Afgelopen week was er een expositie van #WijOok te zien in De Oude Zeepfabriek, als onderdeel van Orange The World. Dit is een jaarlijkse campagne van de Verenigde Naties tegen geweld tegen vrouwen en meisjes. De expositie zorgt voor dialoog en meer bewustwording. De kunstenaars van het reizende collectief #WijOok laten met hun werk zien wat de impact is van seksueel geweld. Ze maken dit onderwerp zichtbaar en bespreekbaar.

Ook Joyce Overheul doet mee aan deze expositie. Zij is beeldend kunstenaar en lid van het collectief. Haar werken zijn hier te zien. Net als de expositie laat zij zien dat kunst mensen kan raken en confronteren. Juist daardoor ontstaan gesprekken die anders misschien niet gevoerd zouden worden.

Wat kan kunst volgens jou bereiken dat andere vormen, zoals media, politiek of activisme, niet kunnen?

‘Ik zie kunst als een extra of andere manier van communiceren. We hebben geschreven tekst, televisie en audio, zoals podcasts. Kunst kan dit allemaal combineren. Soms kun je kunst ook aanraken, of heeft het geluid of een geur. Het spreekt meer tot de verbeelding en roept gevoelens en emoties op.’

Wat is voor jou de grootste motivatie om met jouw kunst maatschappelijke onderwerpen aan te snijden?

‘Het zijn vaak onderwerpen die mij persoonlijk bezighouden. Ik ben opgegroeid in de Biblebelt. Al op jonge leeftijd merkte ik hoe het is om als meisje minder kansen te hebben, alleen omdat je vrouw bent. Waarom zou je de helft van de wereld achterstellen? En waarom houden we vast aan oude machtsstructuren die we samen hebben overgenomen? Ik bepaal niet over jou, dus waarom zou jij over mij bepalen? En wat als je niet of juist anders gelooft? Dat soort vragen hielden mij al jong bezig. Ik kom uit een dorp waar voetbal voor jongens is en gym voor meisjes. Dat soort regels leggen we onszelf op, terwijl ze geen kwaad doen. Als jij op gym wilt of ik op voetbal, dan moet dat gewoon kunnen.’

Hoe denk je dat jouw kunst kan bijdragen aan maatschappelijke verandering?

‘Dat vind ik moeilijk te meten. Maar ik denk dat een klein effect, zoals een goed gesprek of iemand aan het denken zetten, al heel waardevol is. Als mijn werk dat kan bereiken, zie ik dat als winst. Het werk waar ik nu aan werk, bestaat uit kralen met teksten die vrouwen vaak te horen krijgen. Veel mensen herkennen dit. Daarachter hangen oorlogsvlaggen, gemaakt van knopen. Die knopen heb ik tweedehands gekregen van verschillende mensen. Ik hoop dat bezoekers denken: dit hadden mijn spullen kunnen zijn. Ik wil via kunst informatie geven, zodat mensen zelf een mening vormen en beter om zich heen kijken naar wat er gebeurt.’

Wat hoop je dat bezoekers meenemen na het zien van de expositie?

‘Vooral bewustwording. Als je weet wat er speelt in de samenleving en bij deze onderwerpen, herken je het sneller als er iets misgaat. Misschien bij jezelf, maar hopelijk ook bij anderen. Zo kan verandering ontstaan. Dat kunnen we alleen samen doen.’

Waarom is deze expositie juist in Nieuwegein belangrijk?

‘Nieuwegein is wat rustiger geworden. Ik ben zelf opgegroeid in een klein dorp en woon nu ook in Nieuwegein. In grote steden worden deze thema’s vaker besproken. Maar dit soort problemen gebeuren niet alleen daar. Ook in Nieuwegein is het belangrijk dat mensen zich hiervan bewust zijn.’