HOUTEN- Het kabinet wil dat werk sneller vast wordt en dat flexwerkers meer zekerheid krijgen. In sectoren zoals de horeca, waar veel met oproep- en nulurencontracten wordt gewerkt, roept dit gemengde reacties op. Jongeren die werken naast hun studie zijn blij met de flexibiliteit, maar vrezen de onvoorspelbaarheid. Werkgevers vrezen juist verlies aan wendbaarheid.

De nieuwe arbeidsmarktwetgeving van het demissionaire kabinet moet flexwerk hervormen: geen eindeloze tijdelijke contracten meer, vaste aanstellingen worden de norm, en schijnzelfstandigheid moet worden tegengegaan. De veranderingen zijn onderdeel van het bredere pakket maatregelen dat de arbeidsmarkt toekomstbestendiger moet maken.

Flexwerkers ervaren vrijheid, maar ook onvoorspelbaarheid en stress door het ontbreken van vaste uren. Deanté Castelen (21) uit Houten werkt al ruim een jaar als ontbijtmedewerker bij Van der Valk Hotel in Houten, op basis van een nulurencontract. Gemiddeld werkt ze twee dagen per week, naast haar voltijdstudie. “Het fijne is dat ik mijn werk flexibel kan afstemmen op mijn rooster,” vertelt ze. Toch merkt ze de nadelen: “Soms word ik zonder overleg eerder naar huis gestuurd als het rustig is, en dan krijg ik die uren ook niet uitbetaald.” Ze woont nog thuis dus vindt het nu nog geen groot probleem, maar maakt zich zorgen over de toekomst. “Als ik op mezelf ga wonen, kan ik niet bouwen op onzekere roosters. Dan heb ik vaste uren nodig.” Voor Castelen is een vast contract met een beperkt aantal uren een goede oplossing. “Zo behoud ik flexibiliteit, maar heb ik wel inkomen waar ik op kan rekenen.”

Voor horecaondernemers betekent flexwerk ruimte in de planning en wendbaarheid in drukke of rustige tijden. Bij restaurantketen Loetje in Houten werkt zo’n 80 procent van het personeel op flexibele basis. Shiftmanager Kurt den Heijer., die onlangs doorgroeide vanuit een bedieningsfunctie, legt uit waarom: “Met een groot team is het handiger om te werken met mensen die alleen doordeweeks of juist alleen in het weekend kunnen. Het zorgt ervoor dat we snel kunnen schakelen.” Volgens hem zijn flexibele krachten bovendien makkelijker inzetbaar bij ziekte of onverwachte drukte. “Met vaste contracten loop je sneller vast. Mensen hebben dan recht op vaste uren, ook als er tijdelijk minder werk is.” Toch erkent hij dat het systeem nadelen heeft voor werknemers. “De onzekerheid over uren en contractverlenging speelt zeker mee. Vooral voor jongeren die zelfstandiger willen wonen of sparen is dat lastig.”

De plannen van het kabinet worden gezien als positief voor werknemers, maar roepen zorgen op bij werkgevers. Het kabinet wil af van het eindeloos verlengen van tijdelijke contracten. Na drie contracten moet een werkgever straks kiezen: vast in dienst of afscheid nemen. Ook nulurencontracten worden vervangen door basiscontracten met vaste uren. Den Heijer vindt dat goed klinken, maar noemt het in de praktijk ingewikkeld. “Een vast contract met bijvoorbeeld acht uur per week klinkt mooi, maar het is voor werkgevers wel een risico. Want in rustige maanden betaal je iemand ook als er weinig werk is.” Daarbij komt dat werknemers met een vast contract volgens hem minder flexibel zijn. “We merken dat mensen met een vast contract vaker precies hun uren werken en minder openstaan voor extra’s. Terwijl de horeca juist drijft op mensen die inspringen waar nodig.”

De toekomst van flexwerk in de horeca sector vraagt om balans: meer zekerheid voor werknemers, zonder de flexibiliteit van sectoren als horeca op te weg te halen. .De horeca is een sector die afhankelijk is van seizoensinvloeden. In de zomer zijn er meer toeristen en terrassen, in de winter valt de drukte terug. “We nemen elk voorjaar weer veel nieuwe mensen aan, omdat het personeelsverloop groot is,” legt den Heijer uit. “Een vast team zou fijn zijn, maar de praktijk is grillig.” Deanté ziet dat ook: “Sommige collega’s verdwijnen na een paar maanden. Anderen blijven jaren hangen, maar weten pas laat of hun contract wordt verlengd.” Beiden zien ruimte voor verbetering. Voor werknemers is het vooral belangrijk dat zij op een minimum aan inkomen kunnen rekenen. Werkgevers willen ruimte houden om flexibel in te zetten waar nodig. “Misschien is er een middenweg,” zegt den Heijer. “Een contract dat wel zekerheid biedt, maar met ruimte voor variatie. Maar dan moet de overheid dat ook aantrekkelijk maken voor werkgevers.”