Sinds de invoering van een tarief in april 2024 van €22,50 voor het ophalen van grofvuil ziet Hilversum een scherpe toename in illegale afvaldumpingen. De gemeente wil het beleid daarom terugdraaien.

De gemeente Hilversum wil het sinds april 2024 ingevoerde tarief voor het ophalen van grofvuil weer afschaffen. Sinds de invoering nam het aantal meldingen van afvaldumpingen in de openbare ruimte met honderden toe. Bewoners en gemeentelijke diensten trekken aan de bel. Het huidige beleid zou tot meer overlast en extra kosten leiden.
De maatregel moest kosten beperken, maar heeft volgens het vollege van de burgemeester en wethouders juist een averechts effect. “De maatschappelijke en financiële schade is groter dan de opbrengst” staat in het collegevoorstel waarin het schrappen van het tarief wordt voorgesteld.

De gevolgen van het beleid zijn concreet zichtbaar in de cijfers. Uit gemeentelijke rapporten blijkt dat het aantal meldingen van afvalduimpingen in de 6 maanden na de invoering groeide van 332 in 2023 naar 855 in 2024. Dat is een toename van ruim 150%. Tegelijkertijd daalde het aantal afspraken voor het laten ophalen van grofvuil van ongeveer 1200 naar 300 per maand. Dat is een afname van 75%.
Hoewel het aantal bezoekers aan het Hilversumse scheidingsstation licht steeg met 5%, lijkt een deel van het afval te verdwijnen in de openbare ruimte. Het college noemt de overlast “onacceptabel” en wil het tarief daarom laten vervallen.

De Grondstoffen- en Afvalstoffen Dienst (GAD), verantwoordelijk voor de uitvoering herkent het probleem gedeeltelijk. “Wij zien niet per se een sterke stijging in het totaal aantal dumpingen”, zegt Laura Kort, een GAD-woordvoerder in een interview. “Maar we merken wel een sterke verschuiving. afval dat voorheen netjes werd opgehaald, ligt nu vaker illegaal op straat”.
Volgens de GAD is niet alleen het tarief een factor, maar ook gedrag: “Er zijn mensen die het afval liever even wegzetten in het bos dan wachten op een afspraak. Het gemak wint het dan van ons systeem”. Tegelijkertijd merkt de GAD op dat meer mensen grotere hoeveelheden in één keer meegeven, of zelf naar het scheidingstation brengen om kosten te vermeiden.

Voor buurtbewoners zoals Monique van den Berg is de overlast duidelijk merkbaar. Ze woont vlakbij een parkeerplaats aan de Zenderstraat, waar regelmatig afval wordt gedumpt. “Het begon een paar jaar gelden” verteld ze “Maar sinds het tarief er is, ligt er bijna wekelijks vuilnis. Banken, dozen, tuinafval, noem het maar op”. Monique en haar buren proberen de schade te beperken. “Als er niet veel ligt ruimen we het zelf af en toe op, omdat het anders dagen blijft liggen.” Volgens haar is de oorzaak duidelijk: “mensen vinden het bedrag te hoog.”

De gemeente stelt dat het beleid niet alleen voor meer overlast zorgt, maar ook financieel nadelig is. Daar komt bij dat handhaving op illegale dumpingen lastig is. Hoewel de GAD bevoegd is om te handhaven, is het vaak moeilijk te bewijzen wie verantwoordelijk is volgens mevrouw Kort: “In het geval van een anonieme bank in het bos komt de rekening uiteindelijk toch bij de gemeente terecht”.
Uit landelijke CBS-data blijkt dat het grof huishoudelijk afval per inwoner in Hilversum in 2024 ongeveer 26,4kg was, een lichte daling vergeleken met voorgaande jaren.
De cijfers tonen aan dat Hilversummers minder aanbieden, maar niet minder produceren. Het afval verplaatst zich deels naar plekken buiten zicht of wordt helemaal niet meer gemeld.

De gemeente wil daarom terug naar de situatie voor 1 april 2024: Gratis ophalen op afspraak. Dit moet dumpingen verminderen, kosten verminderen en de openbare ruimte schoner houden.
Voor inwoners als van den Berg kan het niet snel genoeg gaan. “We willen gewoon een schone buurt. Dat mensen hun afval op een normale manier kwijt kunnen, zoals het vroeger was”.