altijd persoonlijk is,’ zegt een woordvoerder van het ACIC.
Tim de Boer (28), die de diagnose Asperger heeft, herinnert zich de pesterijen die hij op school ervoer. ‘Toen ik op school zat, werd ik vaak gepest. Ze vonden mij anders. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik me heel erg schaamde voor mijn Asperger,’ vertelt Tim. ‘Die schaamte is mijn hele leven gebleven. Ik durfde bijvoorbeeld niet bij mijn vriendin thuis te eten, omdat ik bang was voor de reacties van haar familie,’ legt Tim uit. Het omgaan met deze schaamte was een langdurig proces voor hem. ‘Het was voor mij moeilijk om mezelf te accepteren, laat staan om anderen te laten zien wie ik werkelijk ben,’ zegt Tim.
De Oproep voor acceptatie
In Hilversum zijn er al initiatieven om meer begrip voor autisme te creëren. De gemeente organiseert bijeenkomsten en activiteiten voor ouders van kinderen met autisme. Toch zeggen deskundigen dat er meer moet gebeuren. ‘Het zou zoveel helpen als mensen meer open staan voor het idee dat iedereen anders is,’ zegt een woordvoerder van het ACIC. ‘Als kinderen op school al leren over autisme, kan er op jonge leeftijd meer begrip ontstaan.’ Volgens de woordvoerder is het belangrijk dat er niet alleen wordt gepraat over autisme in specialistische kringen, maar dat het onderwerp breder wordt gepromoot in de samenleving.
Tim sluit zich hierbij aan. ‘Ik wil geen medelijden. Ik wil gewoon dat mensen begrijpen dat mijn hersenen anders werken en dat ik soms even meer tijd nodig heb om dingen te begrijpen,’ aldus Tim.
