Tien internationale fotografen en kunstenaars vertellen hun persoonlijke band met beweging en obstakels tegen sport. Dit is de tentoonstelling ‘Movements’ die tot drie november in Hilversum te zien is. Door verschillende foto’s- en videofragmenten worden hier verschillende verhalen verteld van sporters met verschillende omstandigheden: van fysieke beperkingen tot maatschappelijke normen.
De focus ligt in deze tentoonstelling op verschillende groepen met verschillende achtergronden. Door middel van sport en beweging, vinden deze groepen hun vrijheid onder heersende omstandigheden die tegen deze uiting werken. Andrea Bruce, Denis Darzacq, Maen Hammad, Yassine Alaoui Ismaili, Chantal Pinzi, Nandipha Mntambo, Thenjiwe Niki Nkosi, Miguel Rio Branco, Newsha Tavakolian en Hank Willis Thomas laten als fotografen zien dat sport niet alleen beweging is, maar ook een manier is de kettingen in strenge maatschappijen te verbreken.
Aan elke kant van de zaal is er een ander verhaal verteld, van een reeks van foto’s over skaters in Palestina tot beelden van Zwarte en Bruine turnsters uit verschillende tijdsperiodes. Naast al het beeld dat gepresenteerd wordt als tentoonstelling, is de zaal verder leeg. De bezoeker staat dan geconfronteerd als getuigenis naar ieder verhaal; het museum, en fotografen spelen met de inrichting op de kracht van emoties zonder enige afleiding van andere elementen.
Sadaf Rahimi: sporten in conflictgebieden
Zo laat fotograaf Andrea Bruce, Sadaf Rahimi zien tijdens haar trainingen. In 2012 kreeg zij een wildcard om mee te doen aan de destijds Olympische Spelen. In deze foto’s volgt Andrea Bruce haar in het Ghazi stadion, een sportschool, in Kabul. Onder de heersende vuist van de Taliban in Afghanistan, had Rahimi een droom om de eerste Afghaanse-vrouwelijke bokser te zijn die aan de Olympische Spelen deelnam. Vlak voor deze droom realiteit kan worden, wordt zij verboden om de ring te betreden door de Internationale boksfederatie IBA. In de foto’s van de ‘Movements’ laat Andrea de dagen zien van uitputtende training voor de Spelen, waar ze toch niet aan mee mocht doen.
Deze kracht van sport als uiting ondanks maatschappelijke omstandigheden roept ook op bij gasten van de tentoonstelling. “Hier kijk je echt met verbazing naar,” vertelt een bezoeker die zich vooral vestigt bij foto’s van vrouwen die sporten in conflictgebieden. “[Dan besef je] dat je zo rijk bent omdat je in Nederland bent opgegroeid, en tegen dit soort dingen hier niet aanloopt.”
Carina van Roekel, de marketing- en communicatiemanager van het museum in Hilversum, vertelt over haar eigen connectie met de tentoonstelling. “Zelf heb ik een tijdje in Uganda gewoond,” zegt ze, waarna ze laat weten dat ze voor zichzelf heeft gezien hoe het voor sporters in Uganda is, “Het is heel erg mooi om te zien om hoe mensen die vrijheid dus toch vinden, door middel van sport.”
Blik op de fotografie
De tentoonstelling trekt niet alleen geïnteresseerde bezoekers aan, maar ook foto-enthousiasten. Wat de beelden zo overtuigend maakt, zijn niet alleen de verhalen achter hun, maar ook de manier van fotograferen. “Er worden zoveel dingen verteld door middel van een foto,” zegt Richard, een mede-fotograaf die de tentoonstelling ook bewoond. Hij wijst naar een foto van Yassine Alaoui Ismaili, die de jongen Emeer Guesmi in beeld brengt: op de foto ligt hij te kijken op bed naar een hardloopwedstrijd. Op de foto is te zien dat Emeer twee beenprotheses heeft. Bij een ongeval heeft hij zijn benen verloren en kan hierdoor niet meer voetballen. “Met zo’n simpele foto weet je gelijk al wat de situatie is, daar sta je dan echt bij stil.” Emeer komt uit Tunesië, een land dat in 2016 het VN-verdrag Handicap niet heeft ondertekend, dat bedoeld was om mensen met een handicap betere kansen te geven. Door de situatie in Tunesië, krijgt hij geen hulp met zijn handicap in de sportwereld.
De fotograaf Yassine Alaoui Ismaili volgt Ermeer sinds hij hem ontmoet heeft bij een breakdance competitie, en ziet hoe hij langzaam deze vrijheid en acceptatie vindt in de wereld van dans. De foto’s laten zijn carrière loop zien, hoe hij uiteindelijk aan de kwalificatiewedstrijden meedoet in Duitsland, voor de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. Richard wijst naar het beeldfragment, waar Ermeer zijn beenprothese naast hem heeft staan, terwijl hij indrukwekkend op de grond draait en danst. “Zo’n ontwikkeling is toch wonderlijk om op beeld te krijgen?”
Hoewel deze foto’s tot drie november in het Hilversumte zien zijn, laten deze aangrijpende verhalen een echo achter in het museum. Deze ervaringen zullen blijven voortleven in de herinneringen van de gemeenschap aan bezoekers.
Hieronder is de reportage te beluisteren waarin Elske Looijen een sfeerimpressie geeft van de tentoonstelling en spreekt met een bezoeker en met de marketing-communiactiemanager van museum Hilversum.