Toen Manja merkte hoeveel plastic afval ze produceerde besloot ze daar iets aan te doen. Samen met haar tweelingzus begon ze Art Eekoo. Een lokaal non-profit initiatief. Via workshops, kastjes met zelfgemaakte producten en gesprekken willen ze mensen inspireren. Hier verteld Manja haar verhaal.

“Een paar jaar geleden ben ik naar Hilversum verhuisd. In het huis waar ik nu woon stond de oprit helemaal vol met grote kliko’s. Ik dacht: ‘dit is echt zonde van de ruimte’. Ik ben toen gaan kijken of het ook minder kon. Ik merkte dat mijn afval vooral uit plastic bestond, terwijl de restbak vaak leeg bleef. Ik heb de grote bakken vervangen door kleine en ben gaan kijken hoe ik dat plastic kon verminderen. Eerst uit irritatie, maar al snel uit plezier.

Omdat ik drie in plaats van vier dagen werkte, kon ik op woensdag naar de markt. Daar kocht ik losse producten en ontdekte ik een biologische winkel met veel spullen in bioplastic, dat bij het gft mag.
Mensen vroegen steeds vaker: ‘Hoe doe je dat eigenlijk, leven zonder wegwerpplastic’? Toen ontdekte ik dat ik dingen wist die veel anderen nog niet wisten. Dat vond ik mooi en wou ik delen.

Mijn vriend kwam met het idee om een soort minibieb te maken, om daarmee mijn producten te verkopen. Ik had daarvoor leuke etiketten en een logo nodig, dus ik vroeg mijn zus om mee te doen. Zij kwam ook met de naam. Art Eekoo is een combinatie van de art deco-stijl  van vroeger, toen mensen hun bakjes en tasjes hergebruikten en ‘eco’. De eekhoorn in ons logo staat voor verzamelen en bewaren.
Zo klopte het hele plaatje.

Het eerste wat ik deed was zelf brood maken, om die plastic broodzakken te vermijden. Later kwamen er veel linnen broodzakken op de markt, dus ben ik daarop overgestapt. Daarna begon ik met kastanje wasmiddel en -zeep.
In de biowinkel zag ik wasnoten uit Nepal, voor acht euro per zakje. Dat voelde niet duurzaam, dus ging ik zelf aan de slag. Wij maken het wasmiddel van paardenkastanjes die hier groeien en ook geschikt zijn.

Zo kwamen er steeds meer dingen bij die je ook makkelijk zelf kan maken. Verzorgingsproducten, schoonmaakmiddelen, cadeaupaketjes en eten. Dingen waar je geen verpakking voor nodig hebt of die je kunt hergebruiken.
Wij zijn nu drieënhalf jaar bezig. We hebben banen, gezinnen, verjaardagen en toch blijven we dit doen.
We verdienen er niks aan, het is helemaal non-profit. Juist daardoor blijft het puur, dat is ook iets waar wij heel trots op zijn.

Soms is het ook echt gedoe hoor. Laatst gingen we naar een event op de fiets met allemaal tassen vol potjes en dozen. De weg was afgesloten, dus we moesten alles lopend een trap op tillen. We stonden daar te hijgen en te lachen: ‘wat zijn we in godsnaam aan het doen’? Maar als je dan aankomt en mensen zijn enthausiast, dan weet je weer waar je het voor doet.

In het begin waren de reacties wisselend. Sommige mensen deden een beetje lacherig. Ze zeiden: ‘wat jij doet heeft toch geen zin, de grote fabrieken zijn het probleem’. Inmiddels zie ik het kantelen. Op verjaardagen hoor ik mensen zeggen dat ze ook wel minder plastic willen gebruiken, maar niet weten hoe. Zelfs een vriend van ons die in de schoonmaakmiddelenwereld werkt, en eerst kritisch was zei laatst: ‘dat kastanjewasmiddel van jullie is eigenlijk zo gek nog niet’.

Wat ik hoop is dat mensen die iets uit ons kastje halen denken: dit is leuk, dit kan ik ook. Dat ze het zelf proberen en misschien iemand anders inspireren. We willen helemaal niet dat mensen blijven kopen. Liever dat ze het één keer kopen en het dan zelf leren maken. Dat is voor mij echte impact.

Ik geloof heel erg in inspiratie, niet overtuigen. Ik ben psycholoog van oorsprong en wat ik daarin heb geleerd is: mensen veranderen pas echt als ze zelf ergens naar gaan verlangen. Niet als je ze vertelt wat ze moeten doen. Laat ze iets ervaren dat goed voelt. Dan willen ze het zelf, dat is voor mij de kern.

Mijn zus heeft de website zelf gebouwd zonder ervaring. Wij zijn aangesloten bij Hilversum100, een netwerk van duurzame doeners. We doen mee aan lokale events en markten. We hebben ook een webshop, maar die is er vooral om mensen te inspireren. De meesten mensen komen bij ons via de kastjes of via workshops. Social media doen we nauwelijks, maar daar zijn we nu wel mee bezig. Wij geloven meer in echt contact, het persoonlijke verhaal.

Op de lamge termijn hoop ik dat die kastjes net zo normaal worden als de minibiebs. Dat mensen er zelf ook eentje in hun tuin zetten en dat ze het op hun eigen manier voortzetten. Misschien willen we ooit nog een bed and breakfast met workshop starten, maar voor nu is het vooral: doorgaan en zorgen dat ik dit de hele week kan doen.”