NIEUWEGEIN – Inwoners van Nieuwegein met een Stadspas kunnen deze zomer hun betegelde tuin gratis laten vergroenen. Met de zogenoemde tuinactie wil de gemeente de versteende wijken groener, koeler en klimaatbestendiger maken. De belangstelling is groot: van de 80 beschikbare plekken zijn er inmiddels al meer dan 60 vergeven. ‘We willen letterlijk ruimte maken voor natuur in de stad,’ zegt wethouder Marieke Schouten (duurzaamheid).

Steeds meer tuinen in Nieuwegein bestaan grotendeels uit tegels. Dat zorgt voor problemen: regenwater kan minder goed weg, zomerse hitte blijft hangen en dieren als vogels, bijen en vlinders vinden er geen voedsel of schuilplaats. De gemeente grijpt nu in met een gerichte actie: stadspashouders in negen versteende wijken kunnen tot 10 vierkante meter van hun tuin laten vergroenen, volledig kosteloos.

De tuinen worden aangepakt door professionele hoveniers uit Nieuwegein. Zij halen tegels weg en vervangen die door beplanting, zoals struiken, bloemen en klimplanten die goed zijn voor het milieu én aantrekkelijk voor insecten. Wethouder Schouten benadrukt de brede impact van de actie: ‘Met deze actie maken we wijken niet alleen groener, maar ook leefbaarder. Het is goed voor het klimaat, goed voor de gezondheid én goed voor de sociale samenhang in de buurt’.

De actie is bedoeld voor bewoners met een Nieuwegein Stadspas in wijken zoals Galecop, Blokhoeve, Merwestein en Vreeswijk. Van de 80 beschikbare plekken zijn er inmiddels al 64 benut. Dat blijkt uit een recente update van de gemeente. Anita (67) uit Zuilenstein was één van de eersten die zich aanmeldde. ‘Mijn tuin bestond alleen nog maar uit stenen, en ik kon het zelf niet meer aanpakken,’ vertelt ze. “Nu staan er planten die vlinders aantrekken, en dat maakt me echt blij. Het is weer een fijne plek geworden. ‘Voor haar was het aanbod een uitkomst. “Zonder deze actie had ik het niet kunnen betalen. En ik wist ook niet goed waar ik moest beginnen’.

De tuinactie is onderdeel van het bredere gemeentelijk beleid om Nieuwegein beter bestand te maken tegen extreem weer. Verharde tuinen zorgen voor wateroverlast bij zware regen en hittestress in warme periodes. Groen helpt om regenwater op te vangen, de temperatuur te verlagen en de biodiversiteit te vergroten. De gemeente benadrukt dat deze actie niet alleen om esthetiek draait, maar ook om gezondheid en duurzaamheid. ‘Vergroening is één van de meest effectieve manieren om steden klimaatbestendig te maken,’ zegt wethouder Schouten. ‘En door de actie gratis aan te bieden aan Stadspashouders, zorgen we ervoor dat iedereen kan bijdragen ,ook mensen die het financieel moeilijker hebben’.

De tuinactie staat niet op zichzelf. Nieuwegein doet ook mee aan het landelijke NK Tegelwippen, waarin gemeenten zoveel mogelijk tuintegels proberen in te ruilen voor groen. Daarnaast is er een gratis Tegeltaxi beschikbaar: een gemeentelijke dienst die tegels bij bewoners thuis ophaalt na vergroening. Er zijn ook subsidies voor geveltuinen, groene daken en regentonnen. Via lokale tuincoaches kunnen bewoners bovendien gratis advies krijgen over hoe ze hun tuin kunnen verduurzamen. Volgens de gemeente is inmiddels ruim 2.000 m² aan openbare en particuliere ruimte in de stad vergroend sinds de start van deze initiatieven in 2023.

Inwoners met een Stadspas die interesse hebben, moeten er snel bij zijn. Op het moment van schrijven zijn er nog slechts 16 plekken beschikbaar. De hovenier neemt na aanmelding contact op en maakt een afspraak. Binnen een paar weken wordt de tuin aangepakt. Bewoners kunnen vaak zelf kiezen welke planten ze graag willen, zolang ze passen binnen de biodiversiteitsrichtlijnen van de gemeente.

Of de actie volgend jaar wordt herhaald of uitgebreid naar mensen zonder Stadspas, is nog niet bekend. De gemeente evalueert het project in het najaar van 2025. Voor Anita uit Zuilenstein is het duidelijk:  ‘Ik hoop dat ze dit voor meer mensen gaan doen. Want als iedereen zijn tuin een beetje groener maakt, dan maken we samen echt verschil.’ En wethouder Schouten sluit zich daarbij aan: ‘Elke tegel die eruit gaat, is winst. Voor de natuur, voor de straat, en voor de mensen die er wonen’.