Iedereen zit wel eens wat minder lekker in zijn vel, waarbij sommige dagen meer dan de ander. Komende maandag (20 januari) is het Blue Monday, de meest deprimerende dag van het jaar. Deze dag wordt vaak gebruikt om het bewustzijn voor mensen met mentale problemen te vergroten. De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor mensen die kampen met depressies of onzekerheden. Ook in Leidsche Rijn is deze toename merkbaar.

Het is een donkere woensdagochtend (15 januari), de lucht is grijs en mistig en mensen lopen rillend door het centrum van Leidsche Rijn. Sanneke Kats zit, iets warmer, binnen bij Indekerngezond te wachten op haar volgende cliënt. Sanneke is ACT coach, zij helpt mensen door met ze in gesprek te gaan over hun onzekerheden, negatieve emoties en gedachten. Vandaag laat ze zien hoe een coachingsessie van haar in zijn werk gaat. Aan het begin van de sessie laat ze mensen door middel van kaartjes hun waarden kiezen, waar ze vervolgens met ze over in gesprek gaat. Zijn dit wel hun waarden, of zijn dit misschien eerder hun normen? ‘Misschien heeft iemand in zijn of haar opvoeding meegekregen interesse te moeten tonen,’ vertelt Sanneke, ‘dan zijn dit stiekem meer een soort regels geworden.’ Nadat ze de waarden en negatieve gedachten van de persoon in kaart heeft gebracht, helpt ze hem door middel van oefeningen beter om te leren gaan met deze negatieve gedachten. ‘Die gedachten kun je moeilijk beïnvloeden, dus help ik ze het meer te accepteren.’

Net zoals Sanneke zijn er in de omgeving van Leidsche Rijn veel coaches, waar mensen naartoe kunnen gaan in moeilijke tijden – en dit blijkt ook nodig te zijn. In 2022 maakte de gemeente Utrecht cijfers bekend over de ‘Gezondheid & kwaliteit van leven’ van de inwoners van Leidsche Rijn. Zo ervaart 77 procent van de mensen een goede gezondheid, maar geeft 27 procent wel aan psychische klachten te hebben. Ook ervaart 27 procent van de mensen regelmatig stress.

Volgens Sanneke heeft dit te maken met de prestatiegerichtheid bij organisaties, die niet lijkt te veranderen. ‘Dat vind ik wel zorgwekkend, er wordt binnen organisaties nog steeds onvoldoende aandacht aan gegeven’, merkt ze op. Ook maakt ze zich zorgen over de lange wachtlijsten bij psychologen, waar ze mensen heen moet verwijzen wanneer het te therapeutisch wordt – ze vindt dat er nog steeds te weinig hulp mogelijk is. ‘Je hebt meestal gewoon nu hulp nodig, maar vaak lukt dat niet.’

Saskia Oskam is woordvoerder voor MIND, een organisatie die zich bezighoudt met de psychische gezondheid. ‘In veel gevallen is er niet voldoende hulp’, kan ook Saskia beamen. ‘We doen aan belangenbehartiging, zo proberen we onder andere het GGZ-beleid te verbeteren,’ legt ze uit, ‘daarvoor pleiten we echt bij de overheid en de GGZ het wachtlijstprobleem op te lossen, zodat iedereen de hulp kan krijgen die hij of zij verdient.’ Daarnaast geven ze ook voorlichting over psychische problemen voor heel Nederland – en hebben ze de MIND Hulplijn, daar kan iedereen met zowel lichte als zware problematiek een anoniem gesprek voeren met een hulpverlener.

Blue Monday, de meest sombere dag van het jaar, valt meestal op de derde maandag van januari en werd bedacht door de Britse psycholoog Cliff Arnall. Hij baseerde zijn constatering op verschillende ideeën. Het zou eind januari bijvoorbeeld nog koud en donker zijn, hebben veel mensen hun goede voornemens niet behaald, is er nog nauwelijks zicht op vakanties en laat maandag dan ook nog eens de eerste werkdag van de week zijn.

Ze geven bij MIND aan het fenomeen Blue Monday onzin te vinden. Dat één dag specifiek iedereen zich somberder zou voelen bestempelen ze als flauwekul. Toch hebben ze het om weten te draaien naar iets positiefs en gebruiken ze Blue Monday nu juist om extra aandacht te vragen voor mensen met depressies. Zo organiseren ze onder andere jaarlijks de MIND Blue Monday Run, waarbij mensen door heel Nederland (hard-)lopen tegen depressie en vóór mentale gezondheid. Ook in Leidsche Rijn zullen mensen komende maandag de straat opgaan om deel te nemen aan deze actie. ‘Dit jaar doen er meer dan achttienhonderd mensen mee door heel Nederland’, vertelt Saskia. Met deze actie haalt MIND sponsorgeld op, waarmee ze hun hulp kunnen voortzetten. ‘Dit gaat onder meer naar het project MIND Young Academy, om jongeren voor te lichten en dit toch lastige onderwerp bespreekbaar te maken’, aldus Saskia.