Anne (23) uit Hilversum begon haar middelbareschooltijd op de vmbo kaderberoepsgerichte leerweg. Inmiddels studeert ze aan het hbo, en is ze aan het afstuderen. Haar verhaal laat zien dat je niet in één rechte lijn hoeft te lopen om ergens te komen.

‘Mijn eerste schooladvies was kader beroeps. Ik voelde me echt vreselijk. Al mijn vrienden en vriendinnen gingen havo of vwo doen. Ik vond het saai, en het was ook nog eens ver fietsen, omdat er geen kaderschool dichterbij was. Het niveau lag veel te laag. Ik verveelde me, en ik kon mijn mensen daar niet vinden. Ik had weinig vriendinnen, het was gewoon een ander sociaal niveau.’

‘De docenten waren vooral bezig met agentje spelen. Alles ging traag. Ik merkte dat sommige docenten medelijden met me hadden, dat voelde ik. Ik haalde hoge cijfers en mocht uiteindelijk naar vmbo-tl. Daar voelde ik me beter op m’n plek. Ik zat weer tussen mensen met wie ik een klik had, en dat waren vaak mensen die iets ambitieuzer waren. Ik haalde goede cijfers, had veel vriendinnen en veel gezelligheid.’

‘Mijn ouders hadden niet verwacht dat ik telkens zou doorstromen, dus die waren heel trots. En ik merkte zelf ook dat ik steeds beter mee kon praten over dingen die mijn omgeving belangrijk vond. Dat motiveerde mij enorm.’

‘Op de havo kwam ik weer in een totaal andere wereld. Iedereen kende elkaar al. Ik kwam binnen als ‘die van het vmbo’. De stof was moeilijker, de klassen groter. Ik moest ineens verslagen maken, presentaties geven, veel lezen. Maar ik beet me erin vast. Tot corona kwam. Alles ging online. Ik raakte het overzicht kwijt en zakte voor mijn eindexamen. Dat was echt even slikken. Ik besloot naar het vavo te gaan. Eén jaar, opnieuw examen doen, in mijn eigen tempo. Ik werkte daarnaast en had meer rust in mijn hoofd. Dat jaar heeft me echt sterker gemaakt. En het lukte, ik haalde mijn diploma.’

‘Daarna ben ik begonnen aan de hbo-opleiding Creative Business in Amsterdam. Het studentenleven trok me ook, ik wilde feesten, studeren, connecties maken. Net als de mensen in mijn omgeving. Alleen wist ik dat ik er gewoon wat harder voor moest werken. Maar ik wist altijd dat ik hier zou eindigen.’

‘Op het hbo voelde ik me eigenlijk meteen op m’n plek. Ik durfde vragen te stellen en genoot juist van de vrijheid. Alleen aan het begin vond ik het soms lastig om te begrijpen wat docenten precies van mij verwachtten, vooral bij praktijkopdrachten. Maar ik had eindelijk het gevoel dat ik echt ergens was waar ik hoorde.’

‘Soms hoor ik nog grapjes als: ‘Haha, hbo-cursisten’ of: ‘Waarom studeer je niet aan de universiteit?’ Maar dat raakt me niet meer. Ik vind het zelfs suf als mensen dat zeggen. Want ik weet hoe slim, creatief en behulpzaam mensen zijn die bijvoorbeeld kader hebben gedaan en daarna niet verder zijn gaan studeren. Er hangt een negatief beeld om lager geschoolden, en dat is gewoon jammer.’

‘Veel jongeren denken dat als je laag begint, je ‘minder slim’ bent. Maar dat is gewoon niet waar. Ik heb mezelf bewezen. Ik weet dat ik niet zomaar opgeef. Ik heb ondanks tegenslagen en hard werken gewoon doorgezet.’

‘Sommige mensen vragen weleens: had je niet liever meteen havo gedaan? Misschien was het makkelijker geweest, maar ik zou het niet anders willen. Die route heeft me gevormd. Ik weet hoe het is om te twijfelen, om buiten de groep te vallen, om weer op te staan.’

‘Ik voel me wel anders dan studenten die rechtstreeks van vwo of havo naar het hbo zijn gegaan. Maar ik zie dat als iets positiefs. Door alles wat ik heb meegemaakt, weet ik goed hoe ik zelf in elkaar zit. Ik weet waar mijn sterktes en zwaktes liggen, ik heb genoeg SWOT-analyses gemaakt, haha.’

‘Wat ik jongeren wil meegeven? Volg je hart, werk hard, laat je af en toe afleiden, maar pak de momenten waarop je moet knallen met beide handen aan. Zet een doel, maar durf het bij te stellen of via een andere route te bereiken. Je kunt alles.’

‘En wat scholen beter zouden kunnen doen? Ik denk dat leerlingen zoals ik echt gebaat zouden zijn bij één-op-één-begeleiding. Het klinkt als veel werk, maar dat valt mee. Een betrokken docent die alles in de gaten houdt en voor je vecht, dat zou het verschil kunnen maken.’