Houten – Je hoort steeds vaker dat we beter op het milieu moeten letten, omdat het zo slecht zou gaan met onze aarde en de biodiversiteit. Maar is dat eigenlijk wel zo? In Houten zag je jaren geleden veel meer weidevogels dan tegenwoordig. Herman Bouman is ecoloog en betreurt dat: “Dertien jaar geleden kwam ik nog wel eens twee of drie paren van de Patrijs gezien, maar nu zien we hem binnen de gemeente Houten niet meer.” Dit heeft meerdere redenen. Kuikens krijgen geen kans van leven, omdat het gras in weiland zo vaak gemaaid wordt. De bodem bevat weinig beestjes. Er wordt nog steeds gejaagd. De Patrijs is zo zeldzaam dat als er ergens een zit dat het geheim wordt gehouden. “Als ze dat weten, komen er allemaal gekke fotografen op af.”
De schaalvergroting van boeren zorgt ervoor dat gras zo vaak gemaaid wordt dat kuikens van weidevogels eigenlijk niet de kans krijgen om uit te vliegen. Herman Bouman legt uit, “Boeren willen zo vaak mogelijk hun gras maaien. Een boer maait zijn gras het liefst 4 of 5 keer per jaar.” Dat komt neer dat ze dus na drie of vier weken alweer hun gras maaien. In zo’n korte tijd vliegt een kuiken nog niet uit. Bouman geeft als voorbeeld: “Stel je voor dat je een kuikentje bent, en er komt een maaimachine aan die zo’ 10 tot 15 meter is. Als kuiken moet je dan heel hard kunnen rennen, wil je ontsnappen aan die grote machine”
Weidevogelplekken worden wel geïdentificeerd en dat helpt iets. Die identificatie zorgt ervoor dat er pas na een bepaalde datum weer gemaaid mag worden. Zo zijn er meer regels, maar volgens Van Binsbergen is dat niet genoeg. Het zijn namelijk maar kleine eilandjes, vanuit de lucht gezien. “Als een vogel vanuit Afrika hierheen komt, weet zo’n vogel natuurlijk niet welke plek als weidevogelgebied is aangewezen”, legt hij uit.
Het gras op weilanden wordt vaak en zo kort mogelijk gemaaid. Jan van Binsbergen is gepensioneerd bioloog en zet zich, samen met andere gepensioneerden, graag in voor de biodiversiteit in Houten en omgeving. Van Binsbergen noemt het kort-gemaaide gras gekscherend ‘grasfalt’. Boeren maaien hun gras dus zo kort mogelijk. Veel weidevogels broeden het liefst in onder andere weilanden van boeren. Maar boeren maaien hun gras zo vaak en zo kort dat de kuikens nauwelijks de kans krijgen om uit te vliegen van het nest. Daarnaast hebben we veel slootjes tussen de weilanden waardoor de grond heel droog wordt. Van Binsbergen zegt, “weidevogels broeden graag op drassig gras met veel verschillende soorten plantjes en niet maar één soort gras groeit.” De kuikens kunnen dan makkelijker wormpjes of insecten vinden. Als het heel droog komen ze de grond namelijk niet in met hun snavel.
De afname van het aantal weidevogels komt volgens Bouman vooral door de verandering van de manier van boeren. “Vroeger was de bodem van weilanden biologisch en tegenwoordig is dat meer chemisch.”
Van Binsbergen en Bouman zijn het erover eens dat het ideaal zou zijn als de manier van boeren een beetje zou veranderen. Als boeren iets meer rekening zouden met de weidevogels, zou dat het aantal weidevogels in Houten weer omhoog kunnen brengen. Bijvoorbeeld door het gras minder kort en minder vaak te maaien, maar ook door het aantal slootjes tussen weilanden te verminderen. Daarmee zou namelijk de grond op de weiland iets minder droog worden. En als de boeren het dan per se willen maaien wanneer zij willen, dan zouden ze beter even niet kunnen op de plek waar die weidevogel dan aan het broeden is.
