11 November, de dag dat we in Nederland Sint Maarten vier. De viering van Sint Maarten heeft in Nederland de afgelopen jaren verschillende veranderingen doorgemaakt. Wat ooit een traditionele religieuze feestdag was, is nu een breed omarmd evenement voor iedereen. Om een dieper inzicht te krijgen in deze veranderingen, sprak ik met Martijn Bac, een betrokken vrijwilliger bij de kerk die ons meer verteld over Sint Maarten en de veranderingen

De oorsprong

Martijn vertelt dat het feest van Sint Maarten oorspronkelijk werd gevierd ter ere van de heilige Martinus van Tours (een soldaat die in de vierde eeuw bekend werd om zijn barmhartigheid) : “Het verhaal gaat dat Martinus zijn mantel in tweeën sneed om een bedelaar te helpen, en dit is precies wat wij met het feest willen laten zien: delen met anderen.” Toch is er de laatste tijd paar jaren veel veranderd in de viering. Voor het regiliuze gedeelte van Sint Maarten is er minder aandacht. “Het feest heeft zich meer ontwikkeld naar een viering waarin kinderen langs de deuren gaan, liedjes zingen en snoepjes ophalen,” vertelt Maarten.

Een van de meest opvallende veranderingen is volgens Martijn de manier waarop gemeenschappen samenkomen rond het feest. Vroeger werd Sint Maarten voornamelijk door kinderen en gezinnen gevierd, maar tegenwoordig zien we een bredere groep deelnemen, waaronder buurtverenigingen, culturele instellingen en scholen. “Het feest is eigenlijk veel inclusiever geworden,” vertelt hij. “Bij ons in de kerk organiseren we een optocht met lampionnen die mensen van allerlei achtergronden samenbrengt. Het draait nu echt om iedereen. Niet alleen mensen van de kerk, maar ook mensen met een ander geloof of afkomst.”

Andere thema’s

Naast de toenemende betrokkenheid van verschillende groepen, ziet Martijn ook dat duurzaamheid en bewust delen meer centraal staan in de viering. “De kerk en buurtorganisaties hebben de afgelopen jaren geprobeerd om het idee van Sint Maarten als het feest voor iedereen een nieuw leven in te blazen. Kinderen krijgen niet alleen snoep, maar we vragen hen ook om iets mee te nemen voor de voedselbank of om te denken aan de mensen die het midner hebben.  Het draait er niet alleen meer om wat je krijgt, maar vooral om wat je kunt geven.”

Toch zijn er ook uitdagingen, zoals de commercialisering van het feest. “In sommige buurten merk je dat Sint Maarten een beetje het ‘nieuwe Halloween’ aan het worden is. De focus ligt soms erg op snoep en minder op het idee van delen. Daarom proberen we bij de kerk en in de buurt een balans te vinden, zodat het feest zowel leuk als betekenisvol blijft.”

Martijn Bac is optimistisch over de toekomst van Sint Maarten. “Het is mooi om te zien hoe het feest zich blijft ontwikkelen. Als we allemaal blijven herinneren waar Sint Maarten voor staat kan het feest nog vele generaties mee.”

In de audioproducitie hieronder gaan we opbezoek bij de Jacobikerk in Utrecht om te luisteren hoe zij Sint Maarten vieren.