Het aantal tienermoeders in Hilversum is in 2024 verdrievoudigd vergeleken met het jaar ervoor. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) via de Jeugdmonitor. In 2023 kregen drie jonge vrouwen onder de twintig jaar een kind. In 2024 waren dat er negen.
De afgelopen jaren daalde het aantal tienermoeders in Hilversum juist. In 2018 waren er nog negen, daarna zakte het aantal naar zes en vier, en in 2022 en 2023 bleef het steken op drie. De nieuwe stijging naar negen vormt dus een duidelijke breuk met de dalende trend van de afgelopen jaren. Hoewel de groep klein is, valt de verdrievoudiging op en roept deze vragen op over de oorzaken én over wat dit betekent voor jonge moeders en de gemeente.
Mogelijke oorzaken van de stijging
De precieze reden voor de toename is niet direct uit de cijfers af te leiden. Er kunnen verschillende oorzaken meespelen. Denk aan veranderingen in de voorlichting op scholen, maatschappelijke ontwikkelingen rondom seksualiteit en anticonceptie, of verbeterde registratie van jonge moeders. Ook toeval kan een rol spelen, zeker bij zulke kleine aantallen.
Bovendien is er discussie over het gebruik van anticonceptie onder jongeren. Volgens wetenschapsjournalist Adriaan ter Braack, bekend als Sjamadriaan, kiezen jongeren tegenwoordig vaker voor natuurlijke methodes zoals Sensiplan. Sensiplan is een methode waarbij vrouwen hun lichaam goed in de gaten houden door bijvoorbeeld hun temperatuur en cyclus te meten, om te weten wanneer ze vruchtbaar zijn. Deze methode kan alleen goed werken als je die heel nauwkeurig volgt. In een bijdrage voor BNNVARA vertelt Sjamadriaan dat jongeren kritischer zijn geworden op hormonale anticonceptie, zoals de pil. Dit zou samen kunnen zorgen voor een lichte stijging van het aantal tienerzwangerschappen.
Daarnaast blijkt uit landelijke onderzoeken dat tienermoeders vaak te maken krijgen met vooroordelen. Bijvoorbeeld het beeld dat zij hun opleiding niet zouden afmaken of niet zelfstandig voor hun kind kunnen zorgen. Goede ondersteuning blijft daarom erg belangrijk.
Ervaringen van jonge moeders
De 22-jarige Kirsten Croeze werd op haar 18e moeder. ‘Toen ik erachter kwam dat ik zwanger was, was dat natuurlijk schrikken,’ vertelt Kirsten. ‘Je leven staat volledig op zijn kop en je weet niet wat je te wachten staat. Maar achteraf gezien is het de beste keuze die ik heb gemaakt.’ Kirsten merkte dat jong moeder worden niet alleen haar persoonlijke leven veranderde, maar ook haar sociale contacten. ‘Vriendschappen liepen stuk omdat mensen mijn situatie niet begrepen,’ verteld zij. Daarnaast kreeg zij vaak te maken met negatieve vooroordelen. ‘Sommigen vonden dat ik “dom” of “naïef” was. Alsof ik niets meer van mijn leven zou kunnen maken.’
Gelukkig vond Kirsten steun in haar omgeving. ‘Ik heb een fijn netwerk om mij heen.’ Zij rondde haar mbo-opleiding Verpleegkunde af en volgt nu een duale hbo-opleiding. ‘Vanuit school krijg je geen extra hulp. Je moet gewoon alles op tijd inleveren en meedraaien met de klas,’ verteld zij. Volgens Kirsten zouden jonge moeders meer moeten denken in mogelijkheden in plaats van zich te laten beïnvloeden door negatieve meningen. ‘Juist in kwetsbare situaties moeten scholen en organisaties meer sturing geven, zodat jonge moeders hun studie kunnen afronden en hun leven kunnen opbouwen.’
Ook verloskundige Stephanie ziet dat tienermoeders vaak extra uitdagingen hebben. ‘Zwanger zijn op jonge leeftijd brengt niet alleen lichamelijke veranderingen met zich mee, maar ook sociale en mentale druk,’ legt zij uit. Stephanie benadrukt het belang van goede begeleiding. ‘Wij merken dat jonge moeders vaak extra steun nodig hebben bij het maken van keuzes en het plannen van hun toekomst. Niet alleen medische hulp, maar ook ondersteuning bij school en werk is belangrijk.’ Zij ziet dat de maatschappij nog steeds streng kan zijn voor jonge moeders. ‘Er zijn nog altijd veel vooroordelen. Terwijl deze meiden vaak laten zien dat zij juist heel veerkrachtig zijn. Met de juiste hulp kunnen zij veel bereiken.’
Hulp en ondersteuning in Hilversum
De gemeente Hilversum biedt via het Sociaal Plein verschillende vormen van ondersteuning aan jonge ouders. Er zijn opvoed- en gezinscoaches, hulp via Versa Welzijn en begeleiding vanuit Youké Jeugd- en Opvoedhulp. Specifiek beleid gericht op tienermoeders lijkt er niet te zijn. Jongeren met opvoedvragen worden vooral doorverwezen naar de algemene jeugdhulp. Ook zijn er landelijke en regionale initiatieven, zoals Siriz en FIOM, die speciale hulp bieden aan tienermoeders. Siriz heeft bijvoorbeeld speciale tienermoederhuizen, waar jonge moeders worden opgevangen en begeleid om hun leven weer op de rails te krijgen. Voor extra kwetsbare groepen zijn er daarnaast woonvoorzieningen beschikbaar via organisaties zoals het Leger des Heils.
De stijging van het aantal tienermoeders in Hilversum, hoe klein de aantallen ook zijn, laat zien dat blijvende aandacht voor deze groep nodig is. Niet alleen onderwijs, maar ook jeugdzorg en huisvesting krijgen ermee te maken. Gemeenten, scholen en hulporganisaties moeten blijven investeren in goede voorlichting, begeleiding en ondersteuning op maat. De cijfers laten een opvallende stijging in 2024 zien, maar achter elk cijfer schuilt een persoonlijk verhaal. De ervaringen van Kirsten en de inzichten van Stephanie maken duidelijk dat jonge moeders vaak sterker zijn dan mensen denken. Toch ervaren zij nog steeds sociale druk en vooroordelen. Om jonge moeders echt kansen te geven, is het belangrijk niet alleen te focussen op cijfers, maar vooral op ondersteuning. Door extra begeleiding kunnen jonge moeders hun studie afmaken, zelfstandig een toekomst opbouwen en bijdragen aan de samenleving.
