HOUTEN- Alex Verweij (61) is wagenmaker. Vanaf zijn 16e werkt hij al in de wagenmakerij in het ‘oude dorp’ van Houten. De wagenmakerij is al sinds 1908 gevestigd in Houten en al 5 generaties in de familie. Alex heeft nooit ergens anders gewoond dan in het huis ernaast; een echte Houtenaar dus.
“Ik ben wagenmaker, dat ben ik al sinds mijn 16e, inmiddels ben ik 61. In het begin was ik er nog niet van overtuigd dat ik dit vak in zou willen gaan. Maar ja, je bent 16 en dan wil je wat. Ik ben er destijds eigenlijk zo in gerold. Als kind was ik er al veel aanwezig. De wagenmakerij is inmiddels al 5 generaties in de familie, en dat is sinds ongeveer 1800. Het heeft niet altijd al in Houten gezeten, dat is sinds 1908, daarvoor had mijn opa een wagenmakerij in Zoelmond, over de lek. Hij is destijds hierheen gekomen en hier begonnen. Zijn broers zijn ook in dezelfde bedrijfstak aan de slag gegaan, eentje is een wagenmakerij begonnen in Buren en de ander is de wagonbouw ingegaan in Haarlem. Ikzelf woon al mijn hele leven naast de wagenmakerij in Houten. Voordat ik het stokje overnam was het bedrijf van mijn oom en mijn vader; de broeders dus. Ik ben wel nog naar de technische school gegaan, maar de rest van het vak heb ik hier in de praktijk geleerd. Ik houd me voornamelijk bezig met restauraties, heel soms komt nieuwbouw ook wel voor.”
Bijzondere projecten
“Het bijzonderste wat ik ooit heb gemaakt zijn denk ik oldtimer wielen, of een nieuw houten frame van een oude auto. Op dit moment heb ik ook een wagen staan van een bierbrouwer en dit is ook wel een van de grotere projecten. Een normale wagen weegt tussen de vijfhonderd en duizend kilo en deze weegt drie ton. Maar goed, daar doe ik ook het ijzerwerk zoals spanners, platen of boutjes. In 2019 bestond de bierbrouwer driehonderd jaar en toen heb ik een handkar voor hen gemaakt van één bij twee meter. Daar ben je zo een aantal weken mee bezig en ik doe eigenlijk alles zelf, behalve het hoepels trekken. Die zijn veel te zwaar en groot en daar krijg ik hulp bij want dat is niet te doen in je eentje.”
“Alle machines die ik hier gebruik komen nog uit 1921 en ze kostten destijds wel drieduizend gulden. Ik weet niet precies hoe dat zit met inflatie nu, maar daar moet je toen ook een huisje van hebben kunnen kopen. Ik heb er hier en daar wel wat aan aangepast, zoals het toevoegen van v-snaren, maar voor de rest zijn ze nog helemaal hetzelfde. De machines werken gewoon nog goed, ze zijn van gietijzer en dus mooi zwaar. De machines zijn wel nog het enige wat hetzelfde is als in 1921. Op 28 november 1944 is het oorspronkelijke pand waar onze wagenmakerij in zat gebombardeerd en daar was vrijwel niets van over. Als je naar de machines kijkt zie je op sommige plekken nog krassen van granaatscherven. Het nieuwe pand lijkt ook niet op het oude, destijds stond het parallel met de Burgemeester Wallerweg.”
“Binnenkort ga ik nog een oud wiel van een wagen repareren. Dat ik ga ik helemaal opnieuw maken, van de oude is niets meer over. Ik maak de spaken, het wiel en de hoepel die om het wiel gaat. Die spaken maak ik op een houtdraai machine, dan maak ik eerst een mal die ik in een houtdraai machine span. Die machine kopieert de spaak dan en dan kan 3 nieuwe spaken tegelijk eraf frezen. Ik ben met dit vak opgegroeid en heb nooit iets ander gedaan, maar als je zonder ervaring nu zou beginnen ben je minstens een paar jaar verder. Je moet er ook een beetje gevoel voor hebben.”
Het einde
“Na 5 generaties in de familie geweest te zijn zal de wagenmakerij bij mij wel stoppen. Het is dat ik het schappelijk heb overgenomen destijds, maar met de prijzen van onroerend goed en gereedschap tegenwoordig hoef ik dit echt niet meer te doen. Er is ook geen opvolger. Eerlijk gezegd vind ik dat wel prima, het is mooi geweest. Als ik er mee ophoud is het afgelopen.”
