Uit oudere cijfers van de GGD blijkt dat jongeren in Nieuwegein minder alcohol consumeren tussen 13-17 jaar, dan leeftijdsgenoten in andere delen van Utrecht. Uit onderzoek van afgelopen jaar afkomstig van het RIVM, blijkt dit nog steeds het geval: jongeren drinken vaak niet of maximaal één glas per dag. Is er een verklaring voor het lagere percentage alcoholconsumptie in Nieuwegein? 

Stichting STIVA (Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie) zet zich in voor verantwoorde alcoholconsumptie en dus ook voor alcoholconsumptie onder jongeren en hoe dit tegen te gaan. ‘De lange termijn trend onder jongeren wordt op dit moment door ons als positief gezien’, legt directeur van STIVA, Peter de Wolf uit. Peter houdt zich actief bezig met het verminderen van alcoholcijfers onder jongeren door onder andere het voeren van campagnes, maar ook het tegengaan van alcoholistische reclames, bijvoorbeeld onder influencers. 

Volgens Peter de Wolf is het heel lastig om regionaal een vinger te leggen op de exacte verklaring voor een lager alcoholpercentage in verhouding met andere plaatsen. Wel zijn er een aantal verklaringen die mogelijk bij sommige regio’s meer van toepassing zijn dan bij andere.

Wetgeving

Volgens Peter wordt de verkoop leeftijdsgrens van alcohol steeds beter nageleefd door onder andere supermarkten en horecagelegenheden. ‘De bewustwording wordt steeds groter: iedereen snapt inmiddels wel dat je aan jongeren nog geen alcohol mag verkopen – dit was twintig jaar geleden een heel ander verhaal’. Zo hebben meerdere plekken in Nieuwegein een alcoholwetgeving: kijk bijvoorbeeld naar Padel en Tennisvereniging Vreeswijk, zo wordt er niet alleen geen alcohol verstrekt aan minderjarigen, maar ook raakt de besteller van de alcohol direct in de problemen bij betrapping, en ook mogen vrijwilligers of andere aanwezige geen alcohol drinken als ze jeugd begeleiden. Ook werkt vanaf 2017 volgens Utrecht.nl, de gemeente Nieuwegein samen met Stichting NIX18 – dit is een campagne die zich richt op het stimuleren van een gezonde leefstijl bij jongeren, met name door het niet bevorderen van alcohol en roken, om zo een meer aandacht te besteden aan het controleren en handhaven van het alcoholschenken onder minderjarigen in de gemeente Nieuwegein. 

Alcoholreclame

Stichting STIVA wil zoveel mogelijk voorkomen dat jongeren alcoholreclames te zien krijgen, en op deze manier geneigd worden om alcohol te gaan consumeren. Zo kwam er in 2023 een artikel naar buiten van DUIC, waarin aangegeven werd dat de Utrechste gemeenteraad een meerderheid had ontvangen voor de voorstelwet die ging over vermindering van alcoholreclames in openbare ruimte. 

Leeftijdsverhoging

‘Ik denk op lange termijn dat het verhogen van de leeftijdsgrens een goede stap is geweest richting de bewustwording van een geschikte leeftijd voor alcoholconsumptie’, legt Peter uit. Vroeger lag de leeftijdsgrens onder alcohol consumeren op 16 jaar, dit is later terug verhoogd naar de huidige 18 jaar. ‘Je ziet dat wanneer je op 18-jarige leeftijd legaal alcohol mag consumeren, dit illegaal al wordt gedaan door 16/17-jarige, dit geldt ook zo toen de leeftijdsgrens 16 was: 14/15-jarige dronken dan illegaal. Met de verhoging van deze leeftijdsgrens is er ook een verhoging van leeftijd van jongeren die experimenteren.’ Zo wordt het in de samenleving steeds meer een norm om hier aandacht aan te besteden, en dit heeft ook invloed op de consumptie.

Regionale cijfers

‘Er zijn altijd al verschillen geweest tussen de stad en het platteland, dat zie je aan de cijfers’, Peter de Wolf, ‘Het is nou eenmaal niet direct toe te schrijven aan bepaalde maatregelen’. Uit de dataset blijkt dat Nieuwegeinse cijfers hoger zijn in andere delen van Utrecht – hier hoort dus ook Utrecht centrum bij. Nieuwegein is nou eenmaal wat kleiner en minder dichtbevolkt dan Utrecht. Volgens allecijfers.nl zijn in 2024 van de 66.750 inwoners, 6.972 jongeren tussen de 15-25 jaar. Dit is dus ongeveer 10,44% jongeren tussen Nieuwegein en haar inwoners. In Utrecht ligt het percentage jongeren hoger, ook ligt het percentage horecagelegenheden hoger – dit zou het eventueel moeilijker maken voor horecagelegenheden om op hogere frequentie te handhaven en zo de alcoholwetgeving na te kunnen leven. In Nieuwegein zou je dus kunnen zeggen dat dit meer toezicht heeft.

‘De leeftijdsgrens geldt voor heel Nederland, daar zit iniedergeval geen verschil in’, volgens directeur Peter is het dus een tijdelijk proces om alcoholconsumptie onder jongeren tegen te gaan. Nieuwegein ligt op dit moment iniedergeval een stapje voor op de rest van Utrecht.