Sam Frets (20) is bijna klaar met zijn tweede tussenjaar, en gaat na de zomer terug naar de middelbare school. Hij kreeg in 2023 zijn Havo-diploma, en heeft sindsdien vooral gewerkt. Sam is niet de enige: tegenwoordig is het mogelijk om binnen een jaar een vwo-diploma te halen als gediplomeerde havist. Veel mensen kiezen tegenwoordig voor deze route naar de universiteit, in plaats van een propedeuse te halen op het HBO.
Zou je wat willen vertellen over je tussenjaren?
‘Ik had na de middelbare school eigenlijk nog geen idee wat ik wou doen, qua studie. Ik kon geen HBO-opleiding vinden waarvan ik vond dat die echt bij me paste. Ik kon mezelf er niet zien rondlopen, zeg maar. Ik had wel al wat universitaire studies op het oog, maar dat was meer iets waar ik over nadacht in m’n achterhoofd, sinds ik die kwalificatie niet had. Dus ik dacht, ik neem wat tijd om te reizen, een beetje te werken, wat meer mensen te leren kennen.’
Heb je in deze tijd nog gezocht naar een studie?
‘Ja, zeker. Ik ben naar een heleboel open dagen geweest, in een heleboel steden. Maar het sloeg steeds gewoon niet aan.’
Heb je er spijt van zo lang te wachten met verder gaan in je opleiding?
‘Ik vind het ergens wel stom dat ik pas begin met een studie wanneer ik 22 ben. Ik ben dan bang dat ik op de studie aankom met een heleboel vers gediplomeerde achttienjarigen en ik daar dan tussen loop. Dat zou ik heel jammer vinden, ik hoop wel echt op een studie te komen waar ik aansluiting vind en vrienden maak. Ik wil het echt leuk hebben, sociaal. Het echte studentenleven, zeg maar. Ik denk wel dat ik volgend jaar in de klas kom met veel mensen die in hetzelfde schuitje zitten als ik: wat ouder al, en op zoek naar een weg naar de uni.’
Kan je wat meer vertellen over het programma dat je volgend jaar gaat volgen?
‘Het is dus een programma voor havo’ers, waar je 5 en 6 vwo in een jaar doet. Dus je krijgt alle stof van die twee jaar in een enkel jaar, en aan het eind doe je gewoon eindexamen in vwo. Je volgt alleen de vakken die je nodig hebt voor je diploma, zodat je wat minder hoeft te doen. Ik ga wiskunde, scheikunde en biologie volgen, naast de verplichte vakken. Ik wil zelf iets met biologie studeren, de exacte richting weet ik nog niet zeker. Ik ben wel al naar wat open dagen geweest van universiteiten. Maar ik ga me eerst gewoon even focussen op die diploma binnen halen.’
Zou je iets veranderen aan de route die je hebt genomen?
‘Nee. Ik denk dat ik sinds de middelbare school gegroeid ben als persoon. En dat ik nu oneindig beter weet wat ik wil, dan twee jaar geleden.’
